Edward Baranowicz
podpułkownik kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
28 maja 1885 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1912–1913, 1914–1933, 1939–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Edward Baranowicz herbu Syrokomla[1] (ur. 28 maja 1885 w majątku Dorohowo, zm. 16–19 kwietnia 1940 w Katyniu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 28 maja 1885 w majątku Dorohowo, w gminie Cyryn ówczesnej guberni mińskiej, w rodzinie Fabiana i Anny z Pruszewskich[2][3][4][5], rodziny ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum w Mińsku. W 1905 wziął udział w strajku szkolnym za co był prześladowany przez rosyjskie władze szkolne[6].
Od 1 października 1912 do 1 października 1913 odbył obowiązkową służbę wojskową w rosyjskim 19 pułku dragonów na prawach wolontariusza (ros. Вольноопределяющийся), zdał egzamin oficerski i został mianowany chorążym rezerwy. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach II Korpusu Polskiego w Rosji.
8 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika i z dniem 14 listopada 1918 został przydzielony do 5 pułku ułanów zasławskich[7]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[8].
1 czerwca 1921 w stopniu rotmistrza nadal pełnił służbę w 5 pułku ułanów[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 84. lokatą w korpusie oficerów jazdy[10]. W 1923 dowodził II dywizjonem macierzystego pułku w Ostrołęce[11]. Od 1 grudnia 1923 pełnił obowiązki[12], a później został zatwierdzony na stanowisku zastępcy dowódcy 5 puł. w Ostrołęce[13]. Od 6 czerwca do 16 września 1924 oraz od 18 kwietnia do 13 września 1926 sprawował w zastępstwie dowództwo pułku[14]. Od 24 kwietnia do 31 lipca 1927 przebywał na kursie oficerów sztabowych kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu[14]. 23 stycznia 1928 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1928 w korpusie oficerów kawalerii i 8. lokatą[15]. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym na stanowisko rejonowego inspektora koni w Rzeszowie[16][17]. Z dniem 1 lutego 1932 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Gródku Jagiellońskim[18][19]. Z dniem 31 maja 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[20]. Mieszkał w Dorohowie[21]. W 1934, jako podpułkownik stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowogródek. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[22].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 został ranny w Brześciu i dostał się do niewoli sowieckiej. W grudniu 1939 figurował jako jeniec Obozu NKWD w Kozielsku[23]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[23]. Między 16 a 19 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[23], gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[24].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[25][26]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[27][28].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[29]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[30] (po raz pierwszy w 1921 na wniosek gen. broni Józefa Hallera „za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”[31], po raz pierwszy[32])
- Srebrny Krzyż Zasługi – 7 grudnia 1927 „za zasługi około rozwoju sportu konnego w wojsku”[33][34]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928[35][36]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 1928[35]
- Odznaka pamiątkowa 5 Pułku Ułanów Zasławskich[37]
- Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia z mieczami[14]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ryżewski 1991 ↓, s. 373.
- ↑ Ryżewski 1991 ↓, s. 373, tu urodzony 31 maja 1885.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 18, podano także alternatywne daty urodzin: 5 maja i 15 maja 1885.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1027, tu podano, że urodził się 15 maja 1885.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 70, tu podano, że urodził się 28 maja 1885.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 7.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 19 grudnia 1918, poz. 318, 339.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 794.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 247, 546, tu także jako datę urodzenia podano 15 maja 1885.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 157.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 609, 677.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 551, 599.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 294, 339.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 32.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 91.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 57, 70.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 236.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 141, 528.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932, s. 470.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 18.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 1027.
- ↑ a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 153.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 1 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 57.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921, s. 1673.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 24 grudnia 1921, s. 1673.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 778.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 361.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 40.
- ↑ Ryżewski 1991 ↓, s. 374.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edward Baranowicz. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.745 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-04].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Wacław Ryżewski. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 2 (136), 1991. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ludzie związani z Gródkiem
- Obrońcy Polski przed agresją ZSRR (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie II Korpusu Polskiego w Rosji
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Podpułkownicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Włodzimierza
- Syrokomlowie
- Uczestnicy strajków szkolnych w okresie zaborów
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1885
- Zmarli w 1940
- Zastępcy dowódcy 5 Pułku Ułanów Zasławskich
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu