Łacha (jezioro)
52°08′13″N 21°11′14″E/52,136944 21,187222 Łacha Nowowiejska z wyższego prawego brzegu (tarasu nadzalewowego) w kierunku południowym. | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
7 ha[1] |
| Wymiary • max długość • szerokość |
|
| Głębokość • średnia |
|
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające |
- (wody gruntowe[1]) |
| Rodzaj jeziora |
starorzecze Wisły[1] |
Położenie na mapie powiatu otwockiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°08′13″N 21°11′14″E/52,136944 21,187222
| |
Łacha[2], Jezioro Łacha[3][4][5], Jeziorko Łacha[1], Łacha Nowowiejska[4][5] – starorzecze Wisły (łacha wiślana[1]) znajdujące się na osiedlu Nowa Wieś w Józefowie[1], w powiecie otwockim, w województwie mazowieckim, tuż na południe od granicy Warszawy.
Opis jeziora
[edytuj | edytuj kod]Jezioro jest wydłużone, jego brzegi są wysokie. Położone jest na tarasie zalewowym Wisły na jej prawym brzegu tuż pod 3–4 m skarpą tarasu nadzalewowego (Praskiego) stanowiącego jego prawy brzeg. Lewy brzeg ma wysokość około 1,7 m[1].
Połączenie z Wisłą
[edytuj | edytuj kod]Zbiornik jest połączony z Wisłą Strugą pod Małpim Gajem, którą uchodzi z niego woda[6]. Przy wysokich stanach wody w Wiśle wpływa do niego wiele ryb[4]. Według niektórych nowszych informacji połączenie z Wisłą tworzy się przy wyjątkowo wysokim poziomie wody w rzece. Struga pod Małpim Gajem około 500 m poniżej jeziora tworzy rozlewisko o nazwie Dołek Kowalskiego lub Mała Łacha i 50–100 m dalej urywa się. Połączenie istniało jeszcze na początku lat 80.[7]
Również okresowo dawno temu pojawiało się drugie połączenie z Wisłą, na południowym krańcu zbiornika. Zostało zniszczone w wyniku prac ziemnych[7].
Wahania poziomu lustra wody w jeziorze spowodowane są przesączaniem się jej z Wisły przez grunt[7].
W dnie zbiornika znajdują się źródła zimnej wody, autorzy tych informacji nie precyzują jednak jej pochodzenia[7].
Przyroda i jej ochrona oraz zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Społeczna Straż Rybacka przy lokalnym kole PZW podczas jednego z patroli zaobserwowała żółwia błotnego[7].
W jeziorze występują płoć, leszcz, okoń, karaś, lin[1]. Jest ono zarybiane przez Polski Związek Wędkarski[7].
Dominującym gatunkiem ryb łowionym w jeziorze przez wędkarzy jest jednak sumik karłowaty, nazywany przez nich „byczek”. W 2015 roku taki stan trwał już od około 5 lat. W celu oszacowania liczebności tego inwazyjnego gatunku, pod koniec czerwca lokalne koło PZW we współpracy z ichtiologami PZW oraz z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego przeprowadziło połów przy pomocy agregatu prądotwórczego. Jednego dnia odłowiono aż około 30 kg tych ryb[8], częśc. [9]. Na tej podstawie naukowcy stwierdzili, że w jeziorze może być nawet kilkanaście ton sumików karłowatych. Odłowy te oraz przeprowadzone później przy pomocy sieci wykazały równocześnie, że w jeziorze występuje w dużej ilości wiele innych gatunków ryb[8].
Rozpoczęto też wtedy akcję tępienia sumika karłowatego. Polega ona na rozmieszczaniu w jeziorze sieci pułapkowych o nazwie racznik. Do samego sierpnia tego roku odłowiono w ten sposób ponad 5000 sumików karłowatych. Inne złapane gatunki ryb są wypuszczane z powrotem[10].
Zbiornik położony jest na obszarze specjalnej ochrony ptaków (OSO) Natura 2000 „Dolina Środkowej Wisły” (PLB140004)[11][12][13][14] oraz Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870)[15][14].
Jezioro położone jest na wysokości wiślanego rezerwatu Wyspy Zawadowskie[16][14], od około 190 do około 370 m od jego granicy[14].
Na południowym krańcu jeziora od początku lat 90. prowadzone są intensywne prace ziemne, niszczona jest linia brzegowa i roślinność, zostało zniszczone południowe połączenie z Wisłą[7].
Latem wyraźnie widoczny jest też proces eutrofizacji[7].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Jeziorko Łacha w kierunku północnym. -
Z lewego brzegu. -
Zabudowania na wyższym, prawym brzegu. -
Część północna.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 22-70. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2014-10-18].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 185, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Jezioro Łacha (Józefów). wikimapia. [dostęp 2015-06-27].
- ↑ a b c Jezioro Łacha (Łacha Nowowiejska). FishingMania.pl. [dostęp 2015-06-27].
- ↑ a b Jeź. Łacha - PZW. Targeo.pl. [dostęp 2015-06-27].
- ↑ STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA JÓZEFÓW. ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ZATWIERDZONEGO UCHWAŁĄ NR 273/III/2001 RADY MIASTA JÓZEFOWA Z DNIA 1 LUTEGO 2001 R. (www), str. 11. AMPLUS PROJEKT, WRZESIEŃ 2009.
- ↑ a b c d e f g h Łowiska. Jezioro Łacha Nowowiejska.. PZW (Polski Związek Wędlarski). Okręg Mazowiecki. Koło Miejskie nr 26 w Józefowie). [dostęp 2015-06-27].
- ↑ a b Artur Walkiewicz. Wypowiedzieliśmy wojnę byczkom. „Józefów nad Świdrem. Pismo samorządowe”. 7(265), s. 11, lipiec 2015. Józefów: Rada Miasta Józefowa. Cytat: Prezes Koła Miejskiego nr 26 PZW w Józefow.
- ↑ Raport z badań ichtiologicznych Jeziora Łacha Nowowiejska. Józefów dnia 29.06.2015 r. Komendant Powiatowej Straży Rybackiej Zdzisław Gromak. Opracował: Artur Walkiewicz. [Dostęp 2015-11-30]
- ↑ Artur Walkiewicz. Akcja „Sumik”. „Józefów nad Świdrem. Pismo samorządowe”. 8(266), s. 14, sierpień 2015. Józefów: Rada Miasta Józefowa. Cytat: Prezes Koła Miejskiego nr 26 PZW w Józefow.
- ↑ Dz.U. z 2004 r. nr 229, poz. 2313: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. [uchylone] [data dostępu: 2015-01-08]
- ↑ Dz.U. z 2011 r. nr 25, poz. 133: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków. [data dostępu:2015-01-08]
- ↑ Mapa obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Środkowej Wisły (PLB140004). Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2015-01-08]. [OSO_PLB140004_10_19.jpg]
- ↑ a b c d Geoserwis GDOŚ. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2015-06-27].
- ↑ Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 7 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Opis przebiegu granicy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla gminy Józefów. [data dostępu: 2015-01-08]
- ↑ Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody., Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1224 [dostęp 2015-06-27].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Łowiska. Jezioro Łacha Nowowiejska. Koło Miejskie nr 26 w Józefowie PZW, Okręg Mazowiecki. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-27)].
- Jezioro Łacha (Łacha Nowowiejska), Wędkarstwo Wyczynowe na Mazowszu
- Jezioro Łacha (Łacha Nowowiejska). fishingmania.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-14)]., FishingMania.pl
- Jezioro Łacha na YouTube