Estoński Apostolski Kościół Prawosławny
 Sobór Świętych Symeona i Anny w Tallinnie – główna świątynia Kościoła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Tallinn |
| Data powołania |
1923; 1996 (autonomia od Patriarchy Konstantynopola) |
| Wyznanie | |
| Patriarchat | |
| Sobór |
Świętych Symeona i Anny w Tallinnie |
| Metropolita |
metropolita Tallinna i całej Estonii Stefan |
| Dane statystyczne (2015) | |
| Liczba wiernych |
7000[potrzebny przypis] |
| Liczba diecezji |
3 |
| Liczba dekanatów |
11 |
| Liczba parafii |
65 |
| Liczba klasztorów |
1 (skit) |
| Powierzchnia |
45 226 km² |
Położenie na mapie Tallinna  | |
Położenie na mapie Estonii  | |
 59°25′54,7017″N 24°43′34,6386″E/59,431862 24,726289
| |
| Strona internetowa | |
Estoński Apostolski Kościół Prawosławny (est. Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik) – autonomiczny Kościół prawosławny podlegający jurysdykcji patriarchy Konstantynopola.
Historia
W 1923 przedstawiciele Estońskiego Samorządnego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego wystąpili, nie bez nacisku ze strony władz państwowych, o przejście pod jurysdykcję patriarchy Konstantynopola i o przyznanie autokefalii. Tomos patriarchy z 7 lipca 1923 przyznawał jedynie autonomię, kroku tego nie uznał Rosyjski Kościół Prawosławny. Nowa struktura kościelna otrzymała nazwę Prawosławnej Metropolii Estońskiej, podzielonej na eparchie tallińską i narewską. Od 1935 w użyciu jest nazwa Estoński Apostolski Kościół Prawosławny. W 1939 prawosławni stanowili 17,5% ogółu społeczeństwa, posiadali 156 parafii, 2 czynne klasztory, a łączna liczba wiernych kształtowała się w granicach 210 tys.
Po przyłączeniu Estonii do ZSRR podjęty został szereg kroków wymierzonych w Estoński Apostolski Kościół Prawosławny: zamknięty został wydział teologiczny uniwersytetu tallińskiego oraz jedyne seminarium duchowne. 23 września 1940 synod Kościoła został zmuszony do zwrócenia się do Patriarchatu Moskiewskiego o ponowne przyjęcie, z zachowaniem statusu cerkwi samorządnej i bez zmian wśród hierarchii. 31 maja 1941 patriarcha Moskwy ogłosił powrót Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Decyzja ta, potwierdzona w 1945, spotkała się ze sprzeciwem części wiernych oraz metropolity Aleksandra, którzy emigrowali z kraju.
Po upadku ZSRR 54 parafie należące do tej pory do Estońskiego Kościoła Prawosławnego wyraziły wolę przyłączenia się do emigracyjnych struktur podległych patriarsze Konstantynopola. 22 lutego 1996 patriarszy tomos podtrzymał decyzję z 1923 o przyjęciu prawosławnych Estonii pod swoją jurysdykcję. Tymczasowym zwierzchnikiem Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego został metropolita Finlandii. Decyzja ta spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 2010 obydwa Kościoły zadeklarowały jednak chęć wznowienia kontaktów[1].
Prawosławie w Estonii – sytuacja obecna
Na terenie Estonii Estoński Apostolski Kościół Prawosławny działa równolegle z Estońskim Kościołem Prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego. Grupuje on przede wszystkim przedstawicieli mniejszości rosyjskiej, podczas gdy Estoński Apostolski Kościół Prawosławny zrzesza niewielką grupę prawosławnych Estończyków[2]. Historycznie wyznaniem dominującym w Estonii był protestantyzm (luteranizm).
Struktura Kościoła
Od 1999 na czele Kościoła stoi metropolita Tallinna i całej Estonii Stefan (Charalambides), pochodzący z Cypru[3]. Oprócz niego w skład soboru biskupów Kościoła wchodzą również: biskup Tartu Eliasz oraz biskup parnawski i saremski Aleksander[4].
Liczbę wiernych kościoła szacuje się na 7 tys.[potrzebny przypis]
Podział administracyjny
W skład Kościoła wchodzą trzy eparchie:
W jurysdykcji Kościoła działa też żeński skit św. Jana Chrzciciela w Reo[8].
Przypisy
- ↑ Estonia: dwa Kościoły prawosławne wznawiają kontakty.
- ↑ Ławreszuk M., Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7507-045-3, s. 281–285.
- ↑ METROPOLIIT
- ↑ Synod. [dostęp 2010-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-14)].
- ↑ Struktura EAKP – Archieparchia tallińska fr.
- ↑ Struktura EAKP – Eparchia parnawska i saremska fr.
- ↑ Struktura EAKP – Eparchia Tartu fr.
- ↑ Église Orthodoxe d´Estonie – Monastère