Receptor 5-HT_5A

Receptor 5-HT_5A, receptor serotoninowy 5A – białko kodowane u człowieka genem HTR5A^[1]^[2].

Funkcja

Wymieniony wcześniej gen należy do rodziny receptorów serotoninowych. Koduje on wielokrotnie przechodzące przez błonę komórkową białko transbłonowe pełniące funkcję receptora dla serotoniny (5-hydroksytryptaminy) sprzężonego z białkiem G, którego pobudzenie ujemnie wpływa na poziom cAMP dzięki białkom G_i i G_o^[3]. Wykazano, że białko to działa po części poprzez regulację mobilizacji wapnia (Ca²⁺) wewnątrzkomórkowego^[1].

Wykazano, że u gryzoni występują dwa funkcjonalne podtypy receptora 5-HT₅: 5-HT_5A i 5-HT_5B^[4]. Choć człowiek posiada gen kodujący podtyp 5-HT_5B, sentencja kodująca przerwana jest kodonem stop, co czyni gen niefunkcjonalnym. W efekcie jedynie podtyp 5-HT_5A podlega ekspresji w ludzkim mózgu^[5].

Cząsteczka zdaje się służyć jako presynaptyczny autoreceptor serotoninowy^[6].

Znaczenie kliniczne

Ligandem receptora jest serotonina, neuroprzekaźnik zaangażowany w szeroki zakres czynności mózgu i efekty wazodylatacyjne^[1].

Ligandy selektywne

Istnieje kilka selektywnych ligandów receptora 5-HT_5A dostępnych komercyjnie. Jeśli w badaniach naukowych pożądana jest selektywna aktywacja tego rodzaju receptora, można użyć nieselektywnego agonisty tego receptora 5-karboksyamidotryptaminy w połączeniu z selektywnymi antagonistami pozostałych celów molekularnych (głównie 5-HT_1A, 5-HT_1B, 5-HT_1D i 5-HT₇)^[7]^[8].

Agonisty

kwas walerenowy, składnik waleriany (wykazuje działanie częściowo agonistyczne względem receptora 5HT_5A^[9])

ligand o budowie przedstawionej poniższym wzorem strukturalnym (wykazuje selektywny agonizm względem 5-HT_5A z K_i = 124 nM^[10])

Antagonisty

latrepirdyna (nieselektywny antagonista)^[11]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Entrez Gene: HTR5A 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 5A. (ang.).
↑ Rees S, den Daas I, Foord S, Goodson S, Bull D, Kilpatrick G, Lee M. Cloning and characterisation of the human 5-HT5A serotonin receptor. „FEBS Lett.”. 355 (3), s. 242–6, December 1994. DOI: 10.1016/0014-5793(94)01209-1. PMID: 7988681. (ang.).
↑ Francken BJ, Jurzak M, Vanhauwe JF, Luyten WH, Leysen JE. The human 5-ht5A receptor couples to Gi/Go proteins and inhibits adenylate cyclase in HEK 293 cells. „Eur. J. Pharmacol.”. 361 (2-3), s. 299–309, November 1998. DOI: 10.1016/S0014-2999(98)00744-4. PMID: 9865521. (ang.).
↑ Matthes H, Boschert U, Amlaiky N, Grailhe R, Plassat JL, Muscatelli F, Mattei MG, Hen R. Mouse 5-hydroxytryptamine5A and 5-hydroxytryptamine5B receptors define a new family of serotonin receptors: cloning, functional expression, and chromosomal localization. „Mol. Pharmacol.”. 43 (3), s. 313–9, 03-1993. PMID: 8450829. (ang.).
↑ Nelson DL. 5-HT5 receptors. „Curr Drug Targets CNS Neurol Disord”. 3 (1), s. 53–8, 02-2004. DOI: 10.2174/1568007043482606. PMID: 14965244. (ang.).
↑ Thomas DR, Soffin EM, Roberts C, Kew JN, de la Flor RM, Dawson LA, Fry VA, Coggon SA, Faedo S, Hayes PD, Corbett DF, Davies CH, Hagan JJ. SB-699551-A (3-cyclopentyl-N-[2-(dimethylamino)ethyl]-N-[(4'-{[(2-phenylethyl)amino]methyl}-4-biphenylyl)methyl]propanamide dihydrochloride), a novel 5-ht5A receptor-selective antagonist, enhances 5-HT neuronal function: Evidence for an autoreceptor role for the 5-ht5A receptor in guinea pig brain. „Neuropharmacology”. 51 (3), s. 566–77, September 2006. DOI: 10.1016/j.neuropharm.2006.04.019. PMID: 16846620. (ang.).
↑ Wesołowska A. In the search for selective ligands of 5-HT5, 5-HT6 and 5-HT7 serotonin receptors. „Pol J Pharmacol”. 54 (4), s. 327–41, 2002. PMID: 12523486. (ang.).
↑ Peters JU, Lübbers T, Alanine A, Kolczewski S, Blasco F, Steward L. Cyclic guanidines as dual 5-HT5A/5-HT7 receptor ligands: optimising brain penetration. „Bioorg. Med. Chem. Lett.”. 18 (1), s. 262–6, 01-2008. DOI: 10.1016/j.bmcl.2007.10.078. PMID: 18023344. (ang.).
↑ Dietz BM, Mahady GB, Pauli GF, Farnsworth NR. Valerian extract and valerenic acid are partial agonists of the 5-HT5a receptor in vitro. „Brain Res. Mol. Brain Res.”. 138 (2), s. 191–7, August 2005. DOI: 10.1016/j.molbrainres.2005.04.009. PMID: 15921820. (ang.).
↑ Francisco JavierF.J. Garcia-Ladona Francisco JavierF.J. i inni, Use of 5-HT5-ligands in the treatment of neurodegenerative and neuropsychiatric disturbances, US (ang.).
↑ Wu J, Li Q, Bezprozvanny I. Evaluation of Dimebon in cellular model of Huntington's disease. „Mol Neurodegener”. 3 (1), s. 15, 2008. DOI: 10.1186/1750-1326-3-15. PMID: 18939977. (ang.).

