Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej

Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej
	; Siedziba PGRP przy ul. Hożej 76/78
Państwo	Polska
Prezes	Mariusz Haładyj
Zastępcy	Luiza Modzelewska; Marek Miller; Artur Woźnicki
Budżet	41,73 mln zł (2017)
Zatrudnienie	243 (2017)
	Adres
	ul. Hoża 76/78; 00-682 Warszawa
brak współrzędnych
	Strona internetowa

Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej – państwowa jednostka organizacyjna powołana do zapewniania ochrony prawnej interesów Rzeczypospolitej Polskiej, w tym Skarbu Państwa, która z dniem 1 stycznia 2017 r. przejęła zadania i kompetencje Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Siedziba Prokuratorii Generalnej znajduje się przy ul. Hożej 76/78 w Warszawie.

Struktura urzędu

Prokuratoria Generalna jest państwową jednostką organizacyjną, nad którą nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prokuratoria jest jednak niezależna w zakresie podejmowanych działań i wydawania opinii prawnych.

Prokuratorią Generalną kieruje Prezes Prokuratorii Generalnej, przy pomocy wiceprezesów. W Prokuratorii Generalnej zatrudnieni są radcowie Prokuratorii Generalnej, referendarze, asystenci radcy, a także pracownicy pomocniczy i obsługi.

Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej

Pracami Prokuratorii Generalnej kieruje Prezes Prokuratorii Generalnej, przy pomocy wiceprezesów. Prezes reprezentuje Prokuratorię Generalną, kieruje Urzędem Prokuratorii Generalnej i jest przełożonym wszystkich radców, referendarzy oraz innych pracowników Prokuratorii Generalnej. Prezesa Prokuratorii Generalnej powołuje Prezes Rady Ministrów po przeprowadzeniu sformalizowanego w ustawie naboru. Funkcja ta nie jest kadencyjna. Wiceprezesów Prokuratorii Generalnej, w liczbie nieprzekraczającej trzech, powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Prezesa Prokuratorii Generalnej.

vacat (od 15 marca 2006 do 22 marca 2006)
Marcin Dziurda (od 22 marca 2006 do 8 listopada 2012)
Piotr Rodkiewicz (od 9 listopada 2012 do 7 lipca 2013, jako p.o.^[4])
prof. Bronisław Sitek (od 8 lipca 2013 do grudnia 2015)
Bogdan Artymowicz (od grudnia 2015 do stycznia 2016)
Leszek Bosek (od stycznia 2016 do października 2018)
Marek Miller (od października 2018 do lutego 2019)
Mariusz Haładyj (od 6 lutego 2019^[5])

Zadania i działalność

Do zadań Prokuratorii Generalnej należy:

wyłączne zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym^[6];
zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed sądami powszechnymi i polubownymi;
zastępstwo organów administracji rządowej przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym;
zastępstwo Skarbu Państwa, państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo organów administracji rządowej przed sądami administracyjnymi;
zastępstwo Rzeczypospolitej Polskiej przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych;
zastępstwo osób prawnych określonych w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, przed sądami powszechnymi, polubownymi i Sądem Najwyższym;
przedstawianie sądom powszechnym, sądom administracyjnym, Sądowi Najwyższemu, Trybunałowi Konstytucyjnemu istotnych dla spraw poglądów;
przygotowywanie na wniosek Prezesa Rady Ministrów raportów, analiz i stanowisk obejmujących zagadnienia prawne, dotyczące w szczególności projektów aktów normatywnych, czynności prawnych dokonywanych przez podmioty państwowe, a także orzeczeń sądowych zapadających w sprawach dotyczących Rzeczypospolitej Polskiej;
wydawanie opinii prawnych;
wydawanie opinii o projektach aktów normatywnych dotyczących istotnych praw i interesów Rzeczypospolitej Polskiej, w tym Skarbu Państwa, oraz organów wymiaru sprawiedliwości, a także regulujących postępowania przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi;
przygotowywanie rekomendacji i wzorów co do czynności prawnych lub ich części;
udział w negocjacjach i mediacjach;
prowadzenie działalności wydawniczej i szkoleniowej w zakresie ochrony praw i interesów Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ustawy o Prokuratorii Generalnej, Prezes Prokuratorii Generalnej składa corocznie Sejmowi, w terminie do dnia 31 marca, sprawozdanie ze swojej działalności oraz działalności Prokuratorii Generalnej w poprzednim roku kalendarzowym. Materiał jest dostępny w formie druku sejmowego.

Na dzień 31 grudnia 2015 Prokuratoria Generalna prowadziła 3641 spraw sądowych^[7]. W 2015 zakończono 4024 sprawy, z czego wygrano 2653, przegrano 281, a 1090 zakończono w inny sposób^[8].

Rys historyczny

I Rzeczpospolita

Osobny artykuł: Trybunał Skarbowy Radomski.

Ziemie polskie pod zaborami

Królestwo Polskie

Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa utworzono postanowieniem cesarza rosyjskiego i króla polskiego Aleksandra I z dnia 29 września/11 października 1816 r. dla obrony własności publicznych. Funkcjonowała do 1915 r. jako praktycznie jedyny urząd państwowy świadczący o odrębności Królestwa od reszty imperium rosyjskiego.

Galicja

Cesarsko – królewską Galicyjską Prokuratorię Skarbu utworzono w 1850 r. we Lwowie na mocy patentu Franciszka Józefa I. W 1867 r. wraz z reorganizacją ustroju państwa powołano drugi na ziemiach zaboru austriackiego oddział prokuratorii z siedzibą w Krakowie jako ekspozyturę prokuratorii lwowskiej. Galicyjska Prokuratoria Skarbu zakończyła urzędowanie w 1919 r.

II Rzeczpospolita

Dekretem Naczelnika Państwa w przedmiocie utworzenia Prokuratorji Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lutego 1919 r. (zastąpionym w tym samym roku przez ustawę o tej samej nazwie) utworzono Prokuratorję Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, urząd państwowy, którego zadaniem było:

udzielanie na żądanie władz centralnych opinii prawnych w sprawach dotyczących majątkowych i publicznych interesów państwa
udzielanie porad prawnych i współdziałanie w sporządzaniu aktów dotyczących praw i interesów państwa (nie tylko aktów prawnych)
obowiązkowe i wyłączne zastępstwo praw i interesów majątkowych i publicznych państwa oraz funduszy i instytucji publicznych przed krajowymi sądami cywilnymi (zastępstwo procesowe w sprawach cywilnych)
zastępowanie na żądanie zainteresowanych organów administracji publicznej w sprawach dotyczących praw majątkowych państwa przed sądami karnymi, oraz w zakresie wszelkich praw i interesów państwa przed sądami prawa publicznego, organami administracji publicznej w kraju i zagranicą oraz przed sądami zagranicznymi (zastępstwo procesowe w sprawach karnych, administracyjnych i przed sądami zagranicznymi).

Prokuratoria miała swoją jedyną zagraniczną delegaturę w Wolnym Mieście Gdańsku.

Polska Ludowa

Po wojnie Prokuratoria Generalna istniała do 14 kwietnia 1951, kiedy to wszedł w życie dekret z dnia 29 marca 1951 r. o organach zastępstwa prawnego, trzy lata później uchylony przez dekret z dnia 2 czerwca 1954 r. o zastępstwie sądowym władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych. Od tej pory zastępstwo procesowe na rzecz Skarbu Państwa pełnili kierownicy danych jednostek państwowych (przedsiębiorstw, urzędów).

