Banknoty Banku Izraela
Banknoty Banku Izraela – banknoty będące oficjalnym środkiem płatniczym w Izraelu, które są emitowane przez Bank Izraela od 1955 roku. Emisje te obejmują okres funta izraelskiego[1] (zwanego także lirą izraelską, hebr. לירה ישראלית – lira jisra’elit, cztery emisje banknotów), szekla (hebr. שקל – szekel, jedna emisja) i nowego szekla (hebr. שקל חדש – szekel chadasz, trzy emisje).
Okres funta izraelskiego (liry)
[edytuj | edytuj kod]Emisja pierwsza (1955–1957)
[edytuj | edytuj kod]W 1954 roku, po przegłosowaniu przez Kneset Prawa o Banku Izraela 5714-1954, powołano do życia Bank Izraela, który stał się jednocześnie bankiem centralnym państwa[a][2]. Zgodnie z nowymi uprawnieniami, pierwszy prezes Banku Izraela Dawid Horowic wraz z przewodniczącym Rady Doradczej Eli’ezerem Hoofienem, podjęli decyzję o druku i emisji nowych banknotów z nazwą nowego emitenta. Motywem przewodnim banknotów stały się pejzaże Izraela, a ich zaprojektowanie zlecono artystom i grafikom z londyńskiego przedsiębiorstwa Thomas de la Rue and Co. Pierwsze cztery nominały wprowadzono do obiegu w 1955 roku, a piąty w 1957 roku[3]. Pinchas Bar-Zeev podaje, że wygląd rewersów nie cieszył się popularnością wśród społeczeństwa, uważano, że mają pocztówkowy charakter i przypominają sowieckie projekty[4]. Pierwsza emisja banknotów Banku Izraela objęła funta izraelskiego o następujących nominałach: 500 pruta[b], 1 funt, 5, 10 i 50 funtów[3].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[3][4] | Zabezpieczenia[3][4] |
---|---|---|---|
500 pruta | Emisja: 4 sierpnia 1955
Data na banknocie: 1955 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: numer, nominał i nazwa banku (po hebrajsku), ruiny synagogi w Birim w Górnej Galilei Rewers: nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: czerwień Papier: b.d. Wymiary: 130 × 72 mm Nakład: b.d. Projektant: Thomas de la Rue and Co. Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Eli’ezer Hoofien Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn) |
| |
1 funt | Emisja: 27 października 1955
Data na banknocie: 1955 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: numer, nominał i nazwa banku (po hebrajsku), krajobraz Górnej Galilei Rewers: nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 135 × 72 mm[3]/135 × 72 mm[4] Nakład: b.d. Projektant: Thomas de la Rue and Co. Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Eli’ezer Hoofien Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn) |
| |
5 funtów | Emisja: 27 października 1955
Data na banknocie: 1955 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: brązowa Awers: numer, nominał i nazwa banku (po hebrajsku), krajobraz Negewu Rewers: nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: brąz Papier: b.d. Wymiary: 140 × 78 mm Nakład: b.d. Projektant: Thomas de la Rue and Co. Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Eli’ezer Hoofien Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn) |
| |
10 funtów | Emisja: 4 sierpnia 1955
Data na banknocie: 1955 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1958) Awers: numer, nominał i nazwa banku (po hebrajsku), krajobraz Doliny Jezre’el Rewers: nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 150 × 82 mm Nakład: b.d. Projektant: Thomas de la Rue and Co. Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Eli’ezer Hoofien Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn) |
| |
50 funtów | Emisja: 19 września 1957
Data na banknocie: 1955 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1960) Awers: numer, nominał i nazwa banku (po hebrajsku), droga do Jerozolimy Rewers: nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 160 × 87 mm[3]/160 × 86 mm[4] Nakład: b.d. Projektant: Thomas de la Rue and Co. Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Eli’ezer Hoofien Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn) |
|
Emisja druga (1959–1960)
[edytuj | edytuj kod]W związku z tym, że pierwsza seria nie spotkała się ze społeczną aprobatą, prezes Banku Izraela powołał do życia społeczny komitet, który miał za zadanie wyłonienie projektów banknotów. Wybrano motywy związane z reprezentantami różnych ścieżek kariery w ówczesnym Izraelu: członkinię pioniersko-wojskowego ruchu[5], rybaka[6], robotnika[7], naukowca[8] i pionierów[9]. Na rewersach postanowiono zaprezentować motywy związane z archeologią Izraela. Wygrały projekty braci Szamirów (awersy) oraz Ja’akowa Cima (rewersy)[10].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[4][10][11] | Zabezpieczenia[4][10][11] |
---|---|---|---|
½ funta | Emisja: 15 października 1959
Data na banknocie: 1958 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: zielona Awers: członkini ruchu Nachal na tle kibucu i pól, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Grobowiec Sanhedrynu, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 130 × 72 mm Nakład: b.d. Projektant: Gabri’el i Maksim Szamirowie, Ja’akow Cim Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Icchak Nebencal Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
