7 Pułk Piechoty Liniowej
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Dowódcy | |
Pierwszy |
płk Feliks Grotowski |
Działania zbrojne | |
powstanie listopadowe | |
Organizacja | |
Dyslokacja |
województwo lubelskie |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
2 Dywizja Piechoty - I 1831 |
7 Pułk Piechoty Liniowej – polski pułk piechoty okresu Królestwa Kongresowego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Sformowany w 1815[1]. Pułk w okresie pokojowym składał się ze sztabu i dwóch batalionów po cztery kompanie, oraz związanych z batalionami dwoma kompaniami rezerwowymi[a]. Stan kompanii wynosił 4-6 oficerów, 14-16 podoficerów i 184 szeregowych. Stan batalionu 830 żołnierzy. Stan pułku: 5 oficerów starszych, 54-55 oficerów młodszych, 160 podoficerów, 72 muzyków, 1664-1676 szeregowych oraz 5 oficerów i 71-82 podoficerów i szeregowych niefrontowych[b]. W sumie w pułku służyło około 2050 żołnierzy. Pierwsze dwie kompanie pułku były kompaniami wyborczymi, czyli grenadierską i woltyżerską, pozostałe centralnymi zwane fizylierskimi, czyli strzeleckimi[3].
W czasie wojny przewidywano rozwinięcie pułku do czterech batalionów po 8 kompanii każdy. W każdym batalionie etatu wojennego tworzono na bazie jednej z nowo powstałych kompanii kompanię woltyżerską[2]. Wchodził w struktury 2 Dywizji Piechoty[4]. Po wybuchu powstania listopadowego zreorganizowano piechotę. Pułk wszedł w skład zreorganizowanej 2 Dywizji Piechoty[5]. 26 kwietnia 1831 przeprowadzono kolejną reorganizacje piechoty armii głównej dzieląc ją na pięć dywizji. Pułk znalazł się w 2 Brygadzie 2 Dywizji Piechoty[6].
Dyslokacja pułku
[edytuj | edytuj kod]Stanowisko: województwo lubelskie[1].
Miejsca dyslokacji pododdziałów pułku w 1830[7]:
- sztab - Lublin
- 1 batalion - Lublin
- 2 batalion - Markuszów
- dwie kompanie wyborcze - Warszawa (koszary Aleksandryjskie)[c]
Żołnierze pułku
[edytuj | edytuj kod]Pułkiem dowodzili[1]:
- płk Feliks Grotowski[8] (20 stycznia 1815),
- płk Franciszek Rohland[8] (od 1818, z przerwą w latach 1819 i 1820, w których wakuje dowództwo pułku)
- ppłk Ludwik Oborski (od 6 lutego 1831, płk 6 kwietnia),
- ppłk Marcin Kuczborski (od 16 kwietnia 1831).
Walki pułku
[edytuj | edytuj kod]Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.
Bitwy i potyczki[1]:
- Warszawa (29 listopada 1830)
- Liw (11 lutego 1831)
- Janówek (18 lutego)
- Wawer (19 lutego)
- Grochów (Olszynka Grochowska, 25 lutego)
- Uścilug (5 marca)
- Dębe Wielkie (31 marca)
- Mińsk (10 kwietnia)
- nad Narwią (18 maja)
- Rajgród (29 maja)
- Wilno (19 czerwca)
- Szawle (8 lipca)
- Powendenie (11 lipca).
W 1831 roku, w czasie wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 19 złotych i 16 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari[1].
Uzbrojenie i umundurowanie
[edytuj | edytuj kod]Uzbrojenie podstawowe piechurów stanowiły karabiny skałkowe. Pierwotnie było to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), później zastąpione rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Poza karabinami piechurzy posiadali bagnety i tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie uzupełniała łopatka saperska, ładownica na 40 naboi oraz pochwa na bagnet.
Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki i sukiennych, białych spodni. Naramienniki niebieskie, numer dywizji (2) żółty[9]. Używano czapek czwórgraniastych. Po reformie w roku 1826 wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zastąpiono kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.
Chorągiew
[edytuj | edytuj kod]Na tle granatowego krzyża kawalerskiego w czerwonym polu, w otoku z wieńca laurowego umieszczony był biały orzeł ze szponami dziobem i koroną złoconą[10].
Pola między ramionami krzyża – czarne z niebieskim, a w rogach płata królewskie inicjały: A I, później M I z koroną, otoczone wieńcami laurowymi[10].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Gembarzewski 1925 ↓, s. 70.
- ↑ a b c Wimmer 1978 ↓, s. 459.
- ↑ Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 376-377.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 460.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 490.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 491.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 459-460.
- ↑ a b Gembarzewski 2003 ↓, s. 83.
- ↑ Gembarzewski 2003 ↓, s. 93.
- ↑ a b Gembarzewski 2003 ↓, s. 95.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
- Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.