III Rzeczpospolita

W nowym ustroju społeczno-gospodarczym coraz bardziej widoczna stawała się potrzeba powołania centralnego urzędu, który dbałby o interesy Skarbu Państwa. Ustawą z dnia 8 lipca 2005 ponownie powołano do życia Prokuratorię Generalną (Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa). Działalność rozpoczęła 15 marca 2006. Ustawą z dnia 15 grudnia 2016 r. dokonano przekształcenia Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej.

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

Wydatki i dochody Prokuratorii Generalnej są realizowane w części 74 budżetu państwa^[9].

W 2017 wydatki Prokuratorii Generalnej wyniosły 41,73 mln zł, a dochody 10,16 mln zł^[2]. Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 243 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 9022 zł^[3].

W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa zaplanowano w wysokości 36,86 mln zł, a dochody 12,69 mln zł^[10].

Zobacz też

Przypisy

↑ Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej. prokuratoria.gov.pl. [dostęp 2018-01-13].
↑ ^a ^b Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/13, 2/106. [dostęp 2018-10-05].
↑ ^a ^b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 74 Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 13. [dostęp 2018-09-05].
↑ BIP Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa / Organizacja Urzędu / Kierownictwo Prokuratorii Generalnej. bip.prokuratoria.gov.pl:80. [dostęp 2017-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-07)].
↑ Powołanie Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. [w:] Prokuratoria Generalna RP [on-line]. prokuratoria.gov.pl, 5 lutego 2019. [dostęp 2019-02-05].
↑ Na mocy ustawy nowelizacyjnej Prokuratoria Generalna utraciła kompetencje do wykonywania zastępstwa procesowego Skarbu Państwa (SP) przed NSA (jak również przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi). Celem nowelizacji było unikniecie negatywnych sporów kompetencyjnych związanych z wykonywaniem przez SP zastępstwa procesowego przed sądami administracyjnymi (...) Źródło: Komentarz do ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. M. Dziurda (...) , 2006 LexisNexis
↑ Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.. [w:] Minister Skarbu Państwa [on-line]. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy 393), 31 marca 2016. s. 6. [dostęp 2015-05-23].
↑ Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.. [w:] Minister Skarbu Państwa [on-line]. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy 393), 31 marca 2016. s. 12. [dostęp 2015-05-23].
↑ Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026)
↑ Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 291).

Linki zewnętrzne

Strona Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej
Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. (druk sejmowy 320)
Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1192)
Artykuł O Prokuratorii Generalnej w Polsce – historia i teraźniejszość na stronie Biura Analiz Sejmowych (2003). biurose.sejm.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-05-29)].

[1] Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej. prokuratoria.gov.pl. [dostęp 2018-01-13].

[szwbp2017-2] Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/13, 2/106. [dostęp 2018-10-05].

[iwkwbp2017-3] Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 74 Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 13. [dostęp 2018-09-05].

[4] BIP Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa / Organizacja Urzędu / Kierownictwo Prokuratorii Generalnej. bip.prokuratoria.gov.pl:80. [dostęp 2017-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-07)].

[5] Powołanie Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. [w:] Prokuratoria Generalna RP [on-line]. prokuratoria.gov.pl, 5 lutego 2019. [dostęp 2019-02-05].

[6] Na mocy ustawy nowelizacyjnej Prokuratoria Generalna utraciła kompetencje do wykonywania zastępstwa procesowego Skarbu Państwa (SP) przed NSA (jak również przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi). Celem nowelizacji było unikniecie negatywnych sporów kompetencyjnych związanych z wykonywaniem przez SP zastępstwa procesowego przed sądami administracyjnymi (...) Źródło: Komentarz do ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. M. Dziurda (...) , 2006 LexisNexis

[7] Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.. [w:] Minister Skarbu Państwa [on-line]. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy 393), 31 marca 2016. s. 6. [dostęp 2015-05-23].

[8] Sprawozdanie z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.. [w:] Minister Skarbu Państwa [on-line]. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy 393), 31 marca 2016. s. 12. [dostęp 2015-05-23].

[9] Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026)

[10] Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 291).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]