Przejdź do zawartości

Zespół staromiejski Torunia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szeroko pojęta naprawa: -nieistotne nagrody, będące plebiscytami prasowymi, fałszywe źródła, -demografia (dane odnoszą się do Starego Miasta, nie wiadomo, czy uwzględniają cały Zespół staromiejski czy stricte Stare Miasto z pominięciem Nowego), prawidłowe źródła do listy zabytków, uzupełnienie i uporządkowanie spisu zabytków
m MalarzBOT: WP:CHECK#64: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 255: Linia 255:
* zespół zabudowy siedziby Królewskiej Fortyfikacji w Toruniu na rogu ul. Wola Zamkowa 19 i pl. Świętej Katarzyny 1<ref name="wkz29" />
* zespół zabudowy siedziby Królewskiej Fortyfikacji w Toruniu na rogu ul. Wola Zamkowa 19 i pl. Świętej Katarzyny 1<ref name="wkz29" />
* budynek mieszkalny przy ul. Wysokiej 15<ref name="wkz29" />
* budynek mieszkalny przy ul. Wysokiej 15<ref name="wkz29" />
* [[Budynek Towarzystwa Naukowego w Toruniu|budynek Towarzystwa Naukowego w Toruniu]] wraz z działką przy ul. Wysokiej 16<ref name="wkz29" />
* [[budynek Towarzystwa Naukowego w Toruniu]] wraz z działką przy ul. Wysokiej 16<ref name="wkz29" />
* [[Budynki Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Toruniu|zespół budynków szpitala wojskowego na rogu ul. Zaszpitalnej 2-4 i ul. Dąbrowskiego 1]]<ref name="wkz29" />
* [[Budynki Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Toruniu|zespół budynków szpitala wojskowego na rogu ul. Zaszpitalnej 2-4 i ul. Dąbrowskiego 1]]<ref name="wkz29" />
* kamienica przy ul. Żeglarskiej 5<ref name="wkz30">{{Cytuj stronę | url = http://www.torun.wkz.gov.pl/bip/art/files/27 | tytuł = Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków | opublikowany = torun.wkz.gov.pl | strony = 30 | data dostępu = 2024-03-21}}</ref>
* kamienica przy ul. Żeglarskiej 5<ref name="wkz30">{{Cytuj stronę | url = http://www.torun.wkz.gov.pl/bip/art/files/27 | tytuł = Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków | opublikowany = torun.wkz.gov.pl | strony = 30 | data dostępu = 2024-03-21}}</ref>

Wersja z 14:26, 22 mar 2024

Zespół Staromiejski Torunia[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Widok na Stare Miasto, 2019 rok
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

835

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1997
na 21. sesji

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Ziemia53°00′41,112″N 18°36′41,903″E/53,011420 18,611640

Zespół Staromiejski Torunia – najstarsza część Torunia, składająca się ze Starego Miasta, Nowego Miasta i zamku krzyżackiego. 29 grudnia 1952 roku wpisana do rejestru zabytków[1], a od 4 grudnia 1997 do listy światowego dziedzictwa UNESCO[2].

Stare Miasto

 Osobny artykuł: Stare Miasto (Toruń).

Najstarsza część Starego Miasta została wytyczona w 1236 roku[3]. Pierwotnie był to teren zbliżony do kształtu prostokąta. Był on zamknięty ulicami: św. Anny (ob. ul. Kopernika), Kurzą (ob. Żeglarską), Szeroką, Jęczmienną (ob. Łazienną), Przy Kościele św. Jana (ob. Kopernika). Główną ulicą była św. Anny. Układ urbanistyczny Starego Miasta różnił się od klasycznego schematu średniowiecznego miasta, z regularną siatką ulic i rynkiem w centrum. Zachowano jednak bliskość miejsca targowego i miejsca kultu. Stare Miasto rozwijało się w kierunku północno-zachodnim. W połowie XIII wieku centrum Starego Miasta zaczął stanowić Rynek Staromiejski[4].

