Bundesliga niemiecka w piłce nożnej
 Logo Bundesligi | |
 2024/2025
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Oficjalny skrót |
BL |
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek |
DFB i Deutsche Fussball-Liga (DFL) |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Prezes | |
| Partner TV | |
| Sponsor tytularny | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
18 |
| Zwycięzca | |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
|
| Obecny zwycięzca |
Bayer 04 Leverkusen (2023/2024) |
| Najwięcej zwycięstw |
|
| Strona internetowa | |
Bundesliga (niem. Fußball-Bundesliga) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Niemczech, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1962 r. i zarządzana przez Niemiecki Związek Piłki Nożnej (DFB) i Deutsche Fussball-Liga (DFL). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 18 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Niemiec, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do 2. Bundesligi (II ligi niemieckiej).
Najwięcej mistrzostw Bundesligi ma Bayern Monachium, który wygrywał ją 32-krotnie. Wielokrotni mistrzowie Bundesligi mają odznaczenia na strojach piłkarskich w postaci gwiazdek[1][2]. Obecnie gwiazdki ma 6 zespołów: 5 gwiazdek – Bayern Monachium, 2 gwiazdki – Borussia Mönchengladbach, Borussia Dortmund, 1 gwiazdka – Hamburger SV, Werder Brema, VfB Stuttgart.
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Władze rozgrywek
[edytuj | edytuj kod]
DFL (stowarzyszenie niemieckich zawodowych klubów piłkarskich) Deutsche Fußball Liga GmbH zajmuje się organizacją i marketingiem zawodowej piłki nożnej w Niemczech[3].
DFL zajmuje się organizacją gier, jest odpowiedzialny za wszystkie 624 spotkania (312 w Bundeslidze i drugie tyle w 2. Bundeslidze) oraz mecze barażowe[3].
Podstawową działalnością DFL są licencje. DFL obejmuje licencjonowanie 36 profesjonalnych klubów Bundesligi i 2. Bundesligi. System licencjonowania jest uważany za jeden z najbardziej rygorystycznych w Europie, dlatego w dotychczasowej historii Bundesligi jeszcze żaden klub w trakcie trwania sezonu nie ogłosił niewypłacalności[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1932 Felix Linnemann prezydent niemieckiej federacji piłkarskiej – DFB, zaproponował start Reichsligi. Miałaby ona zrzeszać 16 najlepszych klubów w Rzeszy. Szefowie lig związkowych (Gau–lig) odrzucili tę propozycję, która obniżała rangę ich rozgrywek. Gau przed wojną był odpowiednikiem dzisiejszego landu. Po wojnie w NRD wystartowały pierwsze rozgrywki ligowe w Niemczech. DDR-Oberliga zainaugurowała rozgrywki w sezonie 1949/50. Dopiero wiele lat później udało się stworzyć rozgrywki ligowe w zachodnich Niemczech.
Bundesliga została założona przez niemiecki związek piłki nożnej – DFB w dniu 28 lipca 1962 w Dortmundzie. Rozgrywki zainaugurowano w sezonie 1963/64[4], wcześniej mistrzów Niemiec wyłaniano w rozgrywkach międzyregionalnych (do 1951 systemem pucharowym, od 1951 do 1963 w dwóch grupach i finale: Oberligi)[5][6][7][8].
Licencje
[edytuj | edytuj kod]Każda drużyna musi posiadać licencję. W przeciwnym razie będzie zdegradowana do amatorskich rozgrywek. Najwyższy ich poziom w Niemczech to Regionalligi, czyli 4 liga. Aby otrzymać licencję klub musi udokumentować stabilność finansową, oraz spełnić wymogi organizacyjne i infrastrukturowe (głównie stadiony). Żaden klub nie spełniający tych wymogów nie gra powyżej 4 ligi. Jednym z wymogów jest, by wydatki na pensje zawodników nie przekraczały określonych kwot.
