Cegła
Cegła – materiał budowlany w kształcie prostopadłościanu (także klina, wycinka pierścienia kołowego lub kształtki) uformowany z gliny, wapna, piasku, cementu (bloczki betonowe) lub innych surowców mineralnych, który wytrzymałość mechaniczną i odporność na wpływy atmosferyczne uzyskuje poprzez proces suszenia, wypalania lub naparzania parą wodną. Cegły służą m.in. do wznoszenia ścian, murów, filarów, słupów, a także fundamentów i ścian fundamentowych. Cegły mogą też być wypełnieniem stropów (strop Kleina).
Historia
Cegła jest jednym z najpopularniejszych materiałów stosowanych w budownictwie od czasów starożytnych. W kulturach starożytnego Wschodu znana już od V tysiąclecia p.n.e. Stosowana była początkowo jako cegła suszona na słońcu, wypalana z gliny pojawiła się w IV w.p.n.e., a silikatowa (cegła wapienno-piaskowa) w XIX wieku.
Od czasów babilońskich wytłaczano w cegłach napisy i stemple – znaki wytwórcy. Oznaczanie cegieł utrzymywało się w średniowieczu, renesansie i trwa do naszych czasów.
Wymiary
- cegła romańska – przeciętne wymiary 26-28 × 12-13 × 7-9 cm
- cegła gotycka – 28-30 × 13-14 × 7-9 cm
- współczesna polska – 25 × 12 × 6,5 cm (stosowana przed wojną w Polsce: 27 × 13 × 6 cm)
Charakterystyka
Cegły produkuje się o różnych wymiarach, w których stosunek grubości do szerokości i długości wynosi najczęściej 1:2:4 (z uwzględnieniem grubości spoin). Najmniejsza powierzchnia prostopadłościanu cegły nazywana jest główką, wąska i długa powierzchnia to wozówka, największa powierzchnia to podstawa. Wcześniej cegły miały również kształt sześcianu.
Wytrzymałość mechaniczną cegieł określa za pomocą klasy, np. klasa 15 oznacza wyrób o wytrzymałości na ściskanie 15 MPa.
Rodzaje cegieł
- cegła surowa – cegła adobe (suszona)
- cegła ceramiczna (suszona i wypalana)
- cegła wapienno-piaskowa
- cegła szamotowa
- cegła magnezytowa
- cegła żużlowa
Zobacz też
- cegła szklana
- wątek – sposób ułożenia cegieł w murze
- cegielnia
- ceramika architektoniczna
- szamot
- stempel cegielniany
Bibliografia
- Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.
- jaś kowalski