Deobandyzm
Deobandyzm – fundamentalistyczna interpretacja islamu oparta na szkole hanafickiej, głosząca potrzebę jego reformy i powrotu do „czystości” wzorowanej na społecznościach arabskich z VII wieku[1][2].
Ruch ten powstał w 1867 roku w medresie Darul Uloom w indyjskim mieście Deoband. Jej założyciele sprzeciwiali się charakterystycznej dla brytyjskich Indii hierarchii społecznej, odrzucali szyizm i prawa kobiet[3][4].
W ramach ideologicznej ekspansji, deobandyści zainicjowali program wznoszenia medres, bezpośrednio lub pośrednio związanych z główną siedzibą w Deobandzie poprzez takie organizacje jak Jamiat Ulema-e-Hind czy Tablighi Jamaat[1][4]. Ocenia się, że około 45% meczetów w Wielkiej Brytanii jest prowadzonych przez związanych z tym ruchem kaznodziejów[4].
Studenci (arab. طالب, ṭālib, tłum. „student”) deobandyjskich medres położonych w obozach dla afgańskich uchodźców w Pakistanie stworzyli ruch talibów[2][1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Tomasz Kruk, Korzenie ideologii Talibów, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ - Nauki Humanistyczne”, 1, 9 (specjalny), 2018, s. 111–127.
- ↑ a b Jarosław Jarząbek, Radykalne ugrupowania islamskie a bezpieczeństwo wewnętrzne Pakistanu, wyd. 3, Wschodnioznawstwo, 2009, s. 183–194.
- ↑ Łukasz Jureńczyk, Fundamentalizm muzułmański afgańskich talibów i ich stosunek do innych religii [online], Research Gate, październik 2020.
- ↑ a b c Wojciech Szewko, Księga Dżihadu, wyd. 1, Warszawa: Altbuch, 2024, s. 131-136, ISBN 978-83-67500-28-9 (pol.).