1 funt | Emisja: 15 października 1959
Data na banknocie: 1958 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1964), brązowa (od 1966) Awers: rybak na tle zatoki, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: mozaika z Isfiji, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 135 × 75 mm Nakład: b.d. Projektant: Gabri’el i Maksim Szamirowie, Ja’akow Cim Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Icchak Nebencal Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
5 funtów | Emisja: 15 października 1959
Data na banknocie: 1958 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1964) Awers: robotnik z młotem na tle fabryki, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: pieczęć z ryczącym lwem z Megiddo, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: pomarańczowy Papier: b.d. Wymiary: 140 × 78 mm Nakład: b.d. Projektant: Gabri’el i Maksim Szamirowie, Ja’akow Cim Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Icchak Nebencal Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 funtów | Emisja: 15 października 1959
Data na banknocie: 1958 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwony (od 1967), niebieska (od 1967), brązowa (od 1969) Awers: naukowiec w laboratorium, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: fragment Ks. Izajasza i zwoje z Kumran, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: fiolet Papier: b.d. Wymiary: 150 × 82 mm Nakład: b.d. Projektant: Gabri’el i Maksim Szamirowie, Ja’akow Cim Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Icchak Nebencal Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
50 funtów | Emisja: 9 grudnia 1960
Data na banknocie: 1960 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1965), niebieska (od 1966), zielona (od 1967), brązowa (od 1969) Awers: dwójka pionierów na tle kibucu na Negewie, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: menora ze starożytnej synagogi w Nirim, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz Papier: b.d. Wymiary: 178 × 93 mm Nakład: b.d. Projektant: Gabri’el i Maksim Szamirowie, Ja’akow Cim Podpisy: Prezes – Dawid Horowic Przewodniczący Rady Doradczej – Icchak Nebencal Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
|
Emisja trzecia (1969–1972)
[edytuj | edytuj kod]W 1969 roku, w związku z zapotrzebowaniem na banknot wyższego nominału, zdecydowano wyemitować banknot o nominale 100 funtów z Theodorem Herzlem[12]. Poskutkowało to emisją banknotów, których tematem przewodnim stały się znaczące osobistości w historii Żydów: Albert Einstein[13], Chaim Nachman Bialik[14], Chaim Weizman[15] i wspomniany Herzl[16]. Rewersy odpowiadały dziedzinom związanym z przedstawionymi osobami lub miejscom z nimi związanymi. Na rewersie banknotu z Einsteinem pojawił się reaktor Nachal Sorek jako upamiętnienie wkładu Einsteina w fizykę jądrową[13], Bialika zestawiono z jego domem w Tel Awiwie[14], Weizmana z budynkiem Knesetu[15], a Herzla z symbolami 12 plemion Izraela skupionymi wokół herbu Izraela[4][12]. Wszystkie projekty banknotów zostały wykonane przez zagranicznych artystów na podstawie materiałów dostarczonych przez Bank Izraela[12].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[4][12][17] | Zabezpieczenia[4][12][17] |
---|---|---|---|
5 funtów | Emisja: 13 stycznia 1972
Data na banknocie: 1968 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1974) Awers: Albert Einstein, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: izraelski reaktor Nachal Sorek, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: jasny niebieski Papier: b.d. Wymiary: 150 × 75 mm Nakład: b.d. Projektant: Masino Besi, Sam Hertz Podpisy: Prezes Banku – Eli’ezer Hoofien Przewodniczący Rady Doradczej – Jehuda Chorin Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 funtów | Emisja: 6 sierpnia 1970
Data na banknocie: 1968 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna i niebieska, zielona (1971) Awers: Chaim Nachman Bialik, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: dom Bialika w Tel Awiwie, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: żółty, kość słoniowa Papier: b.d. Wymiary: 160 × 80 mm Nakład: b.d. Projektant: Masino Besi, Sam Hertz Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Przewodniczący Rady Doradczej – Jehuda Chorin Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
50 funtów | Emisja: 13 stycznia 1972
Data na banknocie: 1968 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1974) Awers: Chaim Weizman, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: budynek Knesetu, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz, czerwień Papier: b.d. Wymiary: 170 × 85 mm Nakład: b.d. Projektant: Masino Besi, Sam Hertz Podpisy: Prezes Banku – Eli’ezer Hoofien Przewodniczący Rady Doradczej – Jehuda Chorin Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
100 funtów | Emisja: 27 lutego 1969
