Nagroda Muzyczna „Fryderyk”
Statuetka Fryderyka (od 1998) | |
Nagroda za | |
---|---|
Przyznający | |
Państwo | |
Pierwsze rozdanie | |
Strona internetowa |
Fryderyk – polska nagroda muzyczna, przyznawana corocznie od 1995 roku przez Związek Producentów Audio-Video (ZPAV) za osiągnięcia w rodzimym przemyśle muzycznym. Od 2000 roku za wyłanianie nominowanych, a następnie laureatów odpowiedzialna jest powołana przez ZPAV Akademia Fonograficzna. Kategorie są podzielone na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i klasycznej[a].
Fryderyki, nazwane na cześć Fryderyka Chopina, są przyznawane w stale modyfikowanej grupie kategorii, na podstawie ogłaszanych uprzednio nominacji, ustalanych w wyniku zgłoszeń. Nagradzanymi są osoby związane z przemysłem muzycznym: artyści, kompozytorzy, autorzy, producenci muzyczni, realizatorzy dźwięku, reżyserzy nagrań i teledysków oraz twórcy opraw graficznych albumów. Nominowani i laureaci są wyłaniani w wyniku głosowania członków Akademii, którą tworzą osoby związane z branżą muzyczną. Poza kategoriami konkursowymi przyznawane są także honorowe Złote Fryderyki za całokształt twórczości.
Nagrody są wręczane podczas dorocznych ceremonii, zazwyczaj emitowanych w telewizji. Większość z nich była transmitowana przez kanały Telewizji Polskiej, ponadto wybrane gale emitowały TVN (1999, 2019, 2021–2024), TV Puls (2001) oraz Metro (2019, 2023 i 2024). Od 2007 do 2009 organizowane były dwie ceremonie, jedna dla muzyki rozrywkowej oraz druga dla muzyki jazzowej i poważnej. Od 2015 do 2021 nagrody były ponownie wręczane podczas dwóch uroczystości, jednej dla muzyki rozrywkowej i jazzowej oraz drugiej dla muzyki poważnej. Od 2025 organizowane będą odrębne gale dla trzech sekcji.
Przyznawanie nagród
[edytuj | edytuj kod]W latach 1995–1999 nominowani i laureaci Fryderyków byli wybierani przez przedstawicieli Związku Producentów Audio-Video (ZPAV)[1].
Od 2000 roku podmiotem odpowiedzialnym za przyznawanie nagród jest Akademia Fonograficzna, powołana przez ZPAV[2]. Liczy ona ponad 2 tysiące osób, podzielonych na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i klasycznej[a], przy czym każdy członek może należeć do tylko jednej z nich. W Akademii zrzeszeni są ludzie związani z przemysłem muzycznym: piosenkarze, instrumentaliści, autorzy, kompozytorzy, producenci muzyczni, realizatorzy dźwięku, reżyserzy teledysków, przedstawiciele branży fonograficznej i dziennikarze muzyczni. Grono członków jest poszerzane z każdym rokiem[3][4].
Zgłoszeń do nagród dokonują artyści, menedżerowie, wydawcy i dystrybutorzy. Na ich podstawie Akademia Fonograficzna wybiera nominowanych, przy czym każdy członek może wskazać w jednej kategorii maksymalnie trzy pozycje, przyznając im odpowiednio pięć, trzy lub jeden punkt. W wyniku głosowania przyznawane są nominacje, zwyczajowo pięć w jednej kategorii, przy czym w przypadku remisu liczba nominowanych jest zwiększana, a w przypadku liczby zgłoszeń mniejszej niż dziesięć – zmniejszana do trzech[3][4]. Począwszy od Fryderyków 2025 tylko w kategoriach artysta roku, artystka roku i zespół / projekt artystyczny roku nominowani są wyłaniani nie na podstawie odrębnych zgłoszeń, ale poprzez zgłoszenia w jakiejkolwiek innej kategorii[5]. W drugim etapie odbywa się głosowanie na zwycięzców, przy czym każdy członek może oddać maksymalnie jeden głos w każdej kategorii. W obu etapach głosowanie odbywa się w sposób tajny, poprzez system elektroniczny (do 2009 korespondencyjnie[2]), a każdy członek Akademii może głosować we wszystkich kategoriach ze swojej sekcji[3][4].
Akademia jest reprezentowana przez Radę Akademii Fonograficznej, która współpracuje ze ZPAV w sprawach merytorycznych. Podobnie jak cała Akademia, Rada jest podzielona na trzy sekcje. Zadaniem jej członków jest ustalanie kategorii, analiza zgłoszeń pod kątem zgodności z regulaminem, w tym ewentualne propozycje przeniesienia ich do innych kategorii, akceptowanie kandydatów do dołączenia do Akademii, a także wybór laureatów pozakonkursowych Złotych Fryderyków. Skład Rady jest wybierany na dwuletnią kadencję[3][4].
Statuetka
[edytuj | edytuj kod]Marek Kijewski zaprojektował statuetkę na pierwszą edycję Fryderyków, przedstawiającą mężczyznę w glanach i z kolczykiem w uchu[3]. Projekt wywołał kontrowersje, w szczególności w środowisku muzyki poważnej, ze względu na brak podobieństwa do Fryderyka Chopina. Komentatorzy zwracali uwagę na większe podobieństwo do Janusza Stokłosy[6][2]. Od drugiej edycji został zmieniony wygląd statuetki, która teraz miała kształt litery F[3].
