Grzybówka alkaliczna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybówka alkaliczna |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycena alcalina (Fr.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zwickau): 109 (1871) | |
.jpg)
.JPG)
.JPG)
Grzybówka alkaliczna (Mycena alcalina (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1818 Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus alcalinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1871 Paul Kummer[1]. Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus alcalinus Fr. 1818
- Mycena alcalina (Fr.) P. Kumm. 1871 var. alcalina
- Mycena alcalina var. brasiliensis Rick, (1930
- Mycena alcalina var. inodora Raithelh. 1984
- Mycena alcalina var. nivea J.E. Lange 1914
- Mycena laevigata var. nivea (J.E. Lange) Cejp 1930
Polską nazwę podaje Lisiewska M. w 1987[3], w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też nazwę grzybówka potażowa[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 1–3 cm, kształt wysokostożkowaty z garbkiem na szczycie, u starszych owocników dzwonkowaty. Brzeg równy i prosty, u starszych owocników podwinięty. Jest płytko rowkowany od brzegów po sam czubek. Powierzchnia gładka, naga, podczas suchej pogody matowa, w stanie wilgotnym błyszcząca i prześwitująca. Barwa od jasnoszarobrązowej do ciemnoszarobrązowej, czasami mysioszara, popielata. Garbek na szczycie ciemniejszy i bardziej brązowy[5][6].
Szerokie, równe, o białych ostrzach[6]. Przy trzonie są zatokowato wycięte i mają nierówną długość; tylko część blaszek dochodzi do trzonu. Są elastyczne i mają bladoszary kolor[5].
Wysokość 3–9 cm, grubość 2–3 mm, walcowaty, wewnątrz pusty, u młodych owocników matowy, u starszych gładki[5]. W górnej części białawy, w dolnej stopniowo coraz ciemniejszy, szarobo-brązowy. U podstawy trzonu zwykle występuje biaława grzybnia[6].
Cienki, elastyczny, biało szary[5]. Wydziela dość silny zapach amoniaku lub chloru[7].
Kremowy. Zarodniki przeźroczyste, o gładkiej powierzchni i kształcie od elipsodidalnego do cylindryczno-elipsoidalnego. Rozmiar: 8-10 × 4-6 µm[6].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[8]. W Polsce jest pospolita[4].
Rośnie w różnego typu lasach iglastych i mieszanych, w parkach i ogrodach na ziemi, na próchniejącym drewnie i na igliwiu sosny, świerka i jodły. Owocniki pojawiają się od maja do listopada[4].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Grzyb jadalny, ale ze względu na niewielkie rozmiary i mierne wartości smakowe bez praktycznego znaczenia[7]. Saprotrof[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ M. Lisiewska, Kochman & A. Skirgiełło: Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae). Warszawa-Kraków: PWN, 1987.
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Grzybland. Grzybówka alkaliczna. [dostęp 2013-04-03].
- ↑ a b c d Atlas grzybów. Mycena stipata. [dostęp 2013-04-03].
- ↑ a b Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-04-08].
- ↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 198, 202. ISBN 83-7404-513-2.