Przejdź do zawartości

Edward Rafał Komarnicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Rafał Komarnicki
Ilustracja
Edward Rafał Komarnicki - podczas pochodu z okazji Jubileuszu 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków, 10 maja 1964)
Data i miejsce urodzenia

24 października 1912
Błudeń

Data i miejsce śmierci

19 września 1992
Kraków

Zawód, zajęcie

inżynier budownictwa lądowego

Alma Mater

Politechnika Lwowska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”

Edward Rafał Komarnicki h. Gryf (ur. 24 października 1912 w Błudniu, zm. 19 września 1992 w Krakowie) – profesor nadzwyczajny nauk technicznych, pedagog, przewodniczący Komisji Budownictwa i Gospodarki Wodnej w Rolnictwie Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk, członek Komisji Budownictwa oraz Komisji Nauk Rolniczych i Leśnych Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk, polski inżynier budownictwa lądowego[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Edward wczesne dzieciństwo spędził w Mińsku. Po przeniesieniu się wraz z rodzicami do Białegostoku zdał tutaj egzamin dojrzałości w Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w 1935. W tym samym roku podjął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej, które latem 1939 ukończył dyplomem inżyniera budownictwa lądowego[1].

Od wczesnej młodości do wybuchu II wojny światowej był aktywnym harcerzem dochodząc do stopnia harcmistrza. Będąc na III roku studiów został młodszym asystentem w Katedrze Fizyki. Równocześnie zaangażował się w pracę społeczną w kierownictwie „Bratniaka”. Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną został aresztowany przez NKWD za przynależność do Związku Harcerstwa Polskiego i osadzony w jednym z obozów pod Lwowem, skąd zbiegł. Przez tę pierwszą okupację sowiecką Lwowa ukrywał się. Po najeździe Niemiec prowadził własne przedsiębiorstwo budowlane, będąc równocześnie w szeregach Armii Krajowej i uczestnicząc czynnie w ruchu oporu oraz tajnym nauczaniu. W 1944 opuścił Lwów i po rocznym pobycie w Pleśnej k. Tarnowa (dokąd sprowadził swoją matkę z Białegostoku) z końcem 1945 osiedlił się w Krakowie[1].

Edward Komarnicki z żoną (Kraków, lipiec 1980)

W latach 1945–1949 pracował na różnych stanowiskach inżynierskich na terenie Krakowa i Górnego Śląska m.in. w Zarządzie Odbudowy Kolei. W 1949 podjął pracę naukowo-dydaktyczną w Katedrze Budownictwa Ogólnego na Wydziale Inżynierii Lądowo-Wodnej Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie[3] – najpierw jako adiunkt (lata 1949–1954), potem zastępca profesora (lata 1954–1961) a następnie jako kierownik tej Katedry, wykładając takie przedmioty jak „Budownictwo ogólne” i „Materiały budowlane”. W 1961 przeszedł do pracy w Wydziale Melioracji Wodnych z Oddziałem Geodezji Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie, przemianowanej później na Akademię Rolniczą im. Hugona Kołłątaja, gdzie został kierownikiem Katedry Budownictwa Rolniczego[4](lata 1961–1983)[5], jako zastępca profesora (lata 1961–1962), docent (lata 1962–1969) oraz profesor nadzwyczajny nauk technicznych do chwili przejścia na emeryturę w 1983. Ponadto w latach 1963–1964 pełnił na Uczelni funkcję prodziekana Wydziału Melioracji Wodnych a w latach 1964–1969 prorektora ds. nauczania. Po przeniesieniu Wydziału do nowego gmachu przy al. Mickiewicza 24–28 zorganizował tutaj nowoczesne laboratorium materiałów budowlanych[1].

W roku 1958 Edward Komarnicki uzyskał doktorat na Wydziale Budownictwa Politechniki Wrocławskiej na podstawie dysertacji pt. Zagadnienie wodoodporności gipsobetonów żużlowych i stosowanie ich w ścianach zewnętrznych budynków (promotorem był prof. Mieczysław Zachara). Jego rozprawa pt. Zagadnienie stosowania gipsu w budownictwie stała się podstawą habilitacji przeprowadzonej w 1962 na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Gdańskiej. W jego dorobku znajduje się ponad pięćdziesiąt oryginalnych artykułów naukowych publikowanych w kraju i za granicą. Był autorem sześciu – bardzo pomocnych w procesie nauczania – skryptów akademickich. Ostatni z nich w 1981 został wyróżniony Nagrodą Ministra Nauki, Techniki i Szkolnictwa Wyższego[1].

W latach 1952–1962 uczestniczył w pracach Międzynarodowego Stowarzyszenia Badawczego Materiałów i Konstrukcji (RILEM), w latach 1964–1969 był członkiem Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa oraz zastępcą przewodniczącego Rady Naukowo-Technicznej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Był organizatorem i przez dziesięć lat (1973–1983) przewodniczył Komisji Budownictwa i Gospodarki Wodnej w Rolnictwie Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk. Był również w PAN członkiem Komisji Budownictwa oraz Komisji Nauk Rolniczych i Leśnych. W latach 1973–1975 był przewodniczącym Rady Instytutu Technologii i Organizacji Budownictwa Politechniki Krakowskiej oraz członkiem Rady Naukowej Instytutu Budownictwa i Inżynierii Środowiska Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Rzeszowie, w latach 1976–1980 członkiem Rady Naukowej Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie[1].

Edward Komarnicki działał bardzo aktywnie na rzecz powstania na terenie krakowskiej Akademii Rolniczej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” – był pierwszym na liście zgłaszających wolę przystąpienia do nowego związku i został członkiem jego Komitetu Założycielskiego. Na początku października 1980 uczestniczył w delegacji, która wręczyła władzom rektorskim wyciąg z aktu erekcyjnego oraz tekst porozumienia wstępnego dotyczącego powstania na Uczelni NSZZ „Solidarność”. W jego katedrze odbywały się zebrania Komitetu Założycielskiego. W czasie strajku studenckiego – trwającego od połowy listopada do 13 grudnia 1981 – pomieszczenia katedry, w tym także swój gabinet, oddał do dyspozycji Studenckiego Komitetu Strajkowego[1].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Józefa h. Gryf i Zofii z d. Gaszyńskiej. Miał rodzeństwo: jego starszy brat, Kazimierz, zmarł jako dziecko w 1912. Młodszy, Czesław, w czasie II wojny światowej walczył jako członek załogi okrętu podwodnego Royal Navy. Po wojnie był farmaceutą, zamieszkał w Oksfordzie, i tam zmarł w 2015. Edward Komarnicki w dniu 12 sierpnia 1945 zawarł ślub w Krakowie z Marią z d. Gołąb (1905–1992) primo voto Ungeheuer, posiadającą dwie córki z poprzedniego małżeństwa – Krystynę i Grażynę.

Głównym hobby Edwarda Komarnickiego była turystyka – w okresie swojej młodości na krótszych dystansach motocyklem, po II wojnie światowej samochodem z żoną (lata 1961–1981) - czasem również z którąś z jej córek, zatrzymując się na noclegi tylko na kempingach i (jak za czasów harcerskich) biwakując z namiotem. Wśród odwiedzanych krajów były za pierwszym razem Anglia, Francja, Szwajcaria i Włochy. Potem doszła ówczesna Jugosławia. Te dwa ostatnie kraje były ulubionymi – w ostatnich wyjazdach szczególnie Istria. Swoje wrażenia dokumentował na przeźroczach i filmie amatorskim 8 mm[1].

Zmarł w Krakowie, spoczywa wraz z żoną na cmentarzu Rakowickim (kwatera XLIII-12-4)[6].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n Złota Księga Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja, s. 283–291, Wydawnictwo AR w Krakowie - 2000 r., ISBN 83-86524-53-7
  2. Profesorowie i Docenci Studiów Rolniczych w Krakowie 1890–1990, s. 179–180, Wyd. Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, 1990.
  3. Zakład Budownictwa i Fizyki Budowli [online], bud.pk.edu.pl [dostęp 2021-02-23].
  4. Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji UR - Katedra Budownictwa Wiejskiego - Historia Katedry [online], urk.edu.pl [dostęp 2021-02-23] (pol.).
  5. XXV lat Akademii Rolniczej imienia Hugona Kołłątaja w Krakowie (1953–1978), s. 134–135, Wyd. AR Kraków, 1980.
  6. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-15].
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.