Kolejna modyfikacja, obowiązująca do dziś, została wprowadzona podczas czwartej edycji, Fryderyków 1997 (w 1998). Projekt wykonała Dorota Dziekiewicz-Pilich na podstawie sylwetki swojego męża, Marcina Pilicha, wzorując się na statuetce Oscara. Nagroda waży około 1,07 kg i jest wykonana z brązu, przy czym Złoty Fryderyk jest dodatkowo pozłacany[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]1995–2002: Powstanie i pierwsze gale
[edytuj | edytuj kod]Na pomysł stworzenia Fryderyków wpadli Andrzej Horubała i Maciej Chmiel, zajmujący się w Telewizji Polskiej (TVP) rozrywką, członkowie grupy Pampersów. TVP nawiązała przy organizacji plebiscytu współpracę z Programem I Polskiego Radia, w którym koordynatorem projektu został Wojciech Trzciński[1]. Nad organizacją nagród pracowały stowarzyszenia: Związek Producentów Audio-Video (ZPAV) i International Federation of the Phonographic Industry (IFPI), we współpracy z największymi wytwórniami muzycznymi: Izabelinem, MJM Music PL i Pomatonem[1][7]. W skład grupy inicjatywnej weszli: Walter Chełstowski, Maciej Chmiel, Andrzej Horubała, Bianka Kortlan, Małgorzata Maliszewska, Andrzej Puczyński i Wojciech Trzciński[7]. Zaproszenia do wyłaniania nominowanych i zwycięzców otrzymali przedstawiciele przemysłu muzycznego: artyści, dziennikarze, krytycy i pracownicy firm fonograficznych[1]. Nagrody zostały nazwane Fryderykami na cześć polskiego kompozytora Fryderyka Chopina[6].
Inauguracyjna ceremonia ich wręczenia, Fryderyki 1994, odbyła się 19 marca 1995 w Teatrze Polskim w Warszawie i była emitowana na żywo przez TVP1[2]. W kolejnych latach Fryderyki były wręczane podczas ceremonii w Sali Kongresowej, emitowanych przez TVP1[8]. W 1999, w wyniku braku porozumienia z TVP, gala Fryderyków 1998 została wyprodukowana we współpracy z telewizją TVN[9][10].
W grudniu 1999 Związek Producentów Audio-Video powołał Akademię Fonograficzną, zajmującą się przyznawaniem nominacji i wyłanianiem zwycięzców. Została ona podzielona na trzy sekcje: muzyki rozrywkowej, jazzowej i poważnej, a zaproszenie do dołączenia otrzymali wszyscy dotychczasowi nominowani i laureaci Fryderyków[2][4][11]. W pierwszym roku do Akademii wstąpiło około 400 osób, w tym artyści, producenci muzyczni i przedstawiciele firm fonograficznych. W 2000, z inicjatywy Grzegorza Ciechowskiego, do jej grona dołączyli dziennikarze muzyczni[7].
W kolejnych latach słabło w TVP zainteresowanie organizacją Fryderyków, co było związane z faktem, że dyrektor TVP1, Sławomir Zieliński, usiłował wypromować konkurencyjne Superjedynki[2]. W latach 2000–2002 gale wyemitowały kolejno: TVP1[12], TV Puls[13] i TVP2[14].
2003–2006: Brak gali telewizyjnych
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na słabą kondycję branży muzycznej i brak zainteresowania stacji telewizyjnych, w latach 2003–2005 Fryderyki były wręczane podczas kameralnych uroczystości w Traffic Clubie w Warszawie, bez transmisji w telewizji[15][16][17][18]. W 2006 TVP1 wyraziła zainteresowanie zorganizowaniem ceremonii, która ostatecznie nie doszła do skutku ze względu na problemy finansowe. Laureaci Fryderyków 2005 zostali wówczas ogłoszeni podczas transmisji w portalu internetowym Onet.pl. Statuetki zostały wręczone podczas różnych okazji lub wysłane do wytwórni muzycznych[19][20][21].
2007–2018: Ceremonie w TVP
[edytuj | edytuj kod]23 lutego 2007 Andrzej Puczyński i Jan Chojnacki, reprezentujący zarząd ZPAV, podpisali ze Stanisławem Trzcińskim, prezesem agencji STX Jamboree, umowę w sprawie wyłącznej organizacji i promocji Fryderyków w latach 2007–2010. Ponadto przedsiębiorstwo mogło rozporządzać prawami do transmisji telewizyjnej wręczenia nagród[22]. We wrześniu 2008 ZPAV przedłużył umowę na lata 2011–2012[23]. Ostatecznie agencja wyprodukowała wszystkie kolejne gale do 2018[24][25][26][27][28].
W latach 2007–2009 wręczenie Fryderyków zostało podzielone na dwie ceremonie, odbywające się tego samego dnia. Pierwsze z nich, obejmujące sekcje muzyki poważnej i jazzowej, odbywały się w Bazylice Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie, zaś drugie, z kategoriami muzyki rozrywkowej, w założonej przez Trzcińskiego Fabryce Trzciny. Były emitowane przez TVP1 i TVP Kultura, na żywo lub w formie retransmisji[29][30][31][32]. W 2008 zostało zmienione nazewnictwo poszczególnych ceremonii – od tej pory w tytule każdej edycji znajduje się rok aktualny, a nie poprzedni, za który przyznawane są nagrody[2]. W 2010 został zmieniony system wyłaniania nominowanych i laureatów – od tej pory członkowie Akademii Fonograficznej oddają głosy elektronicznie, a nie korespondencyjnie, jak dotychczas[2]. W tym samym roku ZPAV ogłosił przeniesienie gali muzyki rozrywkowej do Teatru Polskiego w Warszawie. Obie ceremonie zostały jednak odwołane z powodu żałoby narodowej po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku i zastąpione emitowanym przez TVP1 koncertem w hołdzie ofiar, podczas którego laureaci zostali tylko odczytani[33].
W roku 2011 organizatorzy powrócili do formuły jednej gali, łączącej wszystkie trzy sekcje, która odbyła się w Fabryce Trzciny i była retransmitowana przez TVP1[34]. W latach 2012–2014 ceremonie miały miejsce w warszawskich salach teatralnych, a ich emisja została przeniesiona do TVP2[35][36][37].
