Przejdź do zawartości

Whoopi Goldberg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez King10 (dyskusja | edycje) o 18:57, 8 wrz 2022. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 8 wrz 2022, była oparta na tej wersji.
Whoopi Goldberg
Ilustracja
Whoopi Goldberg (2006)
Imię i nazwisko

Caryn Elaine Johnson

Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1955
Nowy Jork

Zawód

aktorka, piosenkarka, komiczka, kompozytorka, scenarzystka, prezenterka telewizyjna

Współmałżonek

Lyle Trachtenberg (1994–1995)
David Claessen (1986–1988)
Alvin Martin (1973–1979)

Lata aktywności

od 1982

Faksymile
Podpis Whoopi Goldberg
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Whoopi Goldberg, właśc. Caryn Elaine Johnson[1][2] (ur. 13 listopada 1955 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka, piosenkarka, komiczka, kompozytorka, scenarzystka i prezenterka telewizyjna. Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej w filmie Uwierz w ducha (1990), Grammy za najlepszy album komediowy Whoopi Goldberg: Original Broadway Show Recording (1986) i Tony Award za najlepszy musical Thoroughly Modern Millie (2002)[3].

Życiorys

Wczesne lata

Urodziła się na nowojorskim Manhattanie jako córka Emmy Johnson (z domu Harris; 1931–2010), pielęgniarki i nauczycielki, oraz Roberta Jamesa Johnsona Jr. (1930–1993), duchownego baptysty[4][5]. Po odejściu ojca, została z matką i bratem Clydem (ur. 1949, zm. 2015). Uczęszczała do miejscowej katolickiej szkoły im. Św. Kolumby i nowojorskiego liceum Washington Irving High School[6]. Miała kłopoty z nauką, zwłaszcza z czytaniem. Dopiero wiele lat później dowiedziała się, że ma dysleksję[7]. Uznano, że jest opóźniona w rozwoju i leniwa. Była upokarzana przez nauczycieli i rówieśników.

W wieku ośmiu lat wzięła udział w inscenizacji jako imbryk do herbaty w nowojorskim teatrze Helena Rubenstein Children’s Theatre[8]. Następnie kontynuowała naukę w programie artystycznym dla dzieci Hudson Guild i uczęszczała do prestiżowej High School for the Performing Arts.

Jako 13-latka po raz pierwszy zaszła w ciążę i dokonała aborcji[9]. Dzięki pomocy specjalistów udało jej się wydostać z uzależnienia od narkotyków. Po odwyku stwierdziła, że chciałaby zostać aktorką. Wtedy przybrała pseudonim i rozpoczęła swoją karierę. Początkowo wybrała pseudonim „Whoopi Cusion” – poduszka-pierdziuszka, od nazwy popularnej zabawki, jednak za poradą matki zaczęła używać nazwiska Goldberg, twierdząc że ma żydowskich przodków[10].

Kariera

Whoopi Goldberg (1992)

Uczyła się aktorstwa pod kierunkiem Uty Hagen w Herbert Berghoff Studio. Po ukończeniu studiów Goldberg od czasu do czasu grała małe role w produkcjach na Broadwayu, takich jak Hair, Pippin i Jesus Christ Superstar, ale także utrzymywała się, wykonując dorywcze prace, takie jak murowanie i służąc jako wizażystka w zakładzie pogrzebowym. Występowała w eksperymentalnej grupie Blake Street Hawkeyes w Berkeley. W 1974 przeniosła się do San Diego i pomogła założyć San Diego Repertory Theatre, gdzie wystąpiła w przedstawieniach: Matka Courage i jej dzieci Bertolta Brechta i Wychodzenie to gra Marshy Norman[11]. Na rozpoczęcie kariery komediowej w San Francisco, opracowała „widowisko na jedną aktorkę” pt. The Spook Show (Straszące Widowisko). Dzięki temu programowi Mike Nichols zwrócił na nią uwagę i w latach 1984-1985 przeniósł show na Broadway[12].

Jej występ został zauważony przez kogoś z biura Stevena Spielberga. Została poproszona o przesłuchanie do głównej roli Celie, maltretowanej kobiety w Głębokim Południu w dramacie Kolor purpury (1985)[13]. Film zebrał dobre recenzje wśród krytyków i okazał się sukcesem, a Goldberg została uhonorowana Złotym Globem dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym i była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej. W większości ról filmowych z lat 80. XX wieku grała kobiety o wyrazistych i mocnych charakterach. Za postać Camille Brand w serialu Na wariackich papierach (1986) była nominowana do nagrody Emmy dla wybitnej aktorki gościnnej w serialu dramatycznym[14]. Nakręciła serię niedocenianych komedii, takich jak Jumpin’ Jack Fl Jaash (1986) Penny Marshall, Włamywaczka (Burglar, 1987) Hugh Wilsona, Śmiercionośna ślicznotka (Fatal Beauty, 1987) Toma Hollanda czy Homer i Eddie (1989) Andrieja Konczałowskiego. Rola Clary Mayfield, pokojówki hotelowej, kobiety pełnej spokoju, zrozumienia i miłości w dramacie Roberta Mulligana Sercu Klary (Claras Heart, 1988) przyniosła jej nominację do NAACP Image Awards[14].

