Béni Egressy

Béni Egressy

Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1814 Sajókazinc
Pochodzenie	węgierskie
Data i miejsce śmierci	17 lipca 1851 Peszt
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, dramaturg, tłumacz, aktor

Béni Egressy (właściwie: Benjámin Galambos; ur. 21 kwietnia 1814 w Sajókazinc – zm. 17 lipca 1851 w Peszcie ) – węgierski kompozytor, dramaturg, tłumacz i aktor.

Był synem protestanckiego pastora Pála Galambosa i Julianny Juhász oraz młodszym bratem Gábora Egressy'iego, aktora teatralnego. Ukończył liceum ewangelickie w Miszkolcu, a następnie słynne protestanckie kolegium w Sárospatak. Po studiach objął stanowisko pomocniczego nauczyciela w Moldavie nad Bodvou (wówczas pod węgierską nazwą Szepsi). Podczas pobytu w tym mieście w 1830 r. ujrzał po raz pierwszy swego brata na scenie teatru w nieodległych Koszycach i wówczas zapragnął również zostać aktorem.

Béni Egressy zaczął grać role aktorskie w 1834 roku. Był członkiem zespołów teatralnych w Koszycach i w Cluj, a w 1837 podobnie jak brat stał się członkiem teatru narodowego w Pradze. W czasie rewolucji węgierskiej w 1848 roku Egressy był członkiem oddziałów rewolucyjnych, walczących w oddziałach Honvédów. Po stłumieniu rewolucji, Egressy został objęty amnestią, dzięki której mógł powrócić na scenę.

Béni Egressy zmarł w Peszcie w 1851 roku w wieku 37 lat.

Twórczość

Béni Egressy był bardziej doceniony za aktorstwo niż za utwory, jakie stworzył jako kompozytor. Jednym z jego największych dzieł było skomponowanie muzyki do utworu Szózat autorstwa znanego węgierskiego poety Mihálya Vörösmartyego. Szózat zdobył ogromną popularność wśród Węgrów, którzy nazwali go „drugim hymnem narodowym” .

Upamiętnienie

W mieście Moldava nad Bodvou, na centralnym placu w pobliżu kościoła katolickiego, znajduje się niewielki pomnik upamiętniający B. Egressy'iego. Ukazana jest na nim jego podobizna oraz wyryte nuty i słowa (Hazádnak rendületlenűl) pierwszych taktów pieśni Szózat.

W 2014 r. na Węgrzech podobizna Egressy'iego znalazła się na pamiątkowej monecie o nominale 10 000 forintów, wybitej z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora.

Bibliografia

• Ferenc Bónis: Egressy, Béni [Galambos, Benjámin]. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. E. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Béni Egressy – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Béni Egressy – nuty w bibliotece Polona