Asiunia
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Tematyka | |||
| Typ utworu |
opowiadanie | ||
| Data powstania |
2011 | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Język | |||
| Data wydania |
2011 | ||
| Wydawca | |||
| |||
Asiunia – opowiadanie dla dzieci autorstwa Joanny Papuzińskiej wydane w 2011 roku i ilustrowane przez Macieja Szymanowicza, wydane przez Wydawnictwo Literatura[1][2]. Książka opowiada o losach autorki podczas II wojny światowej.
Książka jest częścią serii Muzeum Powstania Warszawskiego i Wydawnictwa Literatura „Wojny Dorosłych. Historie Dzieci”. Jest adresowana do dzieci w wieku ok. lat 6-ciu[3]. Od 2017 roku jest lekturą szkolną.
Adaptacje i kontynuacje
[edytuj | edytuj kod]W 2014 Muzeum Powstania Warszawskiego udostępniło bezpłatną wersje elektroniczną książki, w postaci aplikacji multimedialnej dla systemu Android[4][5][a][6].
W 2020 Muzeum udostępniło też bezpłatnie audiobooka książki (czyta Agata Kulesza)[7].
W 2023 powstał krótkometrażowy film animowany na podstawie książki (prace nad nim rozpoczęły się już w 2017) w reżyserii Tomasza Duckiego, pt. Asiunia i jej tato szczęściarz[8][9][2][10].
Pozycja zapoczątkowała cykl literacki o Asiuni. Jej kontynuacją są Mój tato szczęściarz (2013), opowiadająca o losach jej ojca podczas powstania warszawskiego[11] oraz Krasnale i olbrzymy (2015) o przygodach Asiuni (tu, już Joasi) w powojennej Warszawie[12][13][14]. Dla starszego czytelnika autorka opisała swoje dzieciństwo w książce Darowane kreski (1994)[15][16][17][18].
Odbiór
[edytuj | edytuj kod]Książka zdobyła Nagrodę Literacką m.st. Warszawy w 2011 roku. Znalazła się na Liście Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej oraz Złotej Liście Fundacji ABC XXI Cała Polska Czyta Dzieciom[19][20].
W 2017[b] książka trafiła na listę lektur szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej (klasy I–III szkoły podstawowej)[21][22]. była nią nadal w kolejnej dekadzie – stan na 2024/2025)[23].
Analiza
[edytuj | edytuj kod]Książka jest oparta na osobistych doświadczeniach autorki[24][25].
Magdalena Howorus-Czajka pisząc w 2016 dla czasopisma „Problemy Wczesnej Edukacji” pochwaliła ilustracje Szymanowicza jako ciekawe, zwracając uwagę na jego użycie sepii. Samą książkę opisała jako nostalgiczną i refleksyjną wizualnie, pisząc, że prezentuje ona „wewnętrzną siłę dziecka, które pomimo doświadczania ogromnego cierpienia poszukuje jasnych momentów w życiu. Dlatego widzimy główną bohaterkę przerażoną i samotną po tym, jak jej dom został zburzony, ale wkrótce ta sama dziewczynka ma siłę, aby poczuć radość płynącą z zabawy”[26].
Według Elżbiety Jamróz-Stolarskiej piszącej w 2020 w książce Rulers of Literary Playgrounds, książka niesie ze sobą głęboki ładunek emocjonalny, a w wersji elektronicznej animowane ilustracje i towarzyszące im dźwięki dodatkowo wzmacniają przekaz werbalny; równocześnie jednak Jamróz-Stolarska zwróciła uwagę, że wersja elektroniczna zawiera pewne błędy (np. animacje przesłaniają fragmenty tekstu)[24].
Alicja Ungeheuer-Gołąb w 2022 w czasopiśmie „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” zauważyła, ze utwór „obejmuje treści istotne dla współczesnych dziecięcych czytelników”, poruszając trudny temat wojny, od niedawna znowu aktualny w Europie Wschodniej. Według Ungeheuer-Gołąb: „Autorka... przedstawiła fragment polskiej, i własnej, historii z okresu II wojny światowej”, a także przekazuje liczne wartości o naturze dydaktycznej i moralnej (o wartości rzeczy, życia, rodziny, pokoju, itp.), czyniąc to w sposób artystyczny i równocześnie zrozumiały dla dziecięcego odbiorcy[3].
Opis fabuły
[edytuj | edytuj kod]Akcja utworu rozgrywa się podczas II wojny światowej w Warszawie[27]. Główna bohaterka książki Asiunia podczas akcji książki kończy pięć lat. Pewnego dnia żołnierze niemieccy zabrali jej matkę. Dziećmi nikt nie mógł się zaopiekować, dlatego rodzeństwo zostało rozdzielone. Każde dziecko trafiło do innego domu, pod opiekę innych ludzi. Asiunia zamieszkała przy ulicy Filtrowej z trzema kobietami i dziewczynką Elżbietą, która była w jej wieku[27][28].
Główni bohaterowie
[edytuj | edytuj kod]- Asiunia (Joanna) – główna bohaterka książki, która podczas akcji kończy pięć lat
- Ciotka Antonina – ciotka Joanny
- Ciotka Aleksandra – ciotka Joanny
- Marek, Przemysław, Krzysztof, Tomasz, Ewa, Danuta – rodzeństwo Joanny.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Aplikacja była dostępna w Google Play w okresie 2014-2016, być może dłuższym. Obecnie nie jest dostępna w tym serwisie. Patrz jednak sekcja Linki zewnętrzne
- ↑ W latach 1999-2016, poza okresem 2007/2008, nie istniała lista lektur dla klas I-III
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Joanna Papuzińska, Asiunia, Wydawn. Literatura, 2011, ISBN 978-83-7672-192-7 [dostęp 2023-02-25] (pol.).