Prawa do transmisji meczów Bundesligi w Niemczech ma telewizja Sky Deutschland (dawniej pod nazwą Premiere). W Polsce Bundesligę można oglądać na platformie Viaplay[9]. Transmisje Ligi Niemieckiej w Polsce można również oglądać na stronach internetowych bukmacherów m.in. Fortuna, Betclic, LV BET i Superbet[10].[11]
Pierwsze kluby Bundesligi
[edytuj | edytuj kod]- Oberliga Nord: Eintracht Brunszwik, Werder Brema, Hamburger SV
- Oberliga West: Borussia Dortmund, 1. FC Köln, Meidericher SV, Preußen Münster, FC Schalke 04
- Oberliga Südwest: 1. FC Kaiserslautern, 1. FC Saarbrücken
- Oberliga Süd: Eintracht Frankfurt, Karlsruher SC, 1. FC Nürnberg, TSV 1860 Monachium, VfB Stuttgart
- Stadtliga Berlin: Hertha BSC
System rozgrywek
[edytuj | edytuj kod]Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1963/64.
Rozgrywki składają się z 34 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 1964/65 w lidze występuje 18 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła 16. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Niemiec w piłce nożnej. Mistrz Niemiec, podobnie jak drużyna z drugiego i trzeciego miejsca zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Czwarta drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w fazie Play-off Ligi Mistrzów. Piąta oraz szósta drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Niemiec startuje w fazie grupowej Lidze Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie miejsce w pierwszej czwórce – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również siódma drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do 2. Bundesligi, która od 1974 roku tworzy drugi najwyższy poziom rozgrywkowy w Niemczech. Trzeci zespół od końca, po zakończeniu rozgrywek rozgrywa mecze barażowe z trzecim zespołem 2. Bundesligi o pozostanie w lidze[1].
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.
Statystyki
[edytuj | edytuj kod]Rozegrane mecze
[edytuj | edytuj kod]| Miejsce | Zawodnik | Kluby | Liczba meczów | Lata gry |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  Karl-Heinz Körbel
|
Eintracht Frankfurt | 602 | 1972-1991 |
| 2 | Manfred Kaltz
|
Hamburger SV | 581 | 1971-1991 |
| 3 | Oliver Kahn
|
Karlsruher SC; Bayern Monachium | 557 | 1987-2008 |
| 4 | Klaus Fichtel
|
FC Schalke 04; Werder Brema | 552 | 1965-1988 |
| 5 | Miroslav Votava
|
Borussia Dortmund; Werder Brema | 546 | 1976-1996 |
| 6 | Klaus Fischer
|
TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04; | 535 | 1968-1988 |
| 7 | Eike Immel
|
Borussia Dortmund; VfB Stuttgart | 534 | 1978-1995 |
| 8 | Willi Neuberger
|
Borussia Dortmund; Werder Brema; | 520 | 1966-1983 |
| 9 | Michael Lameck
|
VfL Bochum | 518 | 1972-1988 |
| 10 | Uli Stein
|
Arminia Bielefeld; Hamburger SV; | 512 | 1978-1997 |
Strzelone bramki
[edytuj | edytuj kod]| Miejsce | Zawodnik | Gole | Klub/y | Lata gry |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Gerd Müller
|
365 | Bayern Monachium | 1965-1979 |
| 2 |  Robert Lewandowski
|