Data na banknocie: 1968 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna, czerwona (od 1971), brązowa (od 1974) Awers: Theodor Herzl, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: herb Izraela otoczony symbolami 12 plemion Izraela, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 180 × 90 mm Nakład: b.d. Projektant: Masino Besi, H. J. Bard Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Przewodniczący Rady Doradczej – Jehuda Chorin Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) Uwagi: czarna numeracja występuje w dwóch wersjach: pierwsza ma numer o wysokości 3,5 mm, a druga 2,8 mm bez prefiksa (porównanie) |
|
Emisja czwarta (1976–1977)
[edytuj | edytuj kod]W celu zredukowania kosztów druku banknotów Bank Izraela postanowił ustandaryzować szerokość banknotów (76 mm) oraz motywy. Postanowiono pozostać przy znanych osobistościach z historii Żydów. Tym razem na awersach pojawili się: Henrietta Szold, Mojżesz Montifiori , Weizman, Herzl i Dawid Ben Gurion na tle budowli lub miejsc z nimi związanymi. Rewersy z kolei przedstawiały bramy Starego Miasta Jerozolimy: Bramę Lwów, Bramę Jafy, Bramę Damasceńską, Bramę Syjonu i Bramę Złotą. W czwartej serii zastosowano nową metodę zabezpieczenia, a mianowicie metodę wklęsłodruku. Miała ona służyć jako ułatwienie dla osób niewidomych w rozpoznawaniu nominałów. Z kolei na rewersach nadrukowano kreski kodów binarnych niewidzialnym tuszem. Wraz z zapoczątkowaniem tej emisji, arabska kaligrafia była wykonywana przez Yousufa Wahbę[18][19].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[18][19][20] | Zabezpieczenia[18][19][20] |
---|---|---|---|
5 funtów | Emisja: 11 marca 1976
Data na banknocie: 1973 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Henrietta Szold na tle szpitala Hadassa w Jerozolimie, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Lwów, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz Papier: b.d. Wymiary: 128 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger, Yousuf Wahba Podpisy: Prezes Banku – Mosze Sanbar Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 funtów | Emisja: 30 stycznia 1975
Data na banknocie: 1973 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Mojżesz Montifiori na tle wiatraka w pierwszej żydowskiej dzielnicy w Jerozolimie, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Jafy, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: fiolet, róż Papier: b.d. Wymiary: 135 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger, Yousuf Wahba Podpisy: Prezes Zarządu – Mosze Sanbar Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
50 funtów | Emisja: 26 stycznia 1978
Data na banknocie: 1973 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Chaim Weizman na tle biblioteki Instytutu Weizmana, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Damasceńska, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 141 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger, Yousuf Wahba Podpisy: Prezes Banku – Mosze Sanbar Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
100 funtów | Emisja: 14 marca 1975
Data na banknocie: 1973 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Theodor Herzl na tle wejścia na cmentarz na Wzgórzu Herzla, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Syjonu, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 147 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger, Yousuf Wahba Podpisy: Prezes Zarządu – Mosze Sanbar Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
500 funtów | Emisja: 26 maja 1977
Data na banknocie: 1975 Wycofanie: 31 marca 1984 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Dawid Ben Gurion na tle biblioteki kibuca Sde Boker, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Złota, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz, kość słoniowa Papier: b.d. Wymiary: 153 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: holenderscy artyści[18] Podpisy: Prezes Banku – Mosze Sanbar Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
|
Okres szekla
[edytuj | edytuj kod]W 1969 roku Kneset przegłosował nowe prawo, które ustanawiało nową walutą państwa szekla. Wyznaczenie daty, kiedy miałoby się to stać, pozostawiono w gestii prezesa Banku Izraela. W 1977 roku uznano, że warunki ekonomiczne pozwalają na wprowadzenie nowej waluty. Rok później premier Menachem Begin i Minister Finansów Simcha Erlich zaakceptowali decyzję prezesa Banku Izraela, aby nowe banknoty miały te same szaty graficzne i wielkość, ale zmienione nominały. 22 lutego 1980 roku oficjalnie zmieniono walutę z liry na szekla. Początkowo do obiegu wprowadzono banknoty o nominałach 1 szekla, 5, 10 i 50 szekli. Jednak ciągły wzrost inflacji wymusił emisję dodatkowych pięciu nominałów: 100, 500 1000, 5000 i 10 000 szekli. Nominały te miały zmniejszoną długość do 138 mm, aby zmniejszyć koszty ich druku. W banknotach powyżej do 50 szekli stosowano jako zabezpieczenie druk wklęsły i kody binarne, a w tych powyżej 500 szekli zastosowano recto-verso. Wszystkie banknoty okresu szekla miały oznakowanie dla niewidomych[21].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[21][22][23] | Zabezpieczenia[21][22][23] |