8 listopada 2012 ZPAV ogłosił, że liczba kategorii, w których przyznawane są nagrody, zostanie zmniejszona z 39 do 13, w tym 10 konkursowych i (niezmiennie) Złotych Fryderyków w każdej z trzech sekcji. Zniesione zostały podziały związane z gatunkami muzycznymi i płciami artystów. Piotr Metz, członek Rady Akademii Fonograficznej, uzasadnił tę decyzję trudnościami z klasyfikowaniem zgłaszanych propozycji i szansą na większą promocję dla nagrodzonych, dodając, że podobne zmiany zostały zastosowane przez brytyjskie Brit Awards. Ponadto ZPAV ogłosił, że nagrodzonymi w kategoriach albumów roku będą wykonawcy i producenci muzyczni, zaś w kategorii utwór roku wykonawcy, kompozytorzy i autorzy tekstów. Zmiany zostały zastosowane po raz pierwszy podczas Fryderyków 2013[38]. Gala Fryderyków 2014 została zorganizowana w ramach uczczenia 20-lecia plebiscytu – odbyły się podczas niej występy celebrujące jubileusz i po raz została utworzona możliwość kupienia na nią biletów[37].
24 listopada 2014 ZPAV ogłosił, że od Fryderyków 2015 nastąpi powrót do podziału kategorii album roku (w sekcji muzyki rozrywkowej) na kategorie odpowiadające różnym gatunkom muzycznym[39]. Od tej samej edycji został ponownie wprowadzony podział wręczenia Fryderyków na dwie gale: jedną dla muzyki rozrywkowej i jazzowej oraz drugą dla muzyki poważnej[25][2]. W latach 2015–2018 ceremonie muzyki rozrywkowej i jazzowej odbywały się w Teatrze Polskim i były retransmitowane przez TVP2. W 2015 gala muzyki poważnej miała miejsce w Sali Kolumnowej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, bez emisji telewizyjnej[25]. W latach 2016–2018 ceremonie muzyki poważnej odbywały się w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, z transmisją na antenie Programu II Polskiego Radia[40][41][42].
2019–2024: Fryderyk Festiwal w TVN
[edytuj | edytuj kod]25 października 2018 ZPAV ogłosił zwiększenie, począwszy od Fryderyków 2019, liczby kategorii, w tym utworzenie nowych kategorii gatunkowych dla albumów roku w muzyce rozrywkowej oraz kategorii nowe wykonanie. Został także wprowadzony nowy regulamin, na mocy którego podmiotami nagradzanymi w kategoriach najlepsza oprawa graficzna i teledysk roku są tylko kolejno autorzy opraw graficznych i reżyserzy teledysków (wcześniej byli to także wykonawcy)[43][44].
25 stycznia 2019 ZPAV ogłosił zmianę formuły nagród począwszy od jubileuszowej, 25. edycji Fryderyków 2019. W kolejnych latach ceremonie były organizowane w ramach Fryderyk Festiwalu, organizowanego poza Warszawą. Producentem imprez zostały agencje Live i Festival Group. Gale muzyki rozrywkowej i jazzowej odbywały się w halach sportowo-widowiskowych z udziałem widowni, która mogła kupić bilety, a ich emisja na żywo odbywała się w TVN. W 2019 festiwal miał miejsce w Katowicach, a galę muzyki poważnej wyemitowała należąca do TVN Grupy Discovery stacja Metro[45][46]. W 2020 festiwal ponownie odbył się w Katowicach. Gala muzyki poważnej była emitowana przez TVP Kultura, zaś gala muzyki rozrywkowej i jazzowej została odwołana ze względu na pandemię COVID-19 w Polsce, a laureaci zostali ogłoszeni w Internecie kilka miesięcy później[47][48].
Od 2021 do 2024 producentem Fryderyk Festiwalu była agencja High Events[49]. W latach 2021–2022 odbywał się on w Szczecinie[50][51], a gale muzyki poważnej emitowała TVP Kultura[52][53]. Ze względu na problemy finansowe miasto zrezygnowało z jego dalszej organizacji[54]. W latach 2023–2024 festiwal odbywał się w konurbacji górnośląskiej[55][56], a gale muzyki poważnej retransmitowało Metro[57][58].
Od 2025: Powrót do TVP
[edytuj | edytuj kod]7 listopada 2024 Maciej Kutak, przewodniczący zarządu ZPAV, i Tomasz Sygut, prezes TVP, podpisali umowę w sprawie ponownej transmisji telewizyjnej Fryderyków w TVP, począwszy od 31. edycji w 2025. Równocześnie ZPAV zapowiedział zmianę nazwy sekcji muzyki poważnej na muzyki klasycznej oraz organizację odrębnych ceremonii dla wszystkich trzech sekcji, przy czym gala muzyki rozrywkowej będzie emitowana na żywo, zaś gale muzyki jazzowej i klasycznej będą retransmitowane[59]. 12 listopada 2024 ZPAV opublikował nowy regulamin nagród oraz zapowiedział utworzenie nowych kategorii, w tym zastąpienie dotychczasowej kategorii utwór roku przez trzy kategorie gatunkowe: singiel roku pop, singiel roku pop alternatywny i singiel roku hip-hop[5].