312 | Borussia Dortmund; Bayern Monachium | 2010-2022 |
| 3 | Klaus Fischer
|
268 | TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04; | 1968-1988 |
| 4 | Jupp Heynckes
|
220 | Borussia Mönchengladbach; Hannover 96 | 1965-1978 |
| 5 | Manfred Burgsmüller
|
213 | Rot-Weiss Essen; Borussia Dortmund; | 1969-1990 |
| 6 |  Claudio Pizarro
|
197 | Werder Brema; Bayern Monachium; | 1999-2020 |
| 7 | Ulf Kirsten
|
181 | Bayer 04 Leverkusen | 1990-2003 |
| 8 | Stefan Kuntz
|
179 | VfL Bochum; KFC Uerdingen 05; | 1983-1999 |
| 9 | Dieter Müller
|
177 | Kickers Offenbach; 1. FC Köln; | 1973-1986 |
| Klaus Allofs
|
Fortuna Düsseldorf; 1. FC Köln; | 1975-1993 |
Najszybsi piłkarze
[edytuj | edytuj kod](Pomiary od sezonu 2019/20)
| Miejsce | Zawodnik | Prędkość (km/h) | Klub | Sezon |
|---|---|---|---|---|
| 1. |  Jeremiah St. Juste
|
36.63 | 1. FSV Mainz 05 | 2021/22 |
| 2. |  Moussa Diaby
|
36.52 | Bayer 04 Leverkusen | 2022/23 |
| 3. |  Alphonso Davies
|
36.51 | Bayern Monachium | 2019/20 |
| 4. |  Achraf Hakimi
|
36.49 | Borussia Dortmund | 2019/20 |
| 5. |  Sheraldo Becker
|
36.39 | 1. FC Union Berlin | 2021/22 |
| 6. |  Leon Bailey
|
36.35 | Bayer 04 Leverkusen | 2019/20 |
| 7. | Kevin Schade
|
36.30 | SC Freiburg | 2021/22 |
| 8. |  Erling Haaland
|
36.30 | Borussia Dortmund | 2021/22 |
| 9. | Bryan Lasme
|
36.08 | Arminia Bielefeld | 2021/22 |
| 10. | Jeremie Frimpong
|
36.07 | Bayer 04 Leverkusen | 2021/22 |
Źródło: https://www.bundesliga.com/en/bundesliga/stats/players/2022-2023
Skład ligi w sezonie 2022/23
[edytuj | edytuj kod]| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| BMU | Bayern Monachium  |
Monachium | 1 |
| DOR | Borussia Dortmund | Dortmund | 2 |
| LEV | Bayer Leverkusen | Leverkusen | 3 |
| RBL | RB Lipsk  |
Lipsk | 4 |
| UNB | Union Berlin | Berlin | 5 |
| FRG | SC Freiburg | Fryburg Bryzgowijski | 6 |
| KÖL | 1. FC Köln | Kolonia | 7 |
| MAI | 1. FSV Mainz 05 | Moguncja | 8 |
| HOF | TSG Hoffenheim | Sinsheim | 9 |
| MGL | Borussia Mönchengladbach | Mönchengladbach | 10 |
| FRA | Eintracht Frankfurt | Frankfurt nad Menem | 11 |
| WOL | VfL Wolfsburg | Wolfsburg | 12 |
| BOC | VfL Bochum | Bochum | 13 |
| AUG | FC Augsburg | Augsburg | 14 |
| STU | VfB Stuttgart | Stuttgart | 15 |
| po barażach | |||
| HER | Hertha BSC | Berlin | 16 |
 Spadek z Bundesligi 2021/22
| |||
| BIE | Arminia Bielefeld | Bielefeld | 17 |
| GRE | SpVgg Greuther Fürth | Fürth | 18 |
 Awans z 2. Bundesligi 2021/22
| |||
| S04 | FC Schalke 04 | Gelsenkirchen | 1 |
| WER | Werder Brema | Brema | 2 |
|
Oznaczenia:
| |||
Lista sezonów
[edytuj | edytuj kod]Medaliści Bundesligi
[edytuj | edytuj kod]
.gif){kind=small}
.gif){kind=small}
.gif){kind=small}
.svg){kind=logo}
.svg){kind=small}
Statystyka
[edytuj | edytuj kod]Tabela medalowa (od sezonu 1963/1964)
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwo Niemiec zostało do tej pory zdobyte przez 26 różnych drużyn. 13 z nich zostało mistrzami od założenia Bundesligi od sezonu 1963/1964.
Stan po sezonie 2023/2024.
| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | |||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | .svg){kind=logo}
|
Bayern Monachium | 32 | 10 | 6 |
| 2. | 
|
Borussia Dortmund | 5 | 9 | 7 |
| 3. | 
|
Borussia Mönchengladbach | 5 | 2 | 6 |
| 4. | 
|
Werder Brema | 4 | 7 | 5 |
| 5. | 
|
Hamburger SV | 3 | 5 | 2 |
| 6. | 
|
VfB Stuttgart | 3 | 3 | 3 |
| 7. | 
|
1. FC Köln | 2 | 5 | 2 |
| 8. | 
|
1. FC Kaiserslautern | 2 | 1 | 2 |
| 9. | Bayer 04 Leverkusen | 1 | 5 | 6 | |
| 10. | 
|
TSV 1860 Monachium | 1 | 1 | 0 |
|
VfL Wolfsburg | 1 | 1 | 0 | |
| 12. | Eintracht Brunszwik | 1 | 0 | 1 | |
| 13. | 
|
1. FC Nürnberg | 1 | 0 | 0 |
| 14. | 
|
Schalke 04 Gelsenkirchen | 0 | 7 | 4 |
| 15. | RB Lipsk | 0 | 2 | 3 | |
| 16. | 
|
Hertha Berlin | 0 | 1 | 4 |
| 17. | Alemannia Akwizgran | 0 | 1 | 0 | |
.svg){kind=small}
|
MSV Duisburg | 0 | 1 | 0 | |
| 19. | 
|
Eintracht Frankfurt | 0 | 0 | 5 |
| 20. | 
|
Fortuna Düsseldorf | 0 | 0 | 2 |
| 21. | 
|
KFC Uerdingen 05 | 0 | 0 | 1 |
| SC Freiburg | 0 | 0 | 1 | ||
|
TSG 1899 Hoffenheim | 0 | 0 | 1 | |
Bilanse klubów
[edytuj | edytuj kod]Licząc od początku historii rozgrywek do 2012 roku występy w Bundeslidze zaliczyło 52 kluby. SC Paderborn 07, który awansował do sezonu 2014/2015, jest 53. klubem w najwyższej niemieckiej klasie rozgrywkowej. W sezonie 2015/16 debiutantem było FC Ingolstadt 04[12], natomiast w sezonie 2016/17 RB Lipsk[13]. 27 maja 2019 do Bundesligi awansował 1. FC Union Berlin jako 56. klub w historii[14]. W 34. kolejce 2. Bundesligi w sezonie 2022/2023 awans do Bundesligi po raz pierwszy w historii wywalczył 1. FC Heidenheim, który został 57. klubem, który występował na najwyższym szczeblu rozgrywkowym[15]. 58. klubem został Holstein Kiel, który awansował po 33. kolejce sezonu 2023/2024[16].
Do końca sezonu 2017/2018 jedynym klubem, który grał we wszystkich 55 edycjach Bundesligi, był Hamburger SV (następne są Werder Brema i Bayern Monachium – po 54, dalej VfB Stuttgart – 52, Borussia Dortmund – 51, oraz Borussia Monchengladbach i Schalke 04 – po 50 sezonów).
Prawa telewizyjne w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Prawa telewizyjne do Bundesligi w Polsce od sezonu 2021/2022 do 2024/2025 posiada platforma Viaplay[10]. Od rundy wiosennej sezonu 2024/2025 transmisje będą odbywać się również w Eleven Sports[17].
|
Lata |
Stacja telewizyjna | Źródło |
|---|---|---|
| 1995 – 1997 | FilmNet | |
| 1997 – 2000 2017 – 2021 |
Canal+ | [18] |
| 2000 – 2006 | Polsat Sport | |
| 2006 – 2009 | Sport Klub | [19] |
| 2009 – 2017 | Eurosport 2 | [20] |
| 2017 – 2021 | Eleven Sports | [21] |
| 2021 – 2025 | Viaplay | [22][23][17] |
| 2025 – 2029 | Eleven Sports | [24] |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Fragen zur liga. www.bundesliga.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-29)]. (niem.).
- ↑ Bundesliga – piłkarska liga naszych zachodnich sąsiadów. opiłcenożnej.pl. [dostęp 2016-01-05]. (pol.).
- ↑ a b c Die Organisation des Profifußballs. bundesliga.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-06)]. (niem.).
- ↑ Germany 1963/64 – RSSSF
- ↑ 50BL: Założenie Bundesligi. miedzy-slupkami.blogspot.com. [dostęp 2013-06-24]. (pol.).
- ↑ Zjednoczenie, czyli jak powstała Bundesliga. rfbl.pl. [dostęp 2016-06-03]. (pol.).
- ↑ 50BL: Przed Bundesligą. igol.pl. [dostęp 2013-06-11]. (pol.).
- ↑ FJW: Ojcowie niemieckiej piłki. igol.pl. [dostęp 2013-06-03]. (pol.).
- ↑ Bundesliga w platformie Viaplay do 2029 roku | Futbol w TV – SATKurier.pl, „SATKurier.pl” [dostęp 2021-08-25] (pol.).
- ↑ a b Bundesliga mecze na żywo i transmisje online za darmo • Gdzie oglądać? [online], Piłkarski Świat.com [dostęp 2022-01-20] (pol.).
- ↑ Estadion.pl [online], estadion.pl [dostęp 2023-02-15].
- ↑ Telewizja Polska S.A, 2.Bundesliga: awans Ingolstadt, gole Polaków [online], sport.tvp.pl, 17 maja 2015 [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media, Czy RB Lipsk szybko zawojuje Bundesligi? Bogaty beniaminek stawia na młode talenty [online], sportowefakty.wp.pl, 30 lipca 2016 [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ 0:0 gegen den VfB Stuttgart: Union Berlin steigt in die Bundesliga auf. bundesliga.com, 2019-05-27. [dostęp 2019-05-28]. (niem.).
- ↑ Heidenheim pierwszy raz w historii zagra w Bundeslidze [online], www.eurosport.com [dostęp 2023-07-22].
- ↑ Damian Popilowski, Oficjalnie: Holstein Kiel awansowało do Bundesligi pierwszy raz w historii! [online], weszlo.com, 11 maja 2024 [dostęp 2024-05-12] (pol.).
- ↑ a b Bundesliga zmienia nadawcę w Polsce! [online], Sport.pl, 5 lipca 2024 [dostęp 2024-10-10] (pol.).
- ↑ Wybrane mecze Bundesligi w kanałach nc+. satkurier.pl, 2017-10-12. (pol.).
- ↑ Sport bez granic. dziennikpolski24.pl, 2006-12-14. (pol.).
- ↑ Bundesliga nadal w Eurosporcie. satkurier.pl, 2013-12-04. (pol.).
- ↑ Eleven Sports z prawami do Bundesligi. satkurier.pl, 2017-02-19. (pol.).
- ↑ NENT Group nabył prawa do transmisji Bundesligi w Polsce. satkurier.pl, 2020-11-10. (pol.).
- ↑ Bundesliga w platformie Viaplay do 2029 roku. satkurier.pl, 2021-04-27. (pol.).
- ↑ ELEVEN SPORTS z prawami do Bundesligi do końca sezonu 2028/29 | Grupa Polsat Plus [online], grupapolsatplus.pl [dostęp 2024-10-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Bundesligi
- Bundesliga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Aktualne informacje o Bundeslidze na stronie kicker.de (niem.)
- Oficjalne archiwum Bundesligi (niem.)
- Wszystkie wyniki od założenia Bundesligi (niem.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)
| Reprezentacje |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rozgrywki ligowe |
| ||||||||
| Rozgrywki pucharowe |
| ||||||||
| Rozgrywki młodzieżowe |
| ||||||||
| Nagrody i wyróżnienia | |||||||||
| Pozostałe | |||||||||
