Favratia zoysii
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Favratia | ||
| Gatunek |
Favratia zoysii | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Favratia zoysii (Wulfen) Feer Bot. Jahrb. Syst. 12: 610 (1890)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Favratia zoysii – gatunek roślin z rodziny dzwonkowatych reprezentujący monotypowy rodzaj Favratia. Jest endemitem południowo-wschodnich Alp – rośnie w Austrii, Włoszech i Słowenii[3]. Występuje w szczelinach skał wapiennych zwykle w przedziale wysokości od 1400 do 2500 m n.p.m.[5][6]
Jest rośliną uprawianą jako ozdobna w ogrodach skalnych[7], aczkolwiek niełatwa w uprawie na nizinach[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Bylina kępowa[8] o kłączu podziemnym płożącym i rozgałęzionym, z którego wyrastają wzniesione łodygi osiągające zwykle 5–10 cm wysokości. Pędy są niemal nagie i zawierają białawy sok mleczny[5].
- Liście
- Dolne ogonkowe o blaszce zaokrąglonej do jajowate, wyższe węższe[5], gładkie[8].
- Kwiaty
- Pojedynczo wyrastające na szczycie pędów lub w kątach liści. Kielich 5-działkowy. Korona jasnoniebieska, urnowata, na końcu z bardzo krótkimi, wolnymi łatkami[9], do 2 cm długości[8]. Pręciki schowane w rurce, o nitkach rozszerzonych u nasady. Zalążnia trójkomorowa (rzadko dwukomorowa) z szyjką słupka schowaną w rurce korony, zagiętą ku górze. Miodników brak[9].
- Owoce
- Wzniesione torebki otwierające się otwierające się z boków trzema porami w części szczytowej. Nasiona są liczne i drobne[9].
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]Najlepiej rośnie w szczelinach skał wapiennych i na tufach wapiennych z wodą podsiąkającą od dołu. Źle znosi bezpośrednie i mocne nasłonecznienie, stąd powinna być sadzona na stanowiskach o ekspozycji wschodniej, a jeśli od południa to w miejscu ocienionym. Roślina chętnie zgryzana przez ślimaki[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ a b c Favratia zoysii (Wulfen) Feer. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ Favratia zoysii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Gerd Stopp: Favratia: Zoisglockenblume. [w:] Blatt und Blute [on-line]. 2018. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ Campanula zoysii Wulfen. [w:] Catalogazione floristica per la didattica [on-line]. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 360, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d e Eugeniusz Radziul, Poradnik kolekcjonera: skalniaki, Zysk i S-ka Wydawnictwo (red.), Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, [cop. 2015], s. 124, ISBN 978-83-7785-492-1, OCLC 909995457.
- ↑ a b c K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 42. ISBN 978-3-540-31050-1.