Kategorie
[edytuj | edytuj kod]Sekcja muzyki rozrywkowej
[edytuj | edytuj kod]Nazwa | Lata[b] | Opis |
---|---|---|
Aktualne[60] | ||
Artysta roku | 1994–2012, 2022–obecnie | Nagroda dla wykonawcy solowego płci męskiej. |
Artystka roku | 1994–2012, 2022–obecnie | Nagroda dla wykonawcy solowego płci żeńskiej. |
Zespół / projekt artystyczny roku | 1994–2012, 2022–obecnie | Nagroda dla zespołu muzycznego lub grupowego projektu muzycznego. |
Fonograficzny debiut roku | 1994–obecnie | Nagroda dla wykonawcy debiutującego. |
Singiel roku pop | 2025–obecnie | Nagroda za utwór popowy. |
Singiel roku pop alteratywny | 2025–obecnie | Nagroda za utwór popu alternatywnego. |
Singiel roku hip hop | 2025–obecnie | Nagroda za utwór hip-hopowy lub rapowany. |
Album roku pop | 1995–2012, 2015–obecnie | Nagroda za album popowy (w tym pop tradycyjny, electropop, dance, folk-pop , pop-rock i piosenka poetycka). |
Album roku rock & blues | 1995–2012, 2015–obecnie | Nagroda za album rockowy lub bluesowy (w tym hard rock, rock alternatywny, punk rock, post-punk, nowa fala i rock progresywny). |
Album roku hip hop | 1997–2012, 2015–obecnie | Nagroda za album hip-hopowy lub rapowany (w tym old-school hip-hop, new-school hip-hop , alternatywny hip-hop, instrumentalny hip-hop i hip-hop literacki/poetycki). |
Album roku pop alternatywny | 2019–obecnie | Nagroda za album popu alternatywnego (w tym piosenka autorska, electro, soul i R&B). |
Album roku muzyka alternatywna | 1995–2012[c], 2015–obecnie | Nagroda za album alternatywny (w tym muzyka eksperymentalna, muzyka instrumentalna, muzyka elektroniczna i ambient). |
Album roku metal | 1997–2004, 2009–2012, 2019–obecnie[d] | Nagroda za album metalowy (w tym black metal, death metal, thrash metal, metal alternatywny, folk metal, nu metal i metal symfoniczny). |
Album roku muzyki korzeni | 1995–1996, 2000–2012, 2015–obecnie | Nagroda za album muzyki folkowej (w tym muzyka tradycyjna, folklor, folk alternatywny, world music i reggae). |
Album roku muzyka ilustracyjna | 2000–2001, 2011–2012, 2019–obecnie[d] | Nagroda za album z muzyką ilustracyjną, nagraną na potrzeby filmu, spektaklu, serialu, gry komputerowej lub innego projektu artystycznego. |
Teledysk roku | 1994–2012[e], 2015–obecnie | Nagroda za teledysk. |
Dawne | ||
Utwór roku | 1994–2024 | Nagroda za utwór (dowolnego gatunku). |
Kompozytor / kompozytorka / team kompozytorski roku | 1994–2012, 2019–2024 | Nagroda dla kompozytorów. |
Autor / autorka / team autorski roku | 1994–2012, 2019–2024 | Nagroda dla autorów tekstów. |
Realizator dźwięku roku | 1994, 1997–2001 | Nagroda dla realizatorów dźwięku. |
Najlepszy album rock / pop | 1994 | Nagroda za album rockowy lub popowy. |
Album roku elektronika | 1994–2012[f], 2017–2024 | Nagroda za album muzyki elektornicznej, klubowej lub tanecznej. |
Album roku piosenka poetycka i literacka | 1994–2012, 2019–2024 | Nagroda za album piosenki poetyckiej lub poezji śpiewanej. |
Najlepszy album zagraniczny | 1994–2012, 2019 | Nagroda za album nagrany przez niepolskich artystów. |
Koncert roku | 1994 | Nagroda za koncert. |
Wydarzenie roku | 1994 | Nagroda za wydarzenie. |
Producent / producentka / team producencki roku | 1995–2001, 2020–2024 | Nagroda dla producentów muzycznych. |
Album roku reedycje, nagrania archiwalne | 2001–2004 | Nagroda za album zawierający materiał publikowany wcześniej. |
Produkcja muzyczna roku | 2002–2012 | Nagroda dla producentów muzycznych za pracę nad albumem lub utworem. |
Najlepsza oprawa graficzna | 2005–2012, 2019 | Nagroda za oprawę graficzną albumu. |
Album roku blues | 2009–2012, 2019–2024[d] | Nagroda za album bluesowy. |
Artysta roku | 2013–2014 | Nagroda dla wykonawcy (solisty lub zespołu). |
Album roku | 2013–2014 | Nagroda za album (dowolnego gatunku). |
Album roku muzyka dziecięca | 2019–2020, 2023–2024 | Nagroda za album z muzyką dziecięcą . |
Najlepsze nowe wykonanie | 2019–2024[d] | Nagroda za cover lub nową interpretację w formie utworu lub albumu. |
Album roku soul / R&B / reggae | 2021, 2024 | Nagroda za album soulowy, R&B lub reggae. |
Najlepsze nagranie koncertowe | 2023–2024 | Nagroda za album koncertowy. |
Sekcja muzyki jazzowej
[edytuj | edytuj kod]Nazwa | Lata[b] | Opis |
---|---|---|
Aktualne[60] | ||
Jazzowy artysta roku | 1997–obecnie | Nagroda dla wykonawcy. |