---|---|---|---|
1 szekel | Emisja: 24 lutego 1980
Data na banknocie: 1978 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Mojżesz Montifiori na tle wiatraka w pierwszej żydowskiej dzielnicy w Jerozolimie, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Jafy, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: fiolet Papier: b.d. Wymiary: 135 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger Podpisy: Prezes Banku – Arnon Gafni Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
5 szekli | Emisja: 24 lutego 1980
Data na banknocie: 1978 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Chaim Weizman na tle biblioteki Instytutu Weizmana, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Damasceńska, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 141 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger Podpisy: Prezes Zarządu – Arnon Gafni Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 szekli | Emisja: 24 lutego 1980
Data na banknocie: 1978 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Theodor Herzl na tle wejścia na cmentarz na Wzgórzu Herzla, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Syjonu, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 147 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Paul Kor, Adrian Senger Podpisy: Prezes Banku – Arnon Gafni Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
50 szekli | Emisja: 24 lutego 1980
Data na banknocie: 1978 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Dawid Ben Gurion na tle biblioteki kibuca Sde Boker, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Złota, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz, kość słoniowa Papier: b.d. Wymiary: 153 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: holenderscy artyści[21] Podpisy: Prezes Zarządu – Arnon Gafni Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
100 szekli | Emisja: 11 grudnia 1979
Data na banknocie: 1975 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Ze’ew Żabotyński na tle gospody Szuni w Jerozolimie, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: Brama Heroda, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: brąz, pomarańcz Papier: b.d. Wymiary: 159 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: holenderscy artyści[21] Podpisy: Prezes Banku – Arnon Gafni Przewodniczący Rady Doradczej – Dawid Horowic Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
500 szekli | Emisja: 1 grudnia 1982
Data na banknocie: 1982 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Edmond James de Rothschild na tle rolników, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: kiść winogron, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: czerwień Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Cwi Narkis Podpisy: Prezes Zarządu – Mosze Mandelblaum Przewodniczący Rady Doradczej – Chaim Barkaj Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
1000 szekli | Emisja: 17 listopada 1983
Data na banknocie: 1983 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Majmonides na tle fragmentu z Miszne Tora, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: krajobraz Tyberiady, starożytna menora, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Cwi Narkis, Arje Glazer Podpisy: Prezes Banku – Mosze Mandelblaum Przewodniczący Rady Doradczej – Awraham Szapira Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) Uwagi: na niektórych banknotach, w podpisie osoby pojawia się błąd, zamiast słowa „ha-raw” jest „raraw” |
| |
5000 szekli | Emisja: 9 sierpnia 1984
Data na banknocie: 1984 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Lewi Eszkol na tle Jerozolimy, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: odwołanie do programu nawadniania kraju, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Jacob Zim Podpisy: Prezes Zarządu – Mosze Mandelblaum Przewodniczący Rady Doradczej – Awraham Szapira Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 000 szekli | Emisja: 27 listopada 1984
Data na banknocie: 1984 Wycofanie: 4 września 1986 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Golda Meir, drzewo stylizowane na gwiazdę Dawida i menorę, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: zdjęcie sprzed synagogi w Moskwie w 1948 roku z napisem „שלח את עמי” (wypuść mój lud), numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: pomarańcz Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Aszer Kalderon Podpisy: Prezes Banku – Mosze Mandelblaum Przewodniczący Rady Doradczej – Awraham Szapira Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
|
Okres nowego szekla
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza emisja (1986)
[edytuj | edytuj kod]4 września 1985 roku nowy szekel stał się oficjalną walutą Państwa Izrael. Jeden nowy szekel równy był równy 1000 szekli (starych). W ten sposób banknot o nominale 1000 starych szekli stał się banknotem jednoszeklowym, banknot o nominale 5000 starych szekli banknotem pięcioszeklowym, a banknot o nominale 10 000 starych szekli dziesięcioszeklowym[24][25].
