Województwo tarnopolskie
Szablon:Województwo II RP infobox Województwo tarnopolskie – dawne województwo w Polsce istniejące w okresie II Rzeczypospolitej (1921-1939) ze stolicą w Tarnopolu. Powierzchnia województwa wynosiła 16,5 tys. km².
Ludność
W 1921 roku liczba ludnośco wynosiła 1 428 520 a w 1931 roku ok. 1 600 000 (Polacy 49.3%). Ukraińcy stanowili 50% (800 000), Polacy 45% (720 000) a Żydzi 4,8% (76 800).
Główne miasta: Tarnopol, Złoczów, Brody, Brzeżany i Zbaraż.
Podziały wyznaniowe:
- grekokatolicyzm - 59,4%; 950 400
- rzymski katolicyzm - 31,3%; 500 800
- Judaizm - 9%; 144 000
Powiaty
borszczowski • brodzki • brzeżański • buczacki • czortkowski • husiatyński (do 1925) [1] • kamionecki • kopyczyniecki (od 1925) [1] • podhajecki • przemyślański • radziechowski • skałacki • tarnopolski • trembowelski • zaleszczycki • zbaraski • zborowski • złoczowski
Wojewodowie tarnopolscy w II Rzeczypospolitej
- Karol Olpiński 23 kwietnia 1921 – 23 stycznia 1923
- Lucjan Zawistowski 24 lutego 1923 – 16 lutego 1927
- Mikołaj Kwaśniewski 16 lutego 1927 – 28 listopada 1928 (p.o. do 28 grudnia 1927)
- Kazimierz Moszyński 28 listopada 1928 – 10 października 1933
- Artur Maruszewski 21 października 1933 – 15 stycznia 1935 (p.o. do 6 marca 1934)
- Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski 19 stycznia 1935 – 15 lipca 1936 (p.o.)
- Alfred Biłyk 15 lipca 1936 – 16 kwietnia 1937
- Tomasz Malicki 16 kwietnia 1937 – 17 września 1939
Miasta i miasteczka
Określenie miasto miało w latach międzywojennych trojakie znaczenie. Mogło odnosić się wyłącznie do charakteru prawnego miejscowości (a więc typu jednostki administracyjnej), co nie znaczyło automatycznie że "miasto administracyjne" faktycznie posiadało prawa miejskie. Podstawą zaliczenia danej miejscowości do grupy miast było tzw. kryterium administracyjne, jako najwięcej odpowiadające rozwojowi stosunków i życia. Mimo że większość miast prawnych prawa miejskie posiadała, wiele z nich miało zaledwie prawa miasteczka a niektóre miasta (np. Nisko w woj. lwowskim) były wręcz wsiami [2].
Odwrotnie wiele miasteczek - a więc faktycznie posiadających prawa miasteczka a nawet prawa miejskie - były gminami wiejskimi (chodzi tu o gminy jednostkowe sprzed komasacji w gminy zbiorowe w 1934 roku) [2]. Jednostki te w ogólnych publikacjach nie są zaliczane do miast (a więc nie wpływają na liczbę miast województwa), co jednak lekceważy fakt posiadania praw miasteczka (poniższa tabela je uwzględnia z zachowaną dystynkcją).
Wreszcie, niektóre miejscowości posiadały w nazwie wyraz Miasto - pisany wielką literą - mimo braku praw miejskich (np. Narajów Miasto). Wyraz ten stanowił integralną część nazwy miejscowości (choć nie przesądzał bynajmniej jej charakteru topograficznego) aby odróżnić ją od innej (topograficznie wiejskiej) miejscowości o identycznej nazwie w tej samej okolicy (np. Narajów-Wieś) [2].
W poniższej sortowalnej tabeli umieszczono wszytkie miasta i miasteczka województwa tarnopolskiego obu typów z podziałem na charakter prawny (rodzaj jednostki administracyjnej) i przywileje (prawa miejskie/miasteczka).
Stan ludności: na 30 września 1921 roku (niezależnie od statusu jednostki w 1921 roku)
Główne źródło: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XV - Województwo Tarnopolskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
Źródła uzupełniające: Dzienniki Ustaw, przedstawione w przypisach
Zobacz też
- ↑ a b c d e f 1 lipca 1925 przeniesiono siedzibę urzędu starostwa powiatu husiatyńskiego z Husiatyna do Kopyczyniec a nazwę powiatu zmieniono na powiat kopyczyniecki - M.P. z 1925 r. nr 160, poz. 717
- ↑ a b c Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XV - Województwo Tarnopolskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923
- ↑ lub Białykamień
- ↑ lub Bilcze
- ↑ a b do 31 marca 1934 prawa miasteczka; prawa miejskie oraz zmiana charakteru gminy z wiejskiej na miejską od 1 kwietnia 1934 - Dz.U. z 1934 r. nr 14, poz. 116
- ↑ 1 sierpnia 1934 miasto zdegradowane do statusu gminy wiejskiej - Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 632
- ↑ obecna nazwa Dołyna
- ↑ 1 sierpnia 1934 miasto zdegradowane do statusu gminy wiejskiej - Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 631
- ↑ 1 lipca 1925 Kozłów przeniesiono z powiatu brzeżańskiego do powiatu tarnopolskiego - Dz.U. z 1925 r. nr 65, poz. 456
- ↑ lub Łopatyń
- ↑ 15 czerwca 1934 Markopol przeniesiono z powiatu zborowskiego do powiatu brodzkiego - Dz.U. z 1934 r. nr 47, poz. 412
- ↑ lub Mielnica Podolska
- ↑ a b c d do 31 marca 1934 prawa miasteczka; prawa miejskie oraz zmiana charakteru gminy z wiejskiej na miejską od 1 kwietnia 1934 - Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 186
- ↑ oficjalnie Narajów Miasto (mimo nie posiadania praw miejskich), aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Narajów Wieś
- ↑ lub Sassów
- ↑ lub Skała Podolska
- ↑ 1 lipca 1925 Stanisławczyk przeniesiono z powiatu radziechowskiego do powiatu brodzkiego - Dz.U. z 1925 r. nr 46, poz. 317
- ↑ lub Swirz
- ↑ także jako Tłuste Miasto lub Touste
- ↑ lub Załośce