Fonograficzny debiut roku – jazz | 2009–obecnie | Nagroda dla wykonawcy debiutującego. |
Jazzowy kompozytor / kompozytorka roku | 2011–2012, 2025–obecnie | Nagroda dla kompozytorów. |
Album roku – jazz | 1994–obecnie | Nagroda za album jazzowy. |
Album roku – jazz eksperymentalny / współczesna muzyka improwizowana | 2025–obecnie | Nagroda za album jazzu eksperymentalnego lub muzyki improwizowanej. |
Sekcja muzyki klasycznej
[edytuj | edytuj kod]Nazwa | Lata[b] | Opis |
---|---|---|
Aktualne[60] | ||
Najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej | 2001–obecnie | Nagroda za album z muzyką polską. |
Album roku recital solowy | 1995–obecnie | Nagroda za album z recitalem solowym. |
Album roku muzyka kameralna | 1995–2021, 2025–obecnie | Nagroda za album z muzyką kameralną (od 2 do 11 równorzędnych wykonawców). |
Album roku muzyka współczesna | 1996–obecnie[g] | Nagroda za album z muzyką współczesną (skomponowaną przez maksymalnie ostatnie 10 lat). |
Album roku muzyka dawna | 1996–obecnie[h] | Nagroda za album z muzyką dawną (skomponowaną do 1800 roku), nagrany z zastosowaniem instumentów z epoki lub ich współczesnych kopii. |
Album roku muzyka orkiestrowa | 2020–obecnie | Nagroda za album z muzyką orkiestrową (z co najmniej 12 wykonawcami). |
Album roku muzyka koncertująca | 2020–obecnie | Nagroda za album z muzyką koncertową, nagraną przez orkiestrę z udziałem solistów instrumentalistów. |
Album roku muzyka oratoryjna i operowa | 2020–obecnie | Nagroda dla albumu z oratorium lub operą. |
Album roku muzyka chóralna | 2020–obecnie | Nagroda dla albumu z muzyką chóralną. |
Album roku klasyka – crossover | 2025–obecnie | Nagroda dla albumu z klasyczną muzyką crossoverową. |
Album roku nagrania archiwalne | 2004, 2006, 2025–obecnie | Nagroda za album zawierający materiał publikowany co najmniej 20 lat wcześniej. |
Dawne | ||
Album roku | 1994, 2013 | Nagroda za album (dowolnego gatunku). |
Kompozytor roku | 1995, 2008–2012 | Nagroda dla kompozytora. |
Album roku muzyka symfoniczna i koncertująca | 1995–2019[i] | Nagroda za album z muzyką symfoniczną. |
Album roku opera, operetka, balet | 1998–2013[j] | Nagroda za album z muzyką wokalną (w tym recital, opera, operetka i balet). |
Fonograficzny debiut roku | 2008–2012 | Nagroda dla wykonawcy debiutującego. |
Album roku muzyka chóralna, oratoryjna i operowa | 2008–2019 | Nagroda dla albumu z muzyką chóralną, oratorium lub operą. |
Najlepszy album polski za granicą | 2012–2023 | Nagroda dla albumu niepolskich wykonawców, z muzyką skomponowaną przez Polaków. |
Artysta roku | 2013–2014 | Nagroda dla wykonawców. |
Album roku muzyka kameralna – duety | 2022–2024 | Nagroda dla albumu z muzyką kameralną, nagraną w duecie. |
Album roku muzyka kameralna – większe składy | 2022–2024 | Nagroda dla albumu z muzyką kameralną, nagraną w więcej niż dwie osoby. |
Album roku muzyka kameralna – wokalna | 2024 | Nagroda dla albumu z wokalną muzyką kameralną. |
Nagroda specjalna
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Fryderyk (1999–obecnie)
Lista edycji
[edytuj | edytuj kod]Lp. | Nazwa | Ogłoszenie laureatów | Źr. | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sekcje[k] | Data[l] | Miejsce | Miejscowość | Prowadzący | Emisja | |||
1 | Fryderyki 1994 | — | 19 marca 1995 | Teatr Polski | Warszawa | Kora, Marek Niedźwiecki | TVP1 | [61][8] |
2 | Fryderyki 1995 | 19 marca 1996 | Sala Kongresowa | [62][8] | ||||
3 | Fryderyki 1996 | 5 kwietnia 1997 | Artur Orzech | [63][8] | ||||
4 | Fryderyki 1997 | 18 kwietnia 1998 | [64][8] | |||||
5 | Fryderyki 1998 | 10 kwietnia 1999 | Basia | TVN | [65][8][9] | |||
6 | Fryderyki 1999 | 24 maja 2000 | Artur Orzech | TVP1 | [12][8] | |||
7 | Fryderyki 2000 | 18 marca 2001 | Maciej Stuhr, Bogusław Kaczyński | TV Puls | [66][8][13] | |||
8 | Fryderyki 2001 | 23 kwietnia 2002 | Grażyna Torbicka, Kayah | TVP2 | [67][14] | |||
9 | Fryderyki 2002 | 1 kwietnia 2003 | Traffic Club | Hirek Wrona | — | [68][16] | ||
10 | Fryderyki 2003 | 9 marca 2004 | [69][17] | |||||
11 | Fryderyki 2004 | 15 marca 2005 | [70][18] | |||||
12 | Fryderyki 2005 | 30 marca 2006[m] | — | [71][19] | ||||
13 | Fryderyki 2006 | R | 17 kwietnia 2007 | Fabryka Trzciny | Warszawa | Tomasz Kammel, Maciej Ulewicz | TVP1 | [72][29] |
P+J | Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego | |||||||
