Cerkiew św. Mikołaja w Milejczycach
 nr rej. 496 z dnia 26.03.1980.
| |||||||||||
| cerkiew cmentarna | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Diecezja | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
9/22 maja; 6/19 grudnia | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Milejczyce  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego  | |||||||||||
 52°31′05,7″N 23°08′06,8″E/52,518250 23,135222
| |||||||||||
Cerkiew św. Mikołaja – prawosławna cerkiew cmentarna w Milejczycach. Należy do parafii św. Barbary w Milejczycach, w dekanacie Kleszczele diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew prawosławna pod tym wezwaniem funkcjonowała w Milejczycach w XVI w., pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1566[2]. Kolejna budowla sakralna na terenie milejczyckiego cmentarza została najprawdopodobniej wzniesiona w 1820. Była to już wówczas cerkiew unicka; parafia św. Barbary w Milejczycach przyjęła bowiem unię około połowy XVII w., podobnie jak inne prawosławne placówki duszpasterskie w regionie[3]. Po sześćdziesięciu siedmiu latach obiekt rozebrano, a dziesięć lat później sprzedano materiał budowlany do Zubacz, gdzie wzniesiono z niego nową cerkiew, czynną do ok. 1970[2]. W tym samym czasie (ok. 1890)[1] na cmentarzu w Milejczycach wzniesiono kolejną świątynię prawosławną[2]. Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 26 marca 1980 pod nr 496[4].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Bryła budynku
[edytuj | edytuj kod]Jest to drewniany budynek na podmurówce, o konstrukcji zrębowej na planie prostokąta. Cerkiew jest szalowana, orientowana, salowa z dwuspadowym dachem krytym eternitem[2].
Wyposażenie wnętrza
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew podzielona jest na nawę i prezbiterium, oddzielone od siebie bezstylowym ikonostasem skonstruowanym z elementów z różnych okresów. Z I połowy wieku XIX pochodzą ikony św. Włodzimierza, Matki Boskiej z Dzieciątkiem i Ostatniej Wieczerzy. Starsze są królewskie wrota, datowane na I połowę wieku XVIII, wykonane w stylu barokowym, z wizerunkami Ewangelistów, sceną Zwiastowania i motywem ozdobnym liści akantu, zaś na listwie – ornamentem kampanulowym[2]. Na wyposażeniu cerkwi pozostaje również zespół XVIII-wiecznych ikon unickich, które według niektórych źródeł wchodziły niegdyś w skład ikonostasu[2]. Są to całopostaciowe wizerunki apostołów Piotra, Jana, Bartłomieja i Jakuba oraz św. Mateusza i św. Pawła, wszystkie o wymiarach ok. 147,6 cm na 64,2 cm[5]. Każdy ze świętych ukazany został w półkolistej arkadzie, zaś obrazy powstały przy zastosowaniu zachodnich technik malarskich, nie zaś warstwową metodą pisania ikon[5]. Wizerunki świętych Bartłomieja, Mateusza, Jakuba i Pawła były w II połowie XIX w. przemalowywane. W latach 80. XX wieku poddano je konserwacji[2]. Znacznie młodsze są dwie boczne ikony św. Jerzego i św. Mikołaja, napisane w 1896 przez Fiodora Pajewskiego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kalendarz Prawosławny 2015, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 144
- ↑ a b c d e f g h red. M. Kołomajska-Saeed: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Siemiatycze, Drohiczyn i okolice. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1996, s. 42.
- ↑ red. M. Kołomajska-Saeed: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Siemiatycze, Drohiczyn i okolice. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1996, s. VIII i 42.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b J. Tomalska, Unickie ikony na Podlasiu [w:] red. R. Dobrowolski, J. Zemło, Śladami unii brzeskiej, Acta Collegii Suprasliensis. T. X, 2010, s. 573.
