Akamas (półwysep)
Półwysep Akamas na mapie Cypru | |
Państwo | |
---|---|
Powierzchnia |
230 km² |
Rodzaj obiektu |
półwysep |
Położenie na mapie Europy | |
35°02′24″N 32°19′12″E/35,040000 32,320000 |
Półwysep Akamas – europejski półwysep o powierzchni 230 km², położony w północno-zachodniej części Cypru, oblany wodami Morza Śródziemnego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Teren półwyspu był użytkowany jako brytyjski poligon artyleryjski na zasadzie autonomii. Wojsko opuściło go w 1999. W nielicznych, małych miejscowościach zamieszkiwali tutaj głównie Turcy, którzy po inwazji Turcji na Cypr przenieśli się do części okupowanej przez Turków. Mniej było Greków, którzy wyprowadzili się do miast lub emigrowali z kraju. Obecność wojskowa i brak penetracji turystycznej wpłynęło korzystnie na nienaruszony rozwój przyrody[1].
W latach 1993 i 1995 sporządzono dwie części raportu Banku Światowego oraz Unii Europejskiej, który nosił tytuł „Conservation Managament Plan”. Zakładał on dla półwyspu, obejmującego 230 km², różne formy ochrony przyrody, w tym 87 km² stanowić miał obszar odpowiednika rezerwatu ścisłego[1].
Geologia i przyroda
[edytuj | edytuj kod]Półwysep ma narys trójkąta zajętego przez jedno z pasm gór Trodos[2]. Tworzy go sfałdowane i silnie zerodowane podłoże wapienne o wysokości w części centralnej 350–400 m n.p.m., z najwyższym wierzchołkiem 428 m n.p.m. (nieużywana kopalnia magnezu). Skaliste brzegi w dużej mierze maja formę klifów (najbardziej strome od północnego wschodu). Centrum zajmują zbiorowiska śródziemnomorskich kolczastych krzewów oraz roślin zielnych. Na północnym zachodzie i południu rosną zagajniki z pinią i makia (wtórna, dawniej lasy) z dominującym jałowcem. Krajobraz wzbogacają pojedyncze drzewa. Większe zgrupowania roślinne występują przy nielicznych źródłach, strumieniach, a także w parowach i jarach. Rosną tu m.in. cyprysy, storczyki i chruścina jagodna[1].
Na półwyspie stwierdzono występowanie 120 gatunków ptaków, w tym sępa[2] i gniazdującego na wyspie orła południowego. W okresie przelotów można tu spotkać bociany, czaple i żurawie. Naliczono też szesnaście gatunków motyli, liczne węże i dwadzieścia gatunków innych gadów, w tym kameleona pospolitego, jak również żółwie, w tym żółwie morskie[1].
Ochrona
[edytuj | edytuj kod]Mimo dużej wartości przyrodniczej półwyspu nie podjęto dotąd żadnych prób jego kompleksowej ochrony. Urządzane są tu polowania, częściowo wydawane są pozwolenia na inwestycje budowlane. Cypryjska Rada Ministrów w 2000 roku, pod wpływem lobbystów, rozszerzyła lokalną strefę zagospodarowania turystycznego pod rozbudowę ośrodków rekreacyjnych[1]. Utworzenie form ochrony przyrody na terenie półwyspu postulował Ruch na rzecz Ekologii i Środowiska (gr. Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών)[3]. Obszar półwyspu nadal ulega degradacji i dewastacji, zmniejsza się funkcja rolnicza, w tym tradycyjne uprawy (cytryny, oliwki), porzucane i opuszczane są gospodarstwa rolne i siedliska, nasila się presja urbanizacyjna generująca problemy związane z niszczeniem zabytków i miejsc o wartościach kulturowych[4].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Na terenach półwyspu (przede wszystkim na wschodzie) wytyczono kilka szlaków turystycznych, m.in. szlak Afrodyty[2] czy Smiyiés. Dodatkowo prowadzi tędy europejski szlak długodystansowy E4. Preferowane jest zwiedzanie samochodami terenowymi[1].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Widok ogólny na wybrzeże
-
Łąki przybrzeżne
-
Roślinność półwyspu
-
Ścieżka turystyczna
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Moutti tis Sotiras (szczyt na półwyspie)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Krzysztof Radosław Mazurski , PARK – (NIE)PARK NARODOWY AKAMAS (CYPR), „Wszechświat” (8-9), 2013, s. 318-321 .
- ↑ a b c Maria Wróblewska , Rynek turystyczny Cypru, Kraków: Akademia Wychowanie Fizycznego Im. Bronisława Czecha w Krakowie .
- ↑ Agnieszka Nitszke , System partyjny Cypru [online], s. 66 .
- ↑ Agnieszka Jaszczak, Przekształcenia krajobrazu kulturowego Cypru, w: Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, nr 18(3)/2019, s. 269, 271, ISSN 1644-0749