14 | Fryderyki 2008 | R | 7 kwietnia 2008 | Fabryka Trzciny | Marek Niedźwiecki, Kayah | [73][74] | ||
P+J | Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego | Iwona Schymalla | TVP Kultura[n] TVP1[o] | |||||
15 | Fryderyki 2009 | R | 20 kwietnia 2009 | Fabryka Trzciny | Tomasz Kammel, Radosław Brzózka | TVP1 | [75][32][76] | |
P+J | Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego | Marta Perchuć-Burzyńska, Artur Ruciński | TVP Kultura | |||||
16 | Fryderyki 2010 | — | 19 kwietnia 2010[p] | Iwona Schymalla, Artur Orzech | TVP1 | [79][80] | ||
17 | Fryderyki 2011 | 9 maja 2011 | Fabryka Trzciny | — | [81][34] | |||
18 | Fryderyki 2012 | 26 kwietnia 2012 | Teatr Dramatyczny | Grażyna Torbicka, Piotr Metz | TVP2 | [82][35] | ||
19 | Fryderyki 2013 | 25 kwietnia 2013 | Teatr Polski | Grażyna Torbicka, Artur Orzech, Piotr Metz | TVP Kultura[n] TVP2[o] |
[83][84][36] | ||
20 | Fryderyki 2014 | 24 kwietnia 2014 | Sala Kongresowa | Kayah, Tomasz Kammel | TVP2 | [85][37] | ||
21 | Fryderyki 2015 | R+J | 23 kwietnia 2015 | Teatr Polski | Tomson, Baron | [86][87][88] | ||
P | Sala Kolumnowa Wydziału Historii UW | Piotr Polk, Andrzej Puczyński | — | |||||
22 | Fryderyki 2016 | R+J | 20 kwietnia 2016 | Teatr Polski | Tomasz Kammel, Marita Albán Juárez | TVP2 | [89][40] | |
P | 21 kwietnia 2016 | Studio Koncertowe Polskiego Radia | Barbara Schabowska, Paweł Sztompke | PR2 | ||||
23 | Fryderyki 2017 | P | 24 kwietnia 2017 | Jacek Hawryluk | [90][91] | |||
R+J | 26 kwietnia 2017 | Teatr Polski | Tomasz Kammel | TVP2 | ||||
24 | Fryderyki 2018 | P | 16 kwietnia 2018 | Studio Koncertowe Polskiego Radia | Jacek Hawryluk | PR2 | [92][42][93] | |
R+J | 24 kwietnia 2018 | Teatr Polski | Agnieszka Szydłowska, Piotr Metz | TVP Kultura[n] TVP2[o] | ||||
25 | Fryderyki 2019 | R+J | 9 marca 2019 | Międzynarodowe Centrum Kongresowe | Katowice | Magda Mołek, Rafał Pacześ | TVN | [94][95][46] |
P | 12 marca 2019 | NOSPR | Gabi Drzewiecka, Robert Kamyk | Metro | ||||
26 | Fryderyki 2020 | P | 8 marca 2020 | Agata Kwiecińska, Marcin Majchrowski | TVP Kultura | [96][97][47][98] | ||
R+J | 1 października 2020[q] | — | ||||||
27 | Fryderyki 2021 | P | 26 czerwca 2021 | Opera na Zamku | Szczecin | Katarzyna Sanocka, Andrzej Sułek | TVP Kultura | [100][52][50] |
R+J | 5 sierpnia 2021 | Netto Arena | Marcin Prokop, Gabi Drzewiecka, Mery Spolsky, Robert Karpowicz | TVN | ||||
28 | Fryderyki 2022 | P | 22 kwietnia 2022 | Opera na Zamku | Katarzyna Sanocka, Andrzej Sułek | TVP Kultura | [101][53][51] | |
R+J | 29 kwietnia 2022 | Netto Arena | Gabi Drzewiecka, Agnieszka Woźniak-Starak, Damian Michałowski, Agnieszka Kołodziejska | TVN | ||||
29 | Fryderyki 2023 | R+J | 22 kwietnia 2023 | Arena Gliwice | Gliwice | Paulina Krupińska, Gabi Drzewiecka, Wojciech Łozowski, Marcin Prokop, Radosław Mróz, Aleksandra Filipek | [102][103][104][57] | |
P | 27 kwietnia 2023 | Mediateka | Tychy | Mariusz Gradowski | Metro | |||
30 | Fryderyki 2024 | R+J | 22 marca 2024 | PreZero Arena | Gliwice | Karina Nicińska, Bartosz Sąder, Aleksandra Filipek, Gabi Drzewiecka, Marcin Prokop, Mery Spolsky | TVN | [105][106][107][58][108] |
P | 28 kwietnia 2024 | NOSPR | Katowice | Katarzyna Sanocka, Robert Kamyk | Metro |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Do 2024 sekcja muzyki klasycznej nazywała się sekcją muzyki poważnej.
- ↑ a b c Zgodnie z latami w nazwach edycji.
- ↑ Z przerwą w 1997.
- ↑ a b c d Z przerwą w 2022.
- ↑ Z przerwą w 2002.
- ↑ Z przerwami w 1999, 2002, 2004, 2005, 2008 i 2009.
- ↑ Z przerwą w 2015.
- ↑ Z przerwą w 1998 i 2015.
- ↑ Z przerwą w 1998.
- ↑ Z przerwą w 2011.
- ↑ R dla sekcji muzyki rozrywkowej, J dla sekcji muzyki jazzowej i P dla sekcji muzyki poważnej. Brak wymienionych sekcji oznacza, że ogłoszeni zostali zwycięzcy we wszystkich kategoriach.
- ↑ W przypadku braku ceremonii data ogłoszenia zwyzięców.
- ↑ Ceremonia się nie odbyła, a zwycięzcy zostali ogłoszeni w Internecie.
- ↑ a b c Transmisja na żywo.
- ↑ a b c Retransmisja.
- ↑ Planowane ceremonie wręczenia nagród zostały odwołane z powodu żałoby narodowej po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Zamiast nich odbył się koncert Fryderyk 2010 – Artyści w hołdzie ofiarom katastrofy lotniczej w Smoleńsku, zaś laureaci zostali tylko odczytani. Kameralna uroczystość wręczenia nagród zwycięzcom odbyła się 24 maja 2010 w Fabryce Trzciny w Warszawie[77][78].