[entrez-1] Entrez Gene: HTR5A 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 5A. (ang.).

[pmid7988681-2] Rees S, den Daas I, Foord S, Goodson S, Bull D, Kilpatrick G, Lee M. Cloning and characterisation of the human 5-HT5A serotonin receptor. „FEBS Lett.”. 355 (3), s. 242–6, December 1994. DOI: 10.1016/0014-5793(94)01209-1. PMID: 7988681. (ang.).

[pmid9865521-3] Francken BJ, Jurzak M, Vanhauwe JF, Luyten WH, Leysen JE. The human 5-ht5A receptor couples to Gi/Go proteins and inhibits adenylate cyclase in HEK 293 cells. „Eur. J. Pharmacol.”. 361 (2-3), s. 299–309, November 1998. DOI: 10.1016/S0014-2999(98)00744-4. PMID: 9865521. (ang.).

[pmid8450829-4] Matthes H, Boschert U, Amlaiky N, Grailhe R, Plassat JL, Muscatelli F, Mattei MG, Hen R. Mouse 5-hydroxytryptamine5A and 5-hydroxytryptamine5B receptors define a new family of serotonin receptors: cloning, functional expression, and chromosomal localization. „Mol. Pharmacol.”. 43 (3), s. 313–9, 03-1993. PMID: 8450829. (ang.).

[pmid14965244-5] Nelson DL. 5-HT5 receptors. „Curr Drug Targets CNS Neurol Disord”. 3 (1), s. 53–8, 02-2004. DOI: 10.2174/1568007043482606. PMID: 14965244. (ang.).

[pmid16846620-6] Thomas DR, Soffin EM, Roberts C, Kew JN, de la Flor RM, Dawson LA, Fry VA, Coggon SA, Faedo S, Hayes PD, Corbett DF, Davies CH, Hagan JJ. SB-699551-A (3-cyclopentyl-N-[2-(dimethylamino)ethyl]-N-[(4'-{[(2-phenylethyl)amino]methyl}-4-biphenylyl)methyl]propanamide dihydrochloride), a novel 5-ht5A receptor-selective antagonist, enhances 5-HT neuronal function: Evidence for an autoreceptor role for the 5-ht5A receptor in guinea pig brain. „Neuropharmacology”. 51 (3), s. 566–77, September 2006. DOI: 10.1016/j.neuropharm.2006.04.019. PMID: 16846620. (ang.).

[pmid12523486-7] Wesołowska A. In the search for selective ligands of 5-HT5, 5-HT6 and 5-HT7 serotonin receptors. „Pol J Pharmacol”. 54 (4), s. 327–41, 2002. PMID: 12523486. (ang.).

[pmid18023344-8] Peters JU, Lübbers T, Alanine A, Kolczewski S, Blasco F, Steward L. Cyclic guanidines as dual 5-HT5A/5-HT7 receptor ligands: optimising brain penetration. „Bioorg. Med. Chem. Lett.”. 18 (1), s. 262–6, 01-2008. DOI: 10.1016/j.bmcl.2007.10.078. PMID: 18023344. (ang.).

[pmid15921820-9] Dietz BM, Mahady GB, Pauli GF, Farnsworth NR. Valerian extract and valerenic acid are partial agonists of the 5-HT5a receptor in vitro. „Brain Res. Mol. Brain Res.”. 138 (2), s. 191–7, August 2005. DOI: 10.1016/j.molbrainres.2005.04.009. PMID: 15921820. (ang.).

[US6750221-10] Francisco JavierF.J. Garcia-Ladona Francisco JavierF.J. i inni, Use of 5-HT5-ligands in the treatment of neurodegenerative and neuropsychiatric disturbances, US (ang.).

[pmid18939977-11] Wu J, Li Q, Bezprozvanny I. Evaluation of Dimebon in cellular model of Huntington's disease. „Mol Neurodegener”. 3 (1), s. 15, 2008. DOI: 10.1186/1750-1326-3-15. PMID: 18939977. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]