Przejdź do zawartości

Gubernia chersońska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gubernia chersońska
Херсонская губерния
gubernia
1802–1921
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Imperium Rosyjskie

Siedziba

Chersoń

Powierzchnia

63 209 km²

Populacja (1897)
• liczba ludności


2 733 612

• gęstość

43,2 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan guberni chersońskiej
Liczba ujezdów

6

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Mapa etnograficzna guberni chersońskiej według spisu 1897

Gubernia chersońska (ros. Херсонская губерния) – gubernia znajdująca się na południu Imperium Rosyjskiego, istniejąca w latach 1802–1921. Powstała z podziału w 1802 guberni noworosyjskiej, w latach 1802–1803 nosiła nazwę guberni mikołajowskiej. Siedzibą władz guberni był Chersoń. Wchodziła w skład regionu określanego w Imperium Rosyjskim jako Noworosja.

Na północy graniczyła z guberniami połtawską, kijowską i podolską, na południu z Morzem Czarnym i gubernią taurydzką, na wschodzie z guberniami taurydzką i jekaterynosławską, na zachodzie przez Dniestr graniczyła z gubernią besarabską.

Największe miasta guberni to Odessa, Chersoń i Mikołajów.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Gubernia dzieliła się na 6 ujezdów:

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Ludność guberni według spisu powszechnego 1897 wynosiła 2 733 612 osób – Ukraińców (53,9%), Rosjan (21,0%), Żydów (11,8%), Mołdawian i Rumunów (5,4%), Niemców (4,5%), Polaków (1,1%), Białorusinów, Bułgarów i Greków.

Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897[1]

[edytuj | edytuj kod]
Ujezd Ukraińcy Rosjanie Żydzi Mołdawianie
i Rumuni
Niemcy Polacy Bułgarzy Białorusini Grecy
Gubernia łącznie 53,9% 21,0% 11,8% 5,4% 4,5% 1,1% 0,9% 0,8% 0,3%
Aleksandryjski 85,1% 9,4% 3,7% 0,7% 0,3% 0,2% 0,6%
Ananijewski 62,0% 11,0% 8,3% 13,5% 3,8% 0,7% 0,2%
Jelizawetgradzki 66,1% 15,2% 9,4% 6,0% 0,9% 0,4% 0,8% 1,0%
Odeski 21,9% 37,4% 22,0% 1,2% 10,3% 3,0% 1,4% 0,1% 1,2%
Tyraspolski 33,3% 16,9% 9,9% 24,9% 9,8% 0,8% 3,7% 0,1%
Chersoński 55,1% 24,6% 11,9% 0,8% 3,5% 0,9% 0,6% 2,1%

Za czasów Państwa Ukraińskiego (kwiecień-grudzień 1918) gubernia została podzielona na 9 powiatów – oprócz 6 istniejących dotychczas dołączono 3 powiaty z guberni besarabskiej: benderski, akermański i izmailski.

Większość obszaru dawnej guberni chersońskiej wchodzi obecnie w skład obwodu chersońskiego Ukrainy, utworzonego 30 marca 1944 jako obwód USRR.

Miasta

[edytuj | edytuj kod]
Odessa, ok. 1900
Mikołajów, 1899

Większość miast guberni została założona za panowania rosyjskiego po zajęciu obszarów Zaporoża kosztem Polski i Jedysanu kosztem Imperium Osmańskiego i Chanatu Krymskiego. Lista największych miast guberni na podstawie danych z carskiego spisu powszechnego z 1897 roku oraz porównanie wcześniejszej i późniejszej przynależności państwowej i administracyjnej:

miasto populacja państwo
(1569–1667)
państwo
(1667–1774)
państwo
(1774–1792)
republika radziecka
(1924–1940)
państwo
(od 1991)
1. Odessa 403 815 Turcja Turcja Turcja  Ukraińska SRR  Ukraina
2. Mikołajów 92 012 Turcja Turcja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
3. Jelizawietgrad 61 488 Polska Imperium Rosyjskie Rosja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
4. Chersoń 59 076 Chanat Krymski Chanat Krymski Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
5. Tyraspol 31 616 Turcja Turcja Turcja  Mołdawska ASRR  Mołdawia
6. Anańjiw 16 684 Turcja Turcja Turcja  Mołdawska ASRR  Ukraina
7. Wozniesieńsk 15 748 Turcja Turcja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
8. Bobryniec 14 281 Polska Imperium Rosyjskie Rosja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
9. Aleksandria 14 007 Polska Imperium Rosyjskie Rosja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina
10. Berysław 12 149 Turcja Turcja Imperium Rosyjskie Rosja  Ukraińska SRR  Ukraina

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]