- ↑ Ceremonia wręczenia Fryderyków 2020 w sekcjach muzyki rozrywkowej i jazzowej została odwołana z powodu pandemii COVID-19 w Polsce. Laureaci zostali ogłoszeni w Internecie 1 października 2020. Kameralna uroczystość wręczenia nagród odbyła się 4 sierpnia 2021 w Szczecinie[99].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Skąd wzięły się Fryderyki?. Tomasz Żąda. Historia Fryderyków. Polskie Radio Program III. 2016-10-22. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b c d e f g h i Fryderyki 2024 – trzydzieści lat najważniejszej nagrody branży muzycznej. fryderyki.pl, 2024-02-14. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b c d e f g Nagrody Fryderyk. fryderyki.pl. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b c d e Akademia Fonograficzna. fryderyki.pl. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Ruszyła rejestracja zgłoszeń do nagrody Fryderyk 2025 – co warto wiedzieć o zmianach w regulaminie?. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-11-12].
- ↑ a b Vito Bambino obraził się na Fryderyki. Nie on pierwszy. TVP Info, 2024-03-25. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b c 20 lat ZPAV. Związek Producentów Audio-Video, 2011, s. 15. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b c d e f g h Historia Fryderyków. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2022-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)].
- ↑ a b Roman Rogowiecki: Antygala. Wprost, 1999-04-18. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Piotr Guzik: Twórca SuperJedynek: Liczy się widowisko, a nie muzyka. Gazeta Wyborcza, 2015-06-15. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Złoty Fryderyk dla Czesława Niemena. Interia, 2003-04-01. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Nominowani i laureaci 1999. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Fryderyki 2000, 18 marca 2001 r.. Interia. [dostęp 2022-10-28].
- ↑ a b Fryderyki 2001 rozdane. Onet.pl, 2002-04-24. [dostęp 2022-11-25].
- ↑ Klubowe Fryderyki: kryzys w branży muzycznej. Onet.pl, 2003-04-02. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Klubowe Fryderyki. Interia, 2003-03-13. [dostęp 2022-11-28].
- ↑ a b Fryderyki 2003: Raz, Dwa, Trzy razy pięć!. Interia, 2004-04-10. [dostęp 2023-04-08].
- ↑ a b Przyznano Fryderyki 2004!. Interia, 2005-03-16. [dostęp 2023-05-26].
- ↑ a b Fryderyki 2005: Triumf Heya i Kasi Nosowskiej. Wirtualnemedia.pl, 2006-03-30. [dostęp 2023-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-11)].
- ↑ Fryderyki 2005 w internecie. RMF Classic, 2006-03-23. [dostęp 2023-06-11].
- ↑ Przemysław Dziubłowski: Fryderyki odlewają się po raz trzynasty. Gazeta Lubuska, 2007-02-07. [dostęp 2023-07-19].
- ↑ Powrót Fryderyka. Wirtualnemedia.pl, 2007-02-25. [dostęp 2023-07-19].
- ↑ Historia. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-13)].
- ↑ Ogłoszenie nominacji do FRYDERYKÓW 2014 - już we środę 12 lutego!. Związek Producentów Audio-Video, 2014-02-09. [dostęp 2024-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-22)].
- ↑ a b c Fryderyk: 21. gala rozdania nagród w czwartek. Onet.pl, 2015-04-17. [dostęp 2024-03-16].
- ↑ Nominacje do Fryderyków 2016 poznamy 9 marca. Związek Producentów Audio-Video, 2016-02-26. [dostęp 2024-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-21)].
- ↑ Fryderyki 2017 – nominacje ogłoszone!. Związek Producentów Audio-Video, 2017-03-09. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Poznaliśmy laureatów Fryderyków 2018 w muzyce rozrywkowej i jazzie. Związek Producentów Audio-Video, 2018-03-24. [dostęp 2024-03-24].
- ↑ a b Fryderyki znów w telewizji. Wirtualnemedia.pl, 2007-04-05. [dostęp 2023-07-19].
- ↑ TVP 1 pokaże Fryderyki. Wirtualnemedia.pl, 2008-03-09. [dostęp 2023-11-13].
- ↑ Fryderyki 2009 rozdane. Wprost, 2009-04-20. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Fryderyki z niższą widownią niż rok temu. Wirtualnemedia.pl, 2009-04-22. [dostęp 2024-01-06].
- ↑ Katarzyna Szczekała: Znamy szczegóły specjalnego koncertu "Fryderyk 2010". Plejada.pl, 2010-02-16. [dostęp 2024-02-18].
- ↑ a b Fryderyki 2011: To będzie wieczór Moniki Brodki?. Interia, 2011-05-09. [dostęp 2024-03-10].
- ↑ a b Kto otrzyma Fryderyki?. Interia, 2012-04-26. [dostęp 2024-03-10].
- ↑ a b Gala Fryderyk 2013 na antenie TVP2. Wirtualnemedia.pl, 2013-04-10. [dostęp 2024-03-13].
- ↑ a b c Maciej Kancerek: Kayah i Tomasz Kammel poprowadzą Fryderyki. Codzienna Gazeta Muzyczna, 2014-04-03. [dostęp 2024-03-15].
- ↑ Rewolucja w konkursie Fryderyki 2013. Wirtualnemedia.pl, 2012-11-08. [dostęp 2024-03-13].
- ↑ Kategorie FRYDERYK 2015. Związek Producentów Audio-Video, 2014-11-24. [dostęp 2024-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-22)].
- ↑ a b Fryderyki 2016: Jean Michel Jarre gwiazdą gali. Interia, 2016-04-11. [dostęp 2024-03-18].
- ↑ Fryderyki 2017: wystąpią Organek, Hey, BeMy, Raz Dwa Trzy i inni. Onet.pl, 2017-04-03. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Zawiałow, Dąbrowska i Zalewski - kto wystąpi podczas gali Fryderyk 2018?. Onet.pl, 2018-04-08. [dostęp 2024-03-24].
