Zedyngyl

Zedyngyl

Cesarz Etiopii
Okres	od 1603 do 1604
Koronacja	1603
Poprzednik	Jakub
Następca	Jakub
Dane biograficzne
Dynastia	salomońska
Data i miejsce śmierci	24 października 1604 Barcza
Przyczyna śmierci	poległ w bitwie
Ojciec	Lesana Krystos

{{Władca infobox}} Przestarzałe pola: "tytulatura".

Zedyngyl (gyyz. ዘድንግል, imie tronowe Atsnaf Seged; አፅናፍ, co znaczy ten któremu kłaniają się szczyty, ur. ? - zm. 24 października 1604) - cesarz Etiopii rządzący w latach 1603-1604. Pochodził z dynastii salomońskiej.

Dojście do władzy

Gdy w 1597 zmarł cesarz Sertse Dyngyl zaczęła się walka o władzę pomiędzy wnukiem cesarza Minasa, Zedyngyl, potomkiem cesarza Lybne Dyngyla i synem Fasila, Susnyjosem, oraz synem Sertse Dyngyla, Jakubem. Zgodnie z wolą zmarłego cesarza, jego następcą powinien został Zedyngyl, jednak tron przypadł Jakubowi popieranemu przez wpływowe możnowładztwo z wdową po cesarzu, ytiegie Marjam Syna na czele. Zedyngyl nie rezygnąjąc z walki o tron znalazł poparcie u możnowładców z Godżamu. W 1603 Jakub został zdetronizowany przez swojego regenta rasa Zesyllasje, który był jednocześnie kuzynem Zedyngyla i ustanowił go cesarzem w miejsce Jakuba. W zamierzeniu regenta Zedyngyl miał być jedynie marionetkowym władcą, co się nie sprawdziło.

Polityka zagraniczna

Zedyngyl kontynuował politykę rozpoczętą przez Jakuba. Polegała ona na zbliżeniu Etiopii z Europą za pośrednictwem hiszpańskich i portugalskich jezuitów. Zedyngyl był gotów przejść na katolicyzm pod warunkiem, że papież Klemens VII, oraz król Hiszpanii i Portugalii przyślą do Etiopii misjonarzy. Cesarz zaproponował Filipowi III Habsburgowi skoligacenie ich dynastii i wspólne plany odbicia wybrzeża Morza Czerwonego z rąk tureckich. Zedyngyl obiecał przyznać Hiszpanom Massauę. Po pokonaniu Turków do Etiopii miał należeć port Arkiko. Cesarz w ramach sojuszu poprosił Hiszpanów także o wsparcie wojskowe i rzemieślnicze. Na swoim dworze w Dankaz ugościł jezuitę Pedro Paeza, który przekonywał władcę do zmiany religii na katolicyzm.

Polityka wewnętrzna

W 1604 Zedyngyl stłumił rozruchy spowodowane wystąpieniem w Amhara Sajnt człowieka podającego się za Chrystusa. W tym samym roku wydał rozporządzenie, według którego wysokość daniny miała zależeć od rzeczywistej wydajności ziemi rolnej, a nie od decyzji zarządzających tymi ziemiami możnowładców. Ta decyzja zraziła ich do cesarza. Dodatkowym elementem nieprzysparzającym mu popularności było sympatyzowanie z europejskimi misjonarzami. Zedyngyl znalazł się w nienawiści u przedstawicieli wyższych warstw społeczeństwa zarówno świeckiego, jak i duchownego. Po wyjściu pogłosek, że głównodowodzący armii cesarskiej, dedżazmacz Layke Marjam przeszedł na katolicyzm, abuna Piotr obłożył Zedyngyla ekskomuniką. Jednocześnie dzedżazmacz Zesyllasje podburzał ludność przeciwko cesarzowi i przygotowywał bunt w prowincji Godżam. Gdy narosła fala niechęci wobec władcy, jego najważniejszymi sojusznikami pozostało dwustu europejskich strzelców, oraz misjonarze.

Klęska

Dwudziestego czwartego października 1604 roku rozegrała się bitwa w miejscowości Barcza w prowincji Dembija. Elementem działającym niekorzystnie na morale cesarskiego wojska była ekskomunika rzucona przez abunę, dlatego żołnierze uciekali z pola walki. Do końca wierni cesarzowi było za to dwustu portugalskich muszkieterów, ale nie stanowili poważnej siły w starciu z buntownikami. Zedyngyl ostatecznie przegrał walkę i poniósł śmierć. Zmarłemu cesarzowi wyłupiono oczy, a jego ciało stratowano końskimi kopytami. Odcięto także palec, na którym Zedyngyl nosił diamentowy pierścień.

Bibliografia

• Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko, Historia Etiopii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1971, s. 159-162.

Szablon:Władca