Pierwszym banknotem, który wszedł do obiegu był pięćdziesięcioszeklowy. Pierwszy raz w historii Państwa Izrael po 1948 roku do obiegu wprowadzono również nominał 20 nowych szekli[25].
Emisja banknotów nowego szekla kontynuuje przedstawianie na banknotach znanych osobistości z historii Żydów i Izraela. Pozostawiono wizerunki Majmonidesa[26], Lewiego Eszkola[27] i Goldy Meir[28]. Dodano wizerunki Moszego Szareta (20 nowych szekli)[29], Szmuela Josefa Agnona (50)[30], Icchaka Ben Cwiego (100)[31] i Zalmana Szazara (200)[32]. Postanowiono pozostać przy podobnej kolorystyce, jednak zwiększono ich intensywność, aby użytkownicy mogli je łatwiej odróżnić[25].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[25][33][34][35][36] | Zabezpieczenia[25][33][34][35][36] |
---|---|---|---|
1 nowy szekel | Emisja: 8 maja 1986
Data na banknocie: 1986 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: Majmonides na tle fragmentu z Miszne Tora, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: krajobraz Tyberiady, starożytna menora, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Cwi Narkis, Arje Glazer Podpisy: Prezes Banku – Mosze Mandelblaum Przewodniczący Rady Doradczej – Awraham Szapira Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) Uwagi: są też banknoty, które nie mają wydrukowanego podpisu Awrahama Szapiry (zdjęcie) |
| |
5 nowych szekli | Emisja: 4 września 1985
Data na banknocie: 1985 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1985), B (1987)[37] Numeracja: czarna Awers: Lewi Eszkol na tle Jerozolimy, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: odwołanie do programu nawadniania kraju, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Jacob Zim
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
10 nowych szekli | Emisja: 4 września 1985
Data na banknocie: 1985 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1985), B (1987), C (1992)[37] Numeracja: czarna Awers: Golda Meir, drzewo stylizowane na gwiazdę Dawida i menorę, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: zdjęcie sprzed synagogi w Moskwie w 1948 roku z napisem „שלח את עמי” (wypuść mój lud), numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: pomarańcz Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Aszer Kalderon
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
20 nowych szekli | Emisja: 2 kwietnia 1988
Data na banknocie: 1988 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1987), B (1993)[37] Numeracja: czarna Awers: Mosze Szaret, w tle ceremonia wciągnięcia flagi przez Szareta przed budynkiem ONZ w 1949 roku, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: budynek Hebrajskiego Gimnazjum Herclija na tle Tel Awiwu, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: szary Papier: b.d. Wymiary: 153 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Cwi Narkis, Arje Glazer
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
50 nowych szekli | Emisja: 4 września 1985
Data na banknocie: 1985 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1985), B (1998), C (1992)[34] Numeracja: czarna Awers: Szmuel Josef Agnon na tle swoich książek, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: widok na Jerozolimę, a pod nią sztetl, numery, nazwa banku w językach arabskim, hebrajskim i angielskim Kolor: fiolet Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Eli’ezer Weishoff
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) Uwagi: w 1998 roku z okazji 50. rocznicy niepodległości wyemitowano banknot z tylko jednym numerem na awersie (zdjęcie) |
| |
100 nowych szekli | Emisja: 19 sierpnia 1986
Data na banknocie: 1986 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1986), B (1989), C (1995)[38] Numeracja: zielona u góry rewersu, czarna na dole Awers: Icchak Ben Cwi, w tle ludzie reprezentujący rożne grupy etniczne Izraela, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: widok na wieś Peki’in, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: brąz Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Cwi Narkis
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
| |
200 nowych szekli | Emisja: 16 lutego 1992
Data na banknocie: 1991 Wycofanie: 1 lipca 2000 Data ostatecznej wymiany: 31 grudnia 2010 Seria: A (1991), B (1994)[38] Numeracja: czerwona u góry rewersu, czarna na dole Awers: Zalman Szazar na tle menory utworzonej z łańcucha DNA i fragmentu wiersza Natana Altermana, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: uczennica na tle alfabetu, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskimi angielskim Kolor: pomarańcz Papier: b.d. Wymiary: 138 × 76 mm Nakład: b.d. Projektant: Mosze Pereg, Dror Ben Dow
Drukarnia: Joh. Enschedé (Haarlem, Holandia) |
|
Druga emisja (1999)
[edytuj | edytuj kod]3 stycznia 1999 roku miała miejsce druga emisja banknotów z serii nowego szekla. Początkowo do obiegu wprowadzono nominały 20 i 100 nowych szekli. 31 października 1999 roku wyemitowano nominały 50 i 200 nowych szekli. Banknoty przedstawiają te same osoby, co ich odpowiedniki z emisji pierwszej. Również aranżacja przedstawienie pozostała podobna. Zmienił się układ projektu z dotychczasowego, tradycyjnego, poziomego na pionowy. Emisja ta ustandaryzowała wymiary wszystkich nominałów (138 × 71 mm). Projekty wszystkich banknotów wykonali Na’omi Rosner, Me’ir Eszel[39].