- ↑ a b Powstał film animowany o historii Joanny Papuzińskiej [online], Rynek książki [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ a b Alicja Anna Ungeheuer-Gołąb, Kim naprawdę chciałby być człowiek…? – o wartościach lektury Asiunia autorstwa Joanny Papuzińskiej, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 17 (4(67)), 2022, s. 141–155, DOI: 10.35765/eetp.2022.1767.10, ISSN 2353-7787 [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Premiera aplikacji „Asiunia”. [online], www.1944.pl [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ Aplikacja "Asiunia" już dostępna!. Muzeum Powstania Warszawskiego 2014-10-02. [dostęp 2024-08-24].
- ↑ Asiunia [online], Pracownia Multimediów SNM PJATK Warszawa | Multimedia Studio @ NMA PJIIT Warsaw [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ „Asiunia”, Joanna Papuzińska [AUDIOBOOK czyta Agata Kulesza]. Muzeum Powstania Warszawskiego 2020-04-26. [dostęp 2024-08-24].
- ↑ PISF - “Asiunia and Her Lucky Father” – Work in Progress [online] [dostęp 2024-08-29] (ang.).
- ↑ „Asiunia” – zaadaptowano książkę Joanny Papuzińskiej. To film krótkometrażowy [online], www.granice.pl [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ "Asiunia...", czyli animowana opowieść o słynnej pisarce [online], www.sfp.org.pl [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ Magdalena Żerek, Asiunia opowiada o Powstaniu Warszawskim [online], Czytam to!, 30 lipca 2013 [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Krasnale i olbrzymy [online], Rynek książki [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Krasnale i olbrzymy [online], czasdzieci.pl, 15 grudnia 2015 [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ książki w cyklu "Asiunia" » BiblioNETka [online], biblionetka.pl [dostęp 2024-04-22].
- ↑ Magdalena Grabowska, Joanna Papuzińska – „Darowane kreski” – recenzja i ocena [online], histmag.org, 15 lutego 2020 [dostęp 2024-08-29].
- ↑ Joanna Kapica-Curzytek, ‹Gry w chowanego› [online], Esensja.pl, 10 kwietnia 2020 [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Darowane kreski : IBBY – Polska Sekcja [online] [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Darowane kreski [The End of the Game] [online], Oczami Dziecka / Through the Eyes of a Child [dostęp 2024-08-29] (ang.).
- ↑ Ewa Krukowiecka, „Asiunia” Joanna Papuzińska [online], www.pbw.edu.pl, 24 maja 2021 [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ Asiunia [online], Cała Polska Czyta Dzieciom [dostęp 2024-08-29] (pol.).
- ↑ Lista lektur obowiązkowych do szkoły podstawowej w roku szkolnym 2017/2018 [online], samorzad.infor.pl [dostęp 2021-08-23] (ang.).
- ↑ Lektury szkolne klasa 1, 2 i 3 [online], www.mjakmama24.pl [dostęp 2023-02-25].
- ↑ Lista lektur szkolnych 2024/2025 – Lektury do szkoły podstawowej 2024/2025 i lektury do liceum 2024/2025 [online] [dostęp 2024-08-03] (pol.).
- ↑ a b Elżbieta Jamróz-Stolarska, Crossing Boundaries in Children's Books, [w:] Justyna Deszcz-Tryhubczak, Irena Kalla (red.), Rulers of Literary Playgrounds: Politics of Intergenerational Play in Children’s Literature, Routledge, 29 października 2020, s. 214-215, ISBN 978-1-000-20605-0 [dostęp 2024-08-24] (ang.).
- ↑ Felieton. Świat okiem dziecka. „Kropka to kropka, a nie rana, ból, cierpienie” - Zdrowie Radio ZET [online], zdrowie.radiozet.pl, 1 czerwca 2024 [dostęp 2024-08-24] (pol.).
- ↑ Magdalena Howorus-Czajka, “True fiction” – the memory and the postmemory of traumatic war events in a picturebook, „Problemy Wczesnej Edukacji”, 34 (3), 2016, s. 94–106, DOI: 10.5604/01.3001.0009.4846, ISSN 1734-1582 [dostęp 2024-08-24].
- ↑ a b Asiunia - streszczenie [online], eszkola.pl [dostęp 2023-02-25].
- ↑ "Asiunia" Joanna Papuzińska - streszczenie [online] [dostęp 2023-02-25] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Książka opublikowana na stronie Zespółu Szkolno-Przedszkolnych Nr 7 we Wrocławiu; mirror na stronie Zespółu Szkolno-Przedszkolnego nr 3 w Brodnicy
- Recenzje książki: nakanapie.pl (1, 2), granice.pl, miastodzieci.pl, magicznyswiatksiazki.pl,
- Aplikacja Asiunia, wersja z września 2016
- Alicja Zgajewska, Scenariusz zajęć czytelniczych w oparciu o książkę Joanny Papuzińskiej „Asiunia”
- Scenariusze zajęć z wykorzystaniem tekstów literackich. Joanna Papuzińska „Asiunia” w „Dziecko w dialogu z tekstem literackim” Danuta Świerczyńska-Jelonek, Grażyna Walczewska-Klimczak, s. 60-64
- Materiały edukacyjne do książki