Przejdź do zawartości

Andrzej Kieruzalski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Kieruzalski
Flis
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1928
Warszawa

Data i miejsce śmierci

3 maja 2017
Warszawa

Stopień instruktorski

harcmistrz

Organizacja harcerska

Związek Harcerstwa Polskiego

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Wojska (dwukrotnie) Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” Order Uśmiechu
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)

Andrzej Kieruzalski ps. „Flis”, „Andrzej Flis”, „Flisak” (ur. 27 sierpnia 1928 w Warszawie, zm. 3 maja 2017 tamże[1]) – polski plastyk, lalkarz, chórmistrz, inscenizator i reżyser; pedagog, instruktor harcerski w stopniu harcmistrza, kierownik artystyczny zespołu „Gawęda”, jeden z pierwszych kawalerów Orderu Uśmiechu i laureat Nagrody m.st. Warszawy dla zasłużonych w dziedzinie upowszechniania kultury.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Grób Andrzeja Kieruzalskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Urodził się 27 sierpnia 1928 roku na warszawskim Grochowie. Tutaj ukończył szkołę podstawową przy u. Kordeckiego oraz liceum przy ul. Zbaraskiej. Przed II wojną światową był zuchem w 22 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej na warszawskim Grochowie. W pierwszych miesiącach wojny zmarł jego ojciec, więc Andrzej jako 11-latek pozostał sam z mamą. W czasie okupacji organizował teatrzyki kukiełkowe dla młodszych dzieci „Mara” i „Skrzat”. Teatrzyk działał nawet podczas powstania warszawskiego, w którym Andrzej Kieruzalski, żołnierz Szarych Szeregów, brał udział. W Szarych Szeregach był patrolowym patrolu „Orłów”, p.o. drużynowym 19 Drużyny „Zawiszy”, kronikarzem Roju „Orły Podolskie” (prasko-grochowskiego hufca „Zawiszy”). W październiku 1944 roku ponownie w macierzystej 22 WDH, był jej drużynowym[2]. W 1946 roku członek komendy Hufca Harcerzy Praga.

Za swe zasługi otrzymał Warszawski Krzyż Powstańczy, dwukrotnie Krzyż Armii Krajowej (Londyn, Warszawa) a także decyzją Prezydenta RP Lecha Wałęsy Krzyż Komandorski Orderu „Odrodzenia Polski” w 1993 roku.

Po wojnie wstąpił w szeregi Chóru Centralnego Zespołu Artystycznego Związku Harcerstwa Polskiego, kierowanego przez Władysława Skoraczewskiego. Tu poznał swoją późniejszą żonę Barbarę i blisko zaprzyjaźnił się ze Skoraczewskim, który trzymał nawet do chrztu jedynego syna Andrzeja i Barbary – Błażeja.

W 1956 roku ukończył studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Był autorem filmów animowanych, m.in. o tematyce medycznej, projektów architektonicznych, a także ilustracji do płyt. Był także twórcą wielkiej makiety kolejki w skali H0, która przez wiele lat stała w Centralnej Składnicy Harcerskiej przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie. Razem ze swoim przyjacielem ze studiów, a późniejszym współpracownikiem Romanem Huszczo, napisał dwie książki: Z kukiełką w plecaku (Warszawa 1959) i Nasz najpiękniejszy obóz (Warszawa 1960). W latach 60. był mistrzem Warszawy i wicemistrzem Polski w rajdach samochodowych.

Po rozwiązaniu ZHP 13 października 1952 roku za namową hm. Stefana Wyrobka założył w Domu Harcerza na Pradze (przy ul. Siedleckiej 39) teatrzyk kukiełkowy „Gawęda”, z którego powstała później 170 WDH im. Stanisława Wyspiańskiego, a następnie Zespół Artystyczny ZHP „Gawęda” im. hm. Barbary Kieruzalskiej. Do końca był jego dyrektorem artystycznym. W latach pięćdziesiątych XX wieku zaproponował Pałacowi Młodzieży w Warszawie autorski program rozwoju dziewcząt i chłopców przez taniec, śpiew i teatr. Zarażał swoim pomysłem najlepszych pedagogów, muzyków, plastyków, autorów tekstów i choreografów. Z zespołem współpracowali znani polscy twórcy, tacy jak pisarka Wanda Chotomska, kompozytor Włodzimierz Korcz, reżyser Krzysztof Gradowski, scenograf Adam Kilian oraz choreografowie Zofia Rudnicka i Witold Gruca.

Jako pierwszy w Polsce stworzył i wystawił z wychowankami dziecięcy musical Rezerwat. Należał do twórców programów jubileuszowych zespołu, Pałacu Młodzieży, Chorągwi Stołecznej ZHP, obchodów Dnia Dziecka, festynów i pikników rodzinnych. Zmarł w Warszawie 3 maja 2017 roku. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 33, rząd 3, grób 13)[3]. Jego jedyny syn Błażej zmarł w 2020 (ur. 1950)[4].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zmarł Andrzej Kieruzalski. Plastyk, pedagog i reżyser. warszawa.tvp.pl, 2017-05-04. [dostęp 2017-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-06)]. (pol.).
  2. Grzegorz Nowik: Straż nad Wisłą. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2002. ISBN 83-88794-55-8.
  3. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].
  4. Błażej Kieruzalski. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2020-09-20]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]