13 kwietnia 2008 roku do obiegu wszedł polimerowy banknot o nominale 20 nowych szekli. Zapowiedziano, że banknot polimerowy i papierowy będą używane równolegle w obiegu. Izrael stał się wówczas dwudziestym siódmym państwem na świecie, które wprowadziło do obiegu banknot polimerowy. Z okazji 60. rocznicy niepodległości do obiegu wprowadzono banknot z czerwonym napisem na rewersie „60 lat Państwa Izrael”. Bank Izraela ogłosił druk 1 800 000 sztuk takich banknotów, a ich dystrybucja miała odbyć się poprzez specjalne automaty w izraelskich bankach[40].
Od 2010 roku, zgodnie z nowym Prawem o Banku Izraela 5770-2010 na banknocie powinien widnieć tylko podpis Prezesa Banku Izraela, a Rada Doradcza została rozwiązana[33][41].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[33][39] | Zabezpieczenia[33][39] |
---|---|---|---|
20 nowych szekli | Emisja: 3 stycznia 1999
Seria: A (1998), B (2001), C (2008), D (2014)[38][42] Numeracja: czarna, zielona Awers: Mosze Szaret na tle zdjęcia upamiętniającego podniesienie flagi Izraela przy budynku ONZ i tekstu przemówienia Szareta z tej okazji, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: zdjęcie ochotników Brygady Żydowskiej, tekst przemówienia Szareta do ochotników, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 138 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Na’omi Rosner, Me’ir Eszel
Drukarnia: b.d. |
| |
20 nowych szekli
banknot polimerowy |
Emisja: 13 kwietnia 2008
Seria: b.d. Numeracja: czarna i zielona Awers: Mosze Szaret na tle zdjęcia upamiętniającego podniesienie flagi Izraela przy budynku ONZ i tekstu przemówienia Szareta z tej okazji, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: zdjęcie ochotników Brygady Żydowskiej, tekst przemówienia Szareta do ochotników, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 138 × 71 mm Nakład:
Projektant: Na’omi Rosner, Me’ir Eszel Podpisy: Prezes Banku – Stanley Fischer Przewodniczący Rady Doradczej – Aharon Fogel Drukarnia: Orell Füssli Security Printing (Zurych, Szwajcaria) Uwagi: banknot wyemitowany z okazji 60. rocznicy niepodległości ma czerwony hebrajski napis „60 lat Państwa Izrael” na rewersie (zdjęcie). Banknot niekolekcjonerski takiego napisu nie posiada. |
| |
50 nowych szekli | Emisja: 31 października 1999
Data na banknocie: 1985 Wycofanie: – Seria: A (1998), B (2001), C (2007)[38] Numeracja: czarna i niebieska Awers: Szmuel Josef Agnon na tle swojej biblioteczki i tekstu przemówienia z okazji wręczenia Nagrody Nobla, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: list Agnona, lista jego 16 książek, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: fiolet Papier: b.d. Wymiary: 138 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Na’omi Rosner, Me’ir Eszel
Drukarnia: b.d. |
| |
100 nowych szekli | Emisja: 3 stycznia 1999
Seria: A (1998), B (2002), C (2007), D (2014)[43] Numeracja: czarna i pomarańczowa Awers: Icchak Ben Cwi na tle gabinetu prezydenta, tekst przemówienia z pierwszego zgromadzenia Żydów jemeńskich, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: widok na Peki’in i synagogę, tekst przemówienia z zaprzysiężenia na drugą kadencję Prezydenta Izraela, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: brąz Papier: b.d. Wymiary: 138 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Na’omi Rosner, Me’ir Eszel
Drukarnia: b.d. |
| |
200 nowych szekli | Emisja: 31 października 1999
Seria: A (1999), B (2002), C (2006), D (2010), E (2014)[43] Numeracja: czarna i fioletowa Awers: Zalman Szazar na tle uczniów w szkole, tekst przemówienia Szazara z Knesetu w 1949 roku po przegłosowaniu prawa o obowiązkowej edukacji, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: zdjęcie alejki z Safedu, fragment eseju Szazara o Safedzie, numery, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: czerwień Papier: b.d. Wymiary: 138 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Na’omi Rosner, Me’ir Eszel
Drukarnia: b.d. |
|
Trzecia emisja (2014)
[edytuj | edytuj kod]Trzecia emisja banknotów serii nowego szekla objęła banknoty o nominale: 20, 50, 100 i 200 nowych szekli. Na wszystkich awersach postanowiono umieścić portrety „znanych hebrajskich poetów”, których twórczość przeplatała się z narodzinami państwa. Trzecia emisja wprowadziła nowe zabezpieczenia. Tym sposobem izraelskie banknoty są zabezpieczone poprzez: znak wodny, perforacje, ułatwienia dla osób niewidomych (wklęsłodruk), opalizujący pasek, nitkę okienkową, księgę naniesioną farbą zmienną optycznie, recto-verso, mikrodruki, obrazy utajone oraz elementy UV[44][45].