Nowe Miasto

 Osobny artykuł: Nowe Miasto (Toruń).

W 1264 roku, na mocy przywileju lokacyjnego, zostało założone Nowe Miasto Toruń. Nowe miasto było odrębnym ośrodkiem miejskim z własną Radą i Ławą[5]

Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków

Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Kościół św. Jakuba
Kościół św. Ducha
Kościół św. Trójcy
Ratusz Staromiejski
Dom Eskenów
Spichrz Szwedzki
Gospoda Pod Modrym Fartuchem
Dwór Artusa
Poczta Główna
Kamienica Pod Gwiazdą
Budynek dawnego Północnoniemieckiego Banku Kredytowego Filia Toruń

Numizmatyka

W 2007 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety upamiętniające miasto średniowieczne w Toruniu o nominałach: 20 zł, wykonaną ze srebra (w nakładzie 56 000 sztuk) oraz 2 zł, ze stopu Nordic Gold (w nakładzie 990 000 sztuk)[29].

Przypisy

  1. a b c Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 1. [dostęp 2024-03-21].
  2. Toruń na liście UNESCO. torun.pl. [dostęp 2024-03-21].
  3. Krantz-Domasłowska 2002 ↓, s. 195–196.
  4. Krantz-Domasłowska 2002 ↓, s. 196.
  5. Nowe Miasto w Toruniu. turystyka.torun.pl. [dostęp 2024-03-21].
  6. a b c d Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 2. [dostęp 2024-03-21].
  7. a b Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 3. [dostęp 2024-03-21].
  8. a b Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 5. [dostęp 2024-03-21].
  9. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 6. [dostęp 2024-03-21].
  10. a b c d e f g h Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 10. [dostęp 2024-03-21].
  11. a b c d e f g h Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 11. [dostęp 2024-03-21].
  12. a b c d e f g h i Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 12. [dostęp 2024-03-21].
  13. a b c d e f g h i j Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 15. [dostęp 2024-03-21].
  14. a b c d e f g h i j k l m n o Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 16. [dostęp 2024-03-21].
  15. a b c d Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 17. [dostęp 2024-03-21].
  16. a b c d Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 18. [dostęp 2024-03-21].
  17. a b c d e f g h i j k l m n o Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 19. [dostęp 2024-03-21].
  18. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 20. [dostęp 2024-03-21].
  19. a b c d e f g h Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 21. [dostęp 2024-03-21].
  20. a b c d e f g h i j k l m n o p Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 22. [dostęp 2024-03-21].
  21. a b c d e f g h i j k Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 23. [dostęp 2024-03-21].
  22. a b c d e f g h i j k l m Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 24. [dostęp 2024-03-21].
  23. a b c d e f g h i j k l Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 25. [dostęp 2024-03-21].
  24. a b c d e f g h i j k l m n o Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 26. [dostęp 2024-03-21].
  25. a b c d e f g h i j k l m n Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 27. [dostęp 2024-03-21].
  26. a b c d e f Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 28. [dostęp 2024-03-21].
  27. a b c d e f g h i Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 29. [dostęp 2024-03-21].
  28. a b c d e f g h i j k Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. s. 30. [dostęp 2024-03-21].
  29. Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny [online], www.nbp.pl [dostęp 2022-04-20] (pol.).

Bibliografia

  • Liliana Krantz-Domasłowska: Dwa miasta – dwa kościoły. W: Katarzyna Kluczwajd, Michał Woźniak (red.): Dzieje i skarby Kościoła Świętojańskiego w Toruniu. Materiały z konferencji przygotowanej przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki w X rocznicę ustanowienia diecezji toruńskiej pod patronatem Biskupa Toruńskiego oraz Prezydenta Miasta Torunia [22-23 marca 2002]. Toruń: 2002. ISBN 83-7285-116-6.

Szablon:Podział administracyjny Torunia