Farman F-70
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
.jpg)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dwupłat o konstrukcji drewnianej |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1920 |
| Lata produkcji |
1921–1925 |
| Liczba egz. |
20 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
Renault 12Fe |
| Moc |
220 kW (300 KM) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,9 m |
| Długość |
10,1 m |
| Wysokość |
3,45 m |
| Powierzchnia nośna |
53,5 m² |
| Masa | |
| Własna |
1330 kg |
| Użyteczna |
720 kg |
| Startowa |
2050 kg |
| Zapas paliwa |
300 litrów |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
180 km/h |
| Prędkość przelotowa |
150 km/h |
| Prędkość minimalna |
70 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
3,8 m/s |
| Pułap |
4900 m |
| Zasięg |
400 km |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 4 | |
| Użytkownicy | |
| Brazylia, Francja, Polska, Wenezuela | |
| Rzuty | |
| |
Farman F-70 – francuski samolot pasażerski z lat 20. XX w.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prototyp maszyny został oblatany w 1920 r. Samolot był zmniejszoną wersją samolotu Farman F-60 Goliath, opracowaną w zakładach Société des Avions H.&M. Farman. We Francji samolot znalazł się na wyposażeniu linii lotniczych CIDNA na trasie Strasburg – Praga – Warszawa, Lignes Farman na trasie Paryż – Bruksela – Amsterdam i Lignes Aeriennes Latécoère, które obsługiwały połączenia na trasie Casablanca – Dakar i Biskira – Algier[1].
F-70 w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Samoloty Farman F-70 były znane w Polsce z racji używania ich przez linię CIDNA do obsługi połączeń z Warszawą. Właśnie od tej linii polski przewoźnik „Aero” w maju 1925 r. odkupił dwie maszyny, które miały numery seryjne producenta 14 i 15. We Francji nosiły znaki F-AGGG i F-AGGH, w Polsce zostały oznaczone jako P-POZA i P-POZB. Od 23 maja rozpoczęły loty na linii Poznań – Warszawa. W październiku zostały dostarczone przez producenta kolejne trzy maszyny, otrzymały oznaczenia P-POZC, P-POZD i P-POZD[2].
Maszyny były lubiane zarówno przez pilotów i obsługę, jak i przez pasażerów, charakteryzowały się dobrymi właściwościami pilotażowymi. W trakcie ich eksploatacji nie odnotowano wypadków będących efektem przeciągnięcia. Odsunięcie kabiny pasażerskiej od silnika poprawiło komfort lotu i bezpieczeństwo pasażerów. Najbardziej zawodnym elementem samolotu był silnik, jego awarie były najczęstszą przyczyną w przypadku odnotowanych 200. przymusowych lądowań Farmanów. Ponadto jego resurs wynosił 80–100 godzin co powodowało częste i długotrwałe wyłączenia samolotów z eksploatacji. W Polsce doszło do trzech poważnych uszkodzeń F-70, podczas jednego w wypadków jaki miał miejsce 16 listopada 1928 r. pod Sochaczewem, uszkodzenia były na tyle poważne że skutkowały kasacją samolotu. W momencie tworzenia Linii Lotniczych LOT Sp. z o.o. samoloty były na tyle zużyte, że wycofano je z eksploatacji. Maszyny miały przeciętnie 500 godzin nalotu, najbardziej wyeksploatowany wylatał 600[3].
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]
Jednosilnikowy samolot pasażersku w układzie dwupłatu.
Kadłub o konstrukcji drewnianej, w okolicy silnika kryty blachą, w dalszej części sklejką. Za silnikiem znajdował się zbiornik paliwa za którym była umieszczona kabina pilota osłonięta wiatrochronem. W dalszej części mieściła się zamknięta kabina pasażerska z czterema miejscami na dwóch kanapach ustawionych naprzeciwko siebie. Drzwi do kabiny pasażerskiej znajdowały się z prawej strony kadłuba, kabina była ogrzewana piecykiem benzynowym. Pilot, wchodząc do swojej kabiny, korzystał z chodników na dolnym płacie i stopni z obu stron kadłuba. Jego tablica przyrządów była wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, busolę, chyłomierz podłużny, obrotomierz, manometr ciśnienia oleju i termometr wody chłodzącej silnik. Za kabiną pasażerską był umieszczony bagażnik. Skrzydło o konstrukcji dwudźwigarowej, kryte płótnem. Płaty były wsparte słupkami i usztywnione wykrzyżowanymi linkami. Profil cienki, wklęsło-wypukły. Podwozie trójpunktowe z drewnianą płozą ogonową. Koła główne amortyzowane sznurem gumowym. Do napędu zastosowano silnik rzędowy Renault 12Fe o mocy nominalnej 220 kW (300 KM) i mocy startowej 235 kW (320 KM). Napędzał dwułopatowe śmigło o średnicy 280 cm[4].
Malowanie
[edytuj | edytuj kod]Samoloty dostarczone do Polski miały pomalowane na zielono boki kadłuba, usterzenie i podwozie. Skrzydła i słupki międzyskrzydłowe kremowe, osłona silnika i spód skrzydeł w kolorze srebrnym. Oryginalne francuskie znaki rejestracyjne zamalowano białymi prostokątami, na których w kolorze czarnym namalowano polskie oznaczenia. W czasie remontów samoloty przemalowywano. Pozostawiono silnik i spód skrzydeł w kolorze srebrnym, kadłub i skrzydła malowano na zielono. Znaki rejestracyjne malowano białą farbą[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mikulski, Glass 1980 ↓, s. 55.
- ↑ Skrzydlata Polska 1969 ↓, s. 18.
- ↑ Mikulski, Glass 1980 ↓, s. 341–342.
- ↑ Mikulski, Glass 1980 ↓, s. 342.
- ↑ Jońca 1985 ↓, s. 9.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Glass. Samolot Farman F-70. „Skrzydlata Polska”. 13/1969, 30 marca 1969. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Adam Jońca: Samoloty linii lotniczych 1919-1930. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, seria: Barwa w lotnictwie polskim. Tomik 2. ISBN 83-206-0485-0. OCLC 751517412.
- Mieczysław Mikulski, Andrzej Glass: Polski transport lotniczy 1918-1978. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1980. OCLC 491063540.