Przejdź do zawartości

Elista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Elista
Элиста
Ilustracja
Elista
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Republika

 Kałmucja

Data założenia

1865[1]

Prawa miejskie

1930[1]

Burmistrz

Radi Burulow

Powierzchnia

92,36 km²

Wysokość

120 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


103 122[2]
1116,52 os./km²

Nr kierunkowy

+7 84722

Kod pocztowy

3580xx

Tablice rejestracyjne

08

Położenie na mapie Kałmucji
Mapa konturowa Kałmucji, w centrum znajduje się punkt z opisem „Elista”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Elista”
Ziemia46°19′N 44°16′E/46,316667 44,266667
Strona internetowa
Miasteczko szachowe

Elista (ros. Элиста, kałm. Элст, Elst) – miasto na terytorium Federacji Rosyjskiej, ośrodek administracyjny i stolica republiki Kałmucji, ok. 103,1 tys. mieszkańców (2020). Ważny regionalny węzeł transportowy i port lotniczy.

W mieście rozwinął się przemysł materiałów budowlanych, spożywczy oraz meblarski[1].

Geografia

[edytuj | edytuj kod]
Buddyjska Złota Świątynia w Elista

Miasto znajduje się w zachodniej części Kałmucji, ok. 260 km od zachodniego wybrzeża Morza Kaspijskiego[3].

W Elista zlokalizowane są zakłady przemysłu budowlanego, przetwórczego, spożywczego, oraz przemysłu lekkiego.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Ogólna liczba mieszkańców:

  • 1939 – 17,1 tys. mieszk.
  • 1959 – 23,2 tys. mieszk.
  • 1970 – 49,9 tys. mieszk.
  • 1989 – 89,7 tys. mieszk.
  • 2002 – 104,3 tys. mieszk.
  • 2008 – 102,7 tys. mieszk.
  • 2020 – 103,1 tys. mieszk.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Elista została założona w 1865 roku, jako niewielka osada w prowincji Astrachań. Nazwa Elista to hydronim pobliskiej rzeki, której nazwa w miejscowym języku oznacza piasek lub wytrwały. W 1927 r. w oparciu o istniejącą wieś zbudowano osadę, która w 1930 roku uzyskała prawa miejskie.

Elista od 1924 roku była stolicą obwodu autonomicznego, następnie Kałmuckiej Autonomicznej SRR (socjalistycznej republiki w składzie ZSRR), a od 1991 r. Republiki Kałmucji.

W czasie II wojny światowej, 13 sierpnia 1942 r. Elista została zdobyta przez armię niemiecką (Grupa Armii A). Ponieważ niemiecka ofensywa na południowym odcinku frontu wschodniego w grudniu 1942 r. się załamała, miasto w styczniu 1943 zostało opuszczone przez Grupę Armii Hoth i 4 Armię Pancerną, a następnie jednostki stopniowo wycofywały się na zachód[4].

Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku, Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 500 osób. 9 września 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni było Sonderkommando Astrachań[5].

W latach 1944–1957 ludność kałmucka została wysiedlona na rozkaz Stalina na Syberię. Została ona oskarżona o współpracę z armią niemiecką w trakcie II wojny światowej. W tym czasie Elista nosiła nazwę Stiepnoj (Степно́й). W 1958 po rehabilitacji ponownie utworzono Kałmucką ASRR. Na początku lat 60. XX wieku Elista liczyła ok. 30 tys. mieszkańców i dość szybko się rozwijała. Jej przemysł był wówczas oparty głównie o surowce zwierzęce: mięso, skóry, wełnę[6].

W 1998 r. w mieście zorganizowano XXXIII Olimpiadę szachową.

Podczas wizyty w mieście w 1998 r. XIV Dalajlama zdecydował o budowie nowej buddyjskiej świątyni dla mieszkańców Elisty. Została ona otwarta w grudniu 2005 roku.

Miasteczko szachowe w Elista

Elista była ważnym centrum szachowym, sportu propagowanego przez prezydenta republiki Kirsana Ilumżynowa – mistrza szachowego i prezydenta FIDE. W 1998 r. odbyła się tutaj 33. olimpiada szachowa.

W mieście działa też klub piłkarski FK Elista (wcześniej Urałan Elista), grający obecnie w rozgrywkach Wtoroj diwizion.

Ludzie związani z miastem

[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Elista, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-14].
  2. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [online] [dostęp 2021-04-13].
  3. Wielki ilustrowany atlas świata. Wyd. I wydanie polskie. Warszawa: GeoCenter International, 1993, s. 61. ISBN 3-575-13771-4. (pol.).
  4. Percy Ernst Schramm (Hrsg.): Vgl. Kriegstagebuch des OKW, Band 5.1., 1. Halbjahr 1943. Monachium: 2005, s. 10ff. (niem.).
  5. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1791.
  6. EK. Cztery stolice. „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 11 (132)), s. 46, listopad 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.). 
  7. Flags-Kalmykia.
  8. Lhasa – miejski przewodnik. echinacities.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-17)]..

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]