Europejski Komisarz ds. rozszerzenia

Europejski Komisarz ds. rozszerzenia – członek Komisji Europejskiej. Odpowiedzialny za prowadzenie polityki rozszerzenia Unii Europejskiej. Jego głównym zadaniem jest wspieranie krajów aspirujących do członkostwa w UE w realizacji reform oraz spełnianiu kryteriów akcesyjnych^[1].

Powstanie stanowiska

Stanowisko powstało jako odpowiedź na konieczność koordynacji działań związanych z integracją nowych państw członkowskich oraz utrzymaniem stabilności w regionach aspirujących do członkostwa. Komisarz odgrywa centralną rolę w przygotowywaniu krajów kandydujących do akcesji oraz w realizacji długoterminowych strategii politycznych i gospodarczych Unii^[1].

Zakres obowiązków

Komisarz ds. rozszerzenia odpowiada za^[1]^[2]:

zapewnienie merytorycznego procesu akcesji, w którym każdy kraj aspirujący oceniany jest indywidualnie na podstawie postępów w spełnianiu kryteriów unijnych,
zachęcanie do strukturalnych reform w dziedzinach takich jak rządy prawa, wartości demokratyczne i odporność instytucji,
promowanie włączenia krajów kandydujących w części jednolitego rynku oraz zaznajamianie ich z zasadami zarządzania funduszami unijnymi,
koordynacja działań na rzecz odbudowy Ukrainy, w tym realizacja programu Ukraine Facility i współpraca z międzynarodowymi partnerami na rzecz odbudowy infrastruktury i instytucji,
wspieranie integracji regionalnej, rozwiązywanie sporów bilateralnych oraz promowanie dobrosąsiedzkich relacji w regionach takich jak Bałkany Zachodnie, Kaukaz Południowy i Morze Czarne,
wyjaśnianie korzyści z rozszerzenia zarówno obywatelom UE, jak i krajów kandydujących, oraz uwzględnianie wniosków z poprzednich rozszerzeń,
działanie w ścisłej koordynacji z Wysokim Przedstawicielem ds. Polityki Zagranicznej oraz z wiceprzewodniczącymi Komisji, odpowiadając za spójność polityk związanych z rozszerzeniem.

W ramach realizacji tych obowiązków Komisarz korzysta z instrumentów finansowych takich jak Instrument Przedakcesyjny (IPA) oraz współpracuje z Dyrekcją Generalną ds. Rozszerzenia i Sąsiedztwa Wschodniego.

Lista komisarzy

	Komisarz	Lata	Komisja
1	Jean-François Deniau	1967–1970	Rey
2	Lorenzo Natali	1977–1989	Jenkins, Thorn, Delors I
3	Hans van Broek	1993–1999	Delors III, Santer
4	Günter Verheugen	1999–2004	Prodi
5	Olli Rehn	2004–2010	Barroso I
6	Štefan Füle	2010–2014	Barroso II
7	Johannes Hahn	2014–2019	Juncker
8	Olivér Várhelyi	2019–2024	von der Leyen I
9	Marta Kos	od 2024	von der Leyen II^[3]