Armata 60-funtowa
_field_gun_2017-12-24.JPG) Armata 60-funtowa | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Produkcja seryjna |
1904 (Mk I) |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Kaliber |
127 mm |
| Długość lufy |
4064 mm (Mk I) |
| Donośność |
15 000 m |
| Prędkość pocz. pocisku |
633 m/s (Mk I) |
| Masa |
4474 kg (Mk I) |
| Kąt ostrzału |
21° w pionie (Mk I) |
| Szybkostrzelność |
1,5 strz./min |
| Obsługa |
10 |
| Prędkość marszowa |
12,6 km (Mk I) |
Armata 60-funtowa (ang. Ordnance BL 60-pounder) – brytyjska armata polowa kalibru 5 cali (127 mm), używana podczas obu wojen światowych. Znana również jako Vickers L/33,6.
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Zaprojektowana w 1904[1] armata osadzona na jednoogonowym łożu kołowym, w wersji Mk I miała masę 4474 kg, lufę długości 4064 mm o maksymalnym kącie podniesienia 21°. Wystrzeliwała 60-funtowe (27,24 kg) pociski z prędkością wylotową 633 m/s na maksymalny dystans 12,6 km[2]. Przekonstruowana w czasie I wojny światowej, ulepszona wersja Mk II posiadała skrzynkowe łoże, z kołyską i dwoma stalowymi kołami o litych oponach, przystosowanymi do trakcji motorowej. Podczas transportu pod ogon łoża podłączano jednoosiowy jaszcz amunicyjny, a lufę z oporopowrotnikiem cofano w kołysce dla równomiernego rozłożenia ciężaru pomiędzy osie[1]. Wersja Mk II miała masę 5469 kg, 4,7-metrową lufę o maksymalnym kącie podniesienia 35° i mogła wystrzeliwać pociski z prędkością 648 m/s na dystans 15 km[2], z użyciem jednoczęściowego ładunku miotającego[1].
Użycie bojowe
[edytuj | edytuj kod]W czasie I wojny światowej znajdowała się na wyposażeniu baterii artylerii ciężkiej (wraz z działem 4,5-calowym)[3], zazwyczaj przypisanych do korpusu[4]. Wadą armaty był trudny transport i wrażliwość na uszkodzenia, zaletą – duży zasięg, większy niż niemieckiej haubicy kalibru 15 cm. Gdy wojna przeszła w fazę pozycyjną, armaty tej używano zazwyczaj do prowadzenia ognia przeciwartyleryjskiego; ze względu na płaski tor lotu pocisków nie nadawała się zbyt dobrze do niszczenia okopów czy zasieków[5]. Cięższy pocisk niż działa 4,5-calowego spowodował, że od 1916 baterie artylerii ciężkiej przezbrajano w 60-funtówki (od stycznia do grudnia 1916 liczba tych armat na froncie wzrosła z 72 do 360)[6].
W okresie międzywojennym planowano przebudowę tych armat na działa kalibru 4,5 cala, ale w 1937 okazało się, że jest ich zaledwie 66 egzemplarzy, w związku z czym podjęto decyzję o budowie zupełnie nowej armaty 4,5-calowej. Sześćdziesięciofuntówki uznano za przestarzałe w 1939, ale pewną ich liczbę wykorzystywano w czasie II wojny światowej podczas walk w Afryce Północnej, a część przekonstruowano na działa 4,5-calowe. Armaty wycofane z frontu służyły do szkolenia aż do całkowitego zużycia amunicji. Ostatecznie wycofano je w 1944[1].
Była to jedna z dwóch armat montowanych w pierwszej samobieżnej armacie polowej skonstruowanej podczas I wojny światowej – brytyjskim Gun Carrier Mark I.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Część przednia z mechanizmem odrzutu -
Brytyjski szrapnel 60-funtowy Mk. I -
Armata 60-funtowa Mk. I w pozycji marszowej -
-
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Ian Vernon Hogg: Allied artillery of World War two. Marlborought: The Crowood Press, 2001, s. 34-35. ISBN 1-86126-165-9.
- ↑ a b Jeff Kinard: Artillery: An Illustrated History of Its Impact. Santa Barbara, Calif: ABC-CLIO, 2007, s. 354-355, seria: Weapons and warfare series. ISBN 978-1-85109-556-8. (ang.).
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 49.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 22.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 54-55.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 55.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bruce I Gudmundsson, Duncan Anderson: The British Army on the Western Front, 191. Oxford ; New York: Osprey Pub., 2007. ISBN 978-1-84603-111-3.
- Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1871-1970. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976.