Pierwszy z trzeciej emisji do obiegu trafił, 16 września 2014 roku, banknot o nominale 50 nowych szekli[46]. 23 grudnia 2015 roku do obiegu wprowadzono banknot o nominale 200 nowych szekli[47]. Banknoty o nominale 20 i 100 nowych szekli zostały wyemitowane 23 listopada 2017 roku[48].
Nominał | Awers i rewers | Charakterystyka[33][44] | Zabezpieczenia[33][44] |
---|---|---|---|
20 nowych szekli | Emisja: 23 listopada 2017
Seria: A (2017), B (2021)[49] Numeracja: brązowa i czarna w UV Awers: poetka Rachela Bluwstein na tle palmy, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: nawiązanie do wybrzeża Jeziora Kineret, fragment tekstu poematu Bluwstein, numer, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: czerwień Papier: b.d. Wymiary: 129 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Osnat Eszel Podpisy: seria A: Prezes Banku – Karnit Flug seria B: Prezes Banku – Amir Jaron[49] Drukarnia: b.d. |
| |
50 nowych szekli | Emisja: 16 września 2014
Seria: A (2013), B (2014)[50], C (2022) Numeracja: pomarańczowa i czarna w UV Awers: Szaul Czernichowski na tle drzewa cytrusowego, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: kolumna koryncka, fragment poematu Czernichowskiego, numer, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń Papier: b.d. Wymiary: 136 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Osnat Eszel Podpisy: seria A: Prezes Banku – Stanley Fischer seria B: Prezes Banku – Karnit Flug seria C: Prezes Banku – Amir Jaron Drukarnia: b.d. |
| |
100 nowych szekli | Emisja: 23 listopada 2017
Seria: A (2017), B (2020) Numeracja: zielona i czarna w UV Awers: Lea Goldberg na tle kwiatów migdałowca, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: jelenie, fragment poematu Goldberg, numer, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: pomarańcz Papier: b.d. Wymiary: 143 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Osnat Eszel Podpisy: seria A: Prezes Banku – Karnit Flug seria B: Prezes Banku – Amir Jaron[51] Drukarnia: b.d. |
| |
200 nowych szekli | Emisja: 23 grudnia 2015
Seria: A (2015), B (2020) Numeracja: fioletowa i czarna w UV Awers: Natan Alterman na tle jesiennych liści, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: flora w świetle księżyca, fragment poematu Altermana, numer, nazwa banku i nominał w językach arabskim i angielskim Kolor: niebieski Papier: b.d. Wymiary: 150 × 71 mm Nakład: b.d. Projektant: Osnat Eszel Podpisy: seria A: Prezes Banku – Karnit Flug seria B: Prezes Banku – Amir Jaron[51] Drukarnia: b.d. |
|
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mikołajczyk 1994 ↓, s. 111.
- ↑ Bank Izraela, The Bank of Israel Explained. Goals, Functions and Authority, Jerozolima 2011 [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ a b c d e f Bank Izraela, First Series of the Pound [online] [dostęp 2021-09-17] .
- ↑ a b c d e f g h i j Pinchas Bar-Zeev , Chapter III, Banknotes, Page 3, Bank of Israel Lira series, 1955 – 1975, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-17] .