- ↑ FRYDERYKI 2019 - rozpoczęliśmy przyjmowanie zgłoszeń!. Związek Producentów Audio-Video, 2018-10-25. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Regulamin Akademii Fonograficznej 2019. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Michał Kurdupski: 25 gala rozdania Fryderyków w TVN. Nowa formuła i nowe miasto. Wirtualnemedia.pl, 2019-01-28. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyków 2019 na żywo w Metro (wideo). Wirtualnemedia.pl, 2019-03-10. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Przyznano Fryderyki w kategoriach muzyki poważnej. TVP Kultura, 2020-03-09. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2020: Natalia Kukulska: Polska muzyka ma się bardzo dobrze. Interia, 2020-10-02. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Najlepsze polskie artystki na scenie Fryderyk Festiwal 2021. Związek Producentów Audio-Video, 2021-07-15. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Fryderyki 2021 w Szczecinie: sanah, Zalewski, Kayah i Viki Gabor. Kto jeszcze wystąpi podczas gali? [TRANSMISJA, PROGRAM, PROWADZĄCY]. Interia, 2021-08-04. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Fryderyki 2022: Kto zgarnie nagrody? [TRANSMISJA, WYNIKI]. Interia, 2022-04-29. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Fryderyki 2021 w kategoriach muzyki poważnej wręczone. fryderyki.pl, 2021-06-26. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Poznaliśmy laureatów Fryderyków 2022 w kategoriach muzyki poważnej. fryderyki.pl, 2022-04-22. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Szczecin rezygnuje z gali Fryderyków. Wiemy, które miasto przejmuje organizację imprezy. wSzczecinie.pl, 2023-03-22. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Ewelina Kulasza: Fryderyki 2023 powracają! Gliwice gospodarzem Festiwalu. Radio Eska, 2023-03-17. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ Klaudia Dzięgiel: Fryderyki 2024 - gdzie oglądać galę?. RMF FM, 2022-03-22. [dostęp 2024-10-12].
- ↑ a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyk 2023 – gdzie oglądać. fryderyki.pl, 2023-04-26. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ a b Gala Muzyki Poważnej Fryderyk Festiwal 2024 – gdzie oglądać?. fryderyki.pl, 2024-04-26. [dostęp 2024-04-28].
- ↑ Bartosz Stoczkowski: TVP "odbiło" Fryderyki z rąk TVN-u. Gala po latach wraca do publicznego nadawcy. Interia, 2024-11-07. [dostęp 2024-11-09].
- ↑ a b c Nagroda Akademii Fonograficznej Fryderyk – Regulamin. Związek Producentów Audio-Video. [dostęp 2024-11-17].
- ↑ Nominowani i laureaci 1994. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 1995. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 1996. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 1997. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 1998. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2000. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2001. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2002. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2003. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2004. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2005. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2006. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2008. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Marek Niedźwiecki i Kayah poprowadzą Fryderyki. Wirtualnemedia.pl, 2008-04-03. [dostęp 2023-11-13].
- ↑ Nominowani i laureaci 2009. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2009 rozdane. STX Jamboree. [dostęp 2024-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-28)].
- ↑ Paweł Brodowski: Fryderyki 2010. Jazz Forum. [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Aleksandra Żmuda: Fryderyki trafiły do laureatów. Plejada.pl, 2010-05-24. [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Nominowani i laureaci 2010. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyk 2010 - Artyści w hołdzie ofiarom katastrofy lotniczej w Smoleńsku. STX Jamboree. [dostęp 2024-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-28)].
- ↑ Nominowani i laureaci 2011. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2012. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2013. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki: Brodka kontra Peszek. Interia, 2013-02-21. [dostęp 2024-03-13].
- ↑ Nominowani i laureaci 2014. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2015. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2015: Zaz gwiazdą specjalną. Interia, 2015-04-21. [dostęp 2024-03-16].
- ↑ Fryderyki w kategorii muzyki poważnej przyznane. Onet.pl, 2015-04-23. [dostęp 2024-03-16].
- ↑ Nominowani i laureaci 2016. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2017. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2017: znamy już pełny program tegorocznej gali. Onet.pl, 2017-04-13. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2018. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2018: Gdzie oglądać? Transmisja na żywo w tv i online. Onet.pl, 2018-04-24. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani i laureaci 2019. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Sabina Obajtek: Fryderyki 2019: Poznaliśmy zwycięzców!. RMF24, 2019-03-10. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani 2020. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2020. Nagroda dla Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie!. Polskie Radio, 2020-03-08. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Fryderyki 2020 rozdane! "Pola" utworem roku, Hania Rani debiutantką roku. Onet.pl, 2020-10-01. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Wręczono Fryderyki 2020. RMF24, 2021-08-04. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani 2021. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani 2022. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani 2023. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Gala wręczenia Fryderyków zyskała widzów w TVN. Wirtualnemedia.pl, 2023-04-27. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Przyznano Fryderyki Muzyki Poważnej 2023. RMF Classic, 2023-04-28. [dostęp 2024-03-20].
- ↑ Nominowani 2024. fryderyki.pl. [dostęp 2024-03-22].
- ↑ Magdalena Skiba: FRYDERYKI 2024. Poznaj nominowanych w jubileuszowej 30. edycji!. TVN, 2024-02-22. [dostęp 2024-02-23].
- ↑ Paweł Piotrowicz: Fryderyki 2024: Janerka czyni mistrza, czyli nokaut bez obecności [RELACJA]. Onet.pl, 2024-03-22. [dostęp 2024-03-23].
- ↑ Mateusz Ciupka: Jubileuszowe Fryderyki rozdane. Ruch Muzyczny, 2024-04-28. [dostęp 2024-04-30].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Fryderyków
- Cykl audycji Tomasza Żądy o historii Fryderyków w Programie III Polskiego Radia