Przejdź do zawartości

Żyła główna dolna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żyła główna dolna i jej dopływy

Żyła główna dolna, żyła próżna dolna, żyła czcza dolna (ang. inferior vena cava - IVC, łac. vena cava inferior) – w anatomii człowieka pień żylny zbierający krew z podprzeponowej połowy ciała i uchodzący do prawego przedsionka serca.

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Żyła główna dolna powstaje z połączenia żył biodrowych wspólnych. Łączą się one pod kątem 60–65 stopni, do przodu od krążka międzykręgowego położonego między czwartym a piątym kręgiem lędźwiowym, około 1–2 cm poniżej rozdwojenia aorty. Biegnie pionowo ku górze wzdłuż prawego brzegu kręgosłupa po prawej stronie aorty. Na poziomie pierwszego kręgu lędźwiowego zbacza na stronę prawą i dochodzi do powierzchni przeponowej wątroby, gdzie przebiega w bruździe żyły głównej (biorąc istotny udział w umocowaniu tego narządu[1]). Przechodzi przez otwór żyły głównej (ang. caval opening, łac. foramen venae cavae) w przeponie i wchodzi do klatki piersiowej. Zagina się tam silnie do przodu i w lewo, przechodzi przez osierdzie i uchodzi do tylno-dolnej części prawego przedsionka.

Rozmiary

[edytuj | edytuj kod]

Składa się z dwóch części: części brzusznej i krótkiej części piersiowej. Długość zwykle wynosi około 22–25 cm (z czego 2–3 cm przypada na część piersiową). Średnica żyły na dole wynosi około 20–22 mm i wzrasta w miarę dochodzenia kolejnych dopływów. W końcowym odcinku ma średnicę około 30–32 mm.

Stosunki anatomiczne

[edytuj | edytuj kod]

Część brzuszna

[edytuj | edytuj kod]

Część piersiowa

[edytuj | edytuj kod]
  • odcinek zewnątrzosierdziowy:
    • opłucna
    • płuco prawe – podstawa
    • błona oskrzelowo-osierdziowa
  • odcinek wewnątrzosierdziowy:

Dopływy[a]

[edytuj | edytuj kod]

Odmiany

[edytuj | edytuj kod]

Zespolenia

[edytuj | edytuj kod]

Zastawki

[edytuj | edytuj kod]

Żyła główna dolna posiada tylko jedną zastawkę położoną w ujściu do prawego przedsionka serca[d].

  1. W przebiegu nadprzeponowym żyła główna dolna nie ma żadnych dopływów – z tamtego obszaru krew zbiera żyła nieparzysta.
  2. Wówczas żyły wątrobowe uchodzą bezpośrednio do prawego przedsionka, a pozostałe dopływy jednej z żył nieparzystych.
  3. Końcowy odcinek żyły głównej dolnej jest zawsze pojedynczy.
  4. Zastawka ta ma znaczenie jedynie w trakcie życia płodowego i u osób dorosłych jest uwsteczniona.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wiesław Łasiński: Anatomia Topograficzna i Stosowana. T. 2. Warszawa: PZWL, 1991, s. 100. ISBN 83-200-0798-4.
  2. Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 416. ISBN 83-200-1628-2.
  3. Sobotta. Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.), Jens Waschke (red.), Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.), Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 2. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 228. ISBN 978-83-7609-709-1.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 415–417. ISBN 83-200-1628-2.
  • Wiesław Łasiński: Anatomia Topograficzna i Stosowana. T. 2. Warszawa: PZWL, 1991, s. 200 i 201. ISBN 83-200-0798-4.