- ↑ Bank Izraela, 1/2 Israeli Pound [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 1 Israeli Pound [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 5 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 10 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 50 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ a b c Bank Izraela, Second Series of the Pound [online] [dostęp 2021-09-17] .
- ↑ a b Schmidt 2018 ↓, s. 580–581.
- ↑ a b c d e Bank Izraela, Third Series of the Pound [online] [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ a b Bank Izraela, 5 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ a b Bank Izraela, 10 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ a b Bank Izraela, 50 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 100 Israeli Pounds [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ a b Schmidt 2018 ↓, s. 581–582.
- ↑ a b c d Bank Izraela, Fourth Series of the Pound [online] [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ a b c Pinchas Bar-Zeev , Series IV of the Lira, Jewish and Israeli Personalities, 1973 – 1975, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .
- ↑ a b Schmidt 2018 ↓, s. 582.
- ↑ a b c d e Bank Izraela, Sheqel Series [online] [dostęp 2021-09-21] .
- ↑ a b Pinchas Bar-Zeev , Chapter III, Banknotes, Page 4, Sheqel series, 1978 – 1985, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ a b Schmidt 2018 ↓, s. 582–584.
- ↑ Kneset, חוק מטבע השקל החדש, התשמ” ה-1985 [online] [dostęp 2021-09-27] .
- ↑ a b c d e Bank Izraela, First Series of the New Sheqel [online] [dostęp 2021-09-21] .
- ↑ Bank Izraela, 1 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 5 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 10 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 20 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 50 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 100 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ Bank Izraela, 200 NIS [online] [dostęp 2021-11-21] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Pinchas Bar-Zeev , Chapter III, Banknotes, Page 5, New Sheqel / New Shekel series, 1985 – present, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-21] .
- ↑ a b c Schmidt 2018 ↓, s. 584–585.
- ↑ a b Bank of Israel – Public Enquiries – Cancellation of old notes [online], www.boi.org.il [dostęp 2022-02-12] .
- ↑ a b Bank of Israel – Press Releases – Reminder: End of the legal period for exchanging first series New Sheqel banknotes and 5 Agorot coins [online], www.boi.org.il [dostęp 2022-02-12] .
- ↑ a b c d e f Schmidt 2018 ↓, s. 584.
- ↑ a b c d e f g h i Schmidt 2018 ↓, s. 585.
- ↑ a b c Bank Izraela, Second Series of the New Sheqel [online] [dostęp 2021-09-21] .
- ↑ Bank Izraela, New NIS 20 banknotes printed on polymer will be put into general circulation from 13 April 2008 [online], 11 kwietnia 2008 [dostęp 2021-09-27] .
- ↑ Kneset, BANK OF ISRAEL LAW, 5770-2010 [online] [dostęp 2021-09-27] .
- ↑ Schmidt 2019 ↓, s. 594.
- ↑ a b c d Schmidt 2018 ↓, s. 586.
- ↑ a b c Bank Izraela, Third Series of the New Shekel,2014 [online] [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ Bank Izraela, Banknote Security Features [online] [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ Bank Izraela, The first in the new series of banknotes – the NIS 50 denomination – enters circulation today [online], 16 września 2014 [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ Bank Izraela, The second denomination in the new series of banknotes – the NIS 200 – enters circulation today [online], 23 grudnia 2015 [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ Bank Izraela, The next banknotes in the new series – the NIS 20 and NIS 100 banknotes – will be distributed to the public on from Thursday, November 23, 2017 – 5 Kislev 5778 [online], 16 listopada 2017 [dostęp 2021-09-24] .
- ↑ a b Bank of Israel – Press Releases – The signature of the Governor, Prof. Amir Yaron, is added to the NIS 20 banknote [online], www.boi.org.il [dostęp 2022-02-12] .
- ↑ Schmidt 2019 ↓, s. 595.
- ↑ a b Bank Izraela, The signature of the Governor, Prof. Amir Yaron, is added to the NIS 100 and NIS 200 banknotes [online], 27 stycznia 2021 [dostęp 2021-09-24] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Mikołajczyk , Leksykon numizmatyczny, Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 .
- Tracy Schmidt , Standard Catalog of World Paper Money, Modern Issues, 1961-Present, Iola: Krause Publications, 2018, ISSN 1538-2028 .
- Tracy Schmidt , Standard Catalog of World Paper Money, Modern Issues, 1961-Present, Iola: Krause Publications, 2019, ISSN 1538-2028 .