Za kreację fałszywej medium w melodramacie fantasy Uwierz w ducha (Ghost, 1990) zdobyła Oscara, Złoty Glob, Nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej i Nagrodę Saturna w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa[14]. Zasiadała w jury konkursu głównego na 44. MFF w Cannes (1991). Jako Deloris Van Cartier / siostra Mary Clarence w familijnej komedii muzycznej Emile’a Ardolino Zakonnica w przebraniu (Sister Act, 1992) otrzymała nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu[14]. Z kolei rola Guinan w monumentalnej produkcji science-fiction z serii Star Trek – Star Trek: Następne pokolenie (1988–1993) przyniosła jej w 1995 nominację do Nagrody Saturna w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa[14].

Dzięki rozpoznawalności i charakterystycznemu urokowi chętnie zapraszana była do wielu seriali telewizyjnych i produkcji kinowych. W 2001 była pierwszą w historii kobietą, która została uhonorowana Nagrodą im. Marka Twaina za amerykański humor[15]. W latach 2003–2004 grała we własnym, 22-odcinkowym serialu komediowym Whoopi, nadawanym przez sieć telewizyjną NBC.

Prowadziła poranną audycję radiową Wake up with Whoopi (2006–2008). Od 2007 prowadzi program ABC Network The View.

17 września 2003 nadano jej tytuł honorowy ambasadorki dobrej woli UNICEF.

Jest właścicielką Le Mont Hotel w Nowym Jorku. W 2016 wystąpiła w produkcji off-Broadwayowskiej White Rabbit Red Rabbit[16].

Życie prywatne

W latach 1973–1979 jej mężem był Alvin Martin, z którym ma córkę Alexandrę (ur. 1973). Podczas produkcji filmu dokumentalnego Who Are They? (1986) poznała holenderskiego operatora i reżysera Davida Claessena[17]. Pobrali się 1 września 1986, a dwa lata później (1988) rozwiedli się[18]. Od kwietnia 1992 do lutego 1994 była w związku z Tedem Dansonem[18]. 1 października 1994 wyszła za mąż za Lyle’a Trachtenberga, organizatora związku, w październiku 1995 doszło do rozwodu[18]. Od sierpnia 1995 do marca 2001 była związana z Frankiem Langellą[18].

Filmografia

Szablon:Kolumna-podział

Nagrody i wyróżnienia

Wybrane nagrody (w tym nominacje) i wyróżnienia, którymi została uhonorowana Goldberg:

  • Oscar za rolę drugoplanową
  • 2 nominacje do Oscara
  • 5 nominacji i 1 Nagroda Daytime Emmy Awards
  • 5 nominacji do Nagrody Emmy
  • 3 nominacje i 2 Nagrody Golden Globe
  • wyróżnienie ILGA za zaangażowanie w zwalczaniu homofobii (1999)
  • 5 nominacji i 2 Nagrody Comedy Price
  • Nagrodę Amerykańskiego Humoru Mark Twain Price (2001)
  • od 1994 prowadziła 4. uroczystości rozdawania Oscarów

Goldberg jest jednym z 15 laureatów EGOT, czyli Emmy, Grammy, Oscara i Tony.

Przypisy

  1. ↑ Whoopi Goldberg Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2022-02-04]. (węg.).
  2. ↑ Whoopi Goldberg. Listal. [dostęp 2022-01-12]. (ang.).
  3. ↑ Whoopi Goldberg Awards. AllMovie. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  4. ↑ Whoopi Goldberg Biography (1955-). Film Reference. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  5. ↑ Whoopi Goldberg What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  6. ↑ Whoopi Goldberg Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  7. ↑ Filip Memches: Whoopi Goldberg - spełniony „american dream”. „Rzeczpospolita”, 2010-08-26. [dostęp 2022-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-04)]. (pol.).
  8. ↑ Whoopi Goldberg Actor, Comedian, Producer, Writer. „TV Guide”. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  9. ↑ Olga Figaszewska: Nieszczęśliwa miłość, uzależnienie od narkotyków. Jak dziś wygląda życie Whoopi Goldberg?. „Viva!”, 2021-11-13. [dostęp 2022-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-04)]. (pol.).
  10. ↑ Dziwne profesje Whoopi Goldberg. Onet.pl, 2009-06-03. [dostęp 2022-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-04)]. (pol.).
  11. ↑ Sandra Brennan: Whoopi Goldberg Biography. AllMovie. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  12. ↑ Whoopi Goldberg. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  13. ↑ Whoopi Goldberg. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  14. ↑ a b c d e Whoopi Goldberg Awards. FamousFix. [dostęp 2022-02-05]. (ang.).
  15. ↑ Whoopi Goldberg becomes first woman to receive Mark Twain Comedy Award. Hello. [dostęp 2022-02-05]. (ang.).
  16. ↑ Whoopi Goldberg. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  17. ↑ Emma Dibdin: O The Oprah Magazine. Oprah Magazine. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).
  18. ↑ a b c d Whoopi Goldberg Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-02-04]. (ang.).

Bibliografia

Laureaci EGOT (Emmy, Grammy, Oscara i Tony)
Laureaci
Laureaci niekonkursowi
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1936–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020-2029

Nagroda BAFTA dla najlepszej aktorki drugoplanowej
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Whoopi_Goldberg&oldid=68081298”