Przejdź do zawartości

Edda Művek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edda Művek
Ilustracja
Edda Művek podczas koncertu w Békéscsaba w 2007 roku
Rok założenia

1973

Pochodzenie

 Węgry

Gatunek

rock

Aktywność

od 1973

Skład
Attila Pataky
Zsolt Gömöry
István Alapi
László Kicska
Zoltán Hetényi
Byli członkowie
István Slamovits
Alfonz Barta
Péter Kun
László Zselenc
Tibor Donászy
Endre Csillag
Strona internetowa

Edda Művek (węg. „Edda Działa”) – węgierski zespół rockowy, założony w 1973 roku w Miszkolcu jako Griff. Słowo művek („działa”) symbolizuje to, że zespół rozpoczynał swoją karierę w Miszkolcu, typowym mieście przemysłowym Europy Środkowej, określanym „miastem stali” (acélváros).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki

[edytuj | edytuj kod]

W 1973 roku w Miszkolcu miał miejsce festiwal rockowy. Zainspirowany nim młody student, József Halász, założył wraz z przyjaciółmi grupę Griff, która miała charakter typowo amatorski. Kilka miesięcy później, inspirowani starymi islandzko-niemieckimi legendami, zmienili nazwę zespołu na Edda. Na ogół grali światowe hity w klubie Uniwersytetu w Miszkolcu, ale ich popularność szybko rosła. Ze względu na studia, zostało zastąpionych wielu członków. Pierwszym wokalistą zespołu został Zoltán Zsiga, którego zastąpił Attila Fodor, który z kolei został zastąpiony przez Attilę Patakyego. Gdy Halász przeprowadził się do Zalaegerszegu, dał pozwolenie Patakyemu na używanie nazwy „Edda”. Halász został zastąpiony przez Józsefa Szepcsika, ale ten zginął w wypadku. Pataky poprosił Halásza o powrót do grupy, na co ten przystał, ale wkrótce później zmarł na raka.

W 1977 roku Pataky chciał utworzyć „nową Eddę”, która w założeniu miała być popularnym zespołem rockowym. W tym celu zebrał najlepszych muzyków rockowych z Miszkolca. Jego nowym partnerem został znany gitarzysta, István Slamovits. Postanowili podbić węgierską scenę muzyczną, co w latach 70. było prawie niemożliwe dla grup spoza Budapesztu.

„Klasyczna” Edda

[edytuj | edytuj kod]

W Budapeszcie zespół koncertował po raz pierwszy w 1979 roku, ale koncert nie był udany (jedynie 178 widzów). Mimo to ich popularność w kraju szybko rosła. Jeszcze w tym samym roku nagrano pierwszy singel (Minden sarkon / Álom), a w następnym roku Edda wydała pierwszy album, zatytułowany Edda Művek 1.. Album stał się bardzo popularny na Węgrzech, osiągając z pół milionem sprzedanych egzemplarzy status diamentowej płyty. Wiele piosenek z albumu stało się hitami. Sukcesy zespołu spowodowały, że skomponował on ścieżkę dźwiękową do filmu Ballagás. Jednakże w zespole pojawiły się problemy. Alfonz Barta wyjechał do Szwajcarii i nigdy nie wrócił. Zmieniono basistę i perkusistę. W 1983 roku Pataky i Slamovits pokłócili się, po czym nastąpiło rozwiązanie grupy: ostatni koncert „klasyczna Edda” dała w Miszkolcu 17 grudnia 1983 roku.

„Nowa” Edda

[edytuj | edytuj kod]

Pataky postanowił zacząć wszystko od nowa. W tym celu w 1984 roku udał się do Norwegii wraz z László Fortuną (jedynym członkiem „klasycznej” Eddy), Péterem Csomósem i Endre Csillagiem. Grali oni w klubach w nocy i pisali nowe piosenki przez cały dzień. W 1985 roku Pataky wrócił na Węgry. „Nowa” Edda miała tylko dwóch członków, Patakyego i Fortunę; pozostali członkowie występowali w zespole gościnnie. Powrót był bardzo udany, podobnie jak w przeszłości, ale z jedną różnicą: wszyscy nowi muzycy nie mieszkali w Miszkolcu, a w Budapeszcie. „Nowa” Edda została ostatecznie założona w 1988 roku. Charakterystyczne dla grupy były nietypowe miejsca koncertów, jak więzienia, huty itd.

W 1991 roku nowym członkiem grupy został Péter Kun, który zastąpił Istvána Alapiego, wyjechałego do Kanady. Jednakże w 1993 roku Kun zginął w wypadku. Po tej tragedii Alapi wrócił do zespołu.

W 1997 roku nastąpiła ostatnia zmiana wśród członków zespołu: Tibor Donászy został zastąpiony przez Zoltána Hetényi. W 1998 roku grupa wydała swój pierwszy anglojęzyczny album, Fire and Rain. Od tego czasu Edda wydaje nowy album co trzy-cztery lata. Co roku ma miejsce Edda Tour. Pierwszy koncert na DVD został wydany w 2008 roku.

Skład zespołu

[edytuj | edytuj kod]

„Stara” Edda (1973–1978)

[edytuj | edytuj kod]
1973
1973–1974
1974
1974–1975
1976–1977
1977–1978

„Klasyczna” Edda (1978–1983)

[edytuj | edytuj kod]
1978
1978–1982
1982–1983
1983

„Nowa” Edda (1984–)

[edytuj | edytuj kod]
1985
1985–1988
1988–1991
1991–1993
1993–1997
1997–

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]

Studyjne

[edytuj | edytuj kod]

Koncertowe

[edytuj | edytuj kod]

Kompilacje

[edytuj | edytuj kod]

Specjalne

[edytuj | edytuj kod]

Single i EP

[edytuj | edytuj kod]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ballagás – zespół skomponował ścieżkę dźwiękową do filmu i gościnnie w nim wystąpił
  • Egy nap rock – film dokumentalny o festiwalu rockowym z 1981 roku, na którym wystąpił m.in. zespół Edda Művek
  • A pártfogolt – film dokumentalny o festiwalu rockowym Dorogi Rockfesztivál z 1981 roku, na którym wystąpił m.in. zespół Edda Művek
  • Kölyköd voltam – dokument o rozpadzie „klasycznej” Eddy
  • Koncert tűzközelben – VHS z koncertu z 1986 roku w Lenin Kohászati
  • Edda a Petőfi Csarnokban – VHS z koncertu z 1988 roku
  • Unplugged koncert – VHS z koncertu z 1994 roku w Gárdony
  • Edda-tábor – VHS z koncertu z 1994 roku w Gárdony
  • Edda 15. születésnap – VHS z koncertu (rövidebb anyag, mint a dupla CD)
  • 20 éves jubileumi koncert, Kisstadion – VHS z koncertu
  • Amíg él, el nem felejti – DVD z koncertu z 2007 roku w Papp László Sportarénabeli

Książki

[edytuj | edytuj kod]

O zespole powstały trzy książki:

  • Géza Riskó: Edda Művek, Miskolc (1984)
  • Géza Riskó: Vasrock (1987)
  • Attila Pataky: Bor, szex, rock and roll... és lélek (2007)

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]