Przejdź do zawartości

Bereźne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bereźne
Березне
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 rówieński

Rejon

berezieński

Prawa miejskie

XVI w.

Powierzchnia

3,5 km²

Populacja (2018)
• liczba ludności


13 299[1]

Nr kierunkowy

+380-3653

Kod pocztowy

34600–34606

Położenie na mapie obwodu rówieńskiego
Mapa konturowa obwodu rówieńskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bereźne”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Bereźne”
Ziemia50°59′48″N 26°44′22″E/50,996667 26,739444
Strona internetowa

Bereźne (ukr. Березне, Berezne) – miasto na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, siedziba rejonu berezieńskiego.

Bereźne leży na Wołyniu nad Słuczą.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1446 roku miasteczko Bereźne (dawne nazwy: Bereźno, Berezno, Jędrzejów) było własnością Dymitra, któremu przywrócił je wraz z innymi dobrami wielki książę litewski Świdrygiełło. Następnie należało do dóbr Paszka Dochnowieza, którego córka wniosła je jako wiano kniaziowi Michałowi Hołowni. W połowie XVII wieku miejscowość była własnością Jana Daniłowicza. Następnie należała do Korzeniowskich i Michała Małyńskiego.

Parafia Świętego Kajetana w Bereźnem, erygowana w 1765 roku, istniała od 1618 roku. Parafia liczyła w 1938 roku 2600 wiernych. Kościół i kaplica oraz cmentarz katolicki zostały zniszczone po 1945 roku.

W II Rzeczypospolitej Bereźne było siedzibą gminy Bereźne w powiecie kostopolskim, w województwie wołyńskim. Miasto stanowiło także garnizon macierzysty batalionu granicznego KOP „Bereźne”.

Do 1939 roku była to miejscowość o najwyższym odsetku ludności żydowskiej w Polsce (94,6%)[2].

Po zajęciu miasta przez Wehrmacht 6 lipca 1941 roku miał miejsce pogrom, podczas którego bito i okradano Żydów. Władze niemieckie dla ludności żydowskiej utworzyły getto, które 25 sierpnia 1942 roku zostało zlikwidowane przez SD, niemiecką żandarmerię i ukraińską policję. Rozstrzelano 3680 Żydów[3].

 Osobny artykuł: Getto w Bereźnem.

W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca w Bereźnem ukraińska rodzina Myniuków udzielała schronienia Żydom. W 2014 roku Instytut Jad Waszem uhonorował za to Afanasija i Wałentynę Myniuków tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[4][5][6].

W 1943 roku Bereźne było schronieniem dla polskich uchodźców z rzezi wołyńskiej. Od kwietnia 1943 roku w mieście stacjonowała 2. Kompania 202. Batalionu Schutzmannschaft, która odpierała ustawiczne ataki UPA. Wskutek tych napadów w Bereźnem zginęło łącznie 96 Polaków[7].

 Osobny artykuł: Zbrodnie w Bereźnem.

Po ponownym zajęciu miasta przez Związek Radziecki Polaków wysiedlono w nowe granice Polski w czerwcu 1945 roku.

W 1945 roku zaczęto wydawać gazetę[8].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Zamek – Marianna Siemaszko[9] córka Mikołaja Siemaszki (zm. 1618), kasztelana bracławskiego, starosty łuckiego i Anastazji z Malińskich wyszła za mąż za Stanisława Daniłowicza (1596–1632), starostę czerwonogrodzkiego[9], i wniosła w posagu zamek i miejscowość Bereźne. Obiekt nie istnieje[10].
  • Dwór – wybudowany przez Michała Korzeniowskiego na początku XIX wieku. Budynek znajdował się w wiekowym parku. W latach 1918–1939 dwór przestał istnieć[10].

Ludzie urodzeni w Bereźnem

[edytuj | edytuj kod]
  • Marcin Babraj – polski dominikanin
  • Edward Hulewicz – polski piosenkarz estradowy, kompozytor
  • Romuald Drohomirecki (1932-2013) – prezes Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Polskich Dzieci Wojny w Olsztynie[11][12][13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.60.
  2. s.282. [dostęp 2009-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)].
  3. Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6, s. 82.
  4. Miniuk Vasilina (Andriychuk); Husband: Afanasiy. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-05-21]. (ang.).
  5. МИНЮК ВАЛЕНТИНА. righteous.jew.org.ua. [dostęp 2024-05-21]. (ukr.).
  6. МИНЮК АФАНАСІЙ. righteous.jew.org.ua. [dostęp 2024-05-21]. (ukr.).
  7. Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 199, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
  8. № 3075. «Ленинским путём» // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986 – 1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.401.
  9. a b Marianna Siemaszko. genealogia.grocholski.pl.
  10. a b Bereźne. www.wolhynia.com. [dostęp 2013-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-25)].
  11. Warmińsko-Mazurskie Stowarzyszenie Polskich Dzieci Wojny [online], Encyklopedia Warmii i Mazur [dostęp 2023-05-13] (pol.).
  12. Drohomirecki Romuald [online] [dostęp 2023-05-13].
  13. Niedziela Zmartwychwstania – 9 kwietnia 2023 r. – Parafia p. w. Św. Arnolda w Olsztynie [online] [dostęp 2023-05-13] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  1. Losy | Romuald Drohomirecki [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-05-13] (pol.).