Przejdź do zawartości

Ulica Szewska we Wrocławiu: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Aw58 (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
65 918 edycji
Nie podano opisu zmian
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
715 452 edycje
m dr. tech.
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 14 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Ulica infobox
{{Ulica infobox
⚫
|nazwa = ulica Szewska
| miasto = Wrocław-Stare Miasto
| rodzaj = U
|nazwa oryginalna =
⚫
|jednostki = [[Stare Miasto (osiedle Wrocławia)|Stare Miasto]]
⚫
| nazwa = Szewska
⚫
|zdjęcie = UlicaSzewska-WidokNaPołudnie-Skoda16T-POL, Wrocław.jpg
⚫
| jedn1 = Stare Miasto (osiedle Wrocławia)
⚫
|opis zdjęcia = Widok od skrzyżowania z ulicą Oławską na południe. Ulicą jedzie tramwaj [[Škoda 16T|Skoda 16 T]].
| jedn1_nazwa = Stare Miasto
|państwo = Polska
⚫
| długość = 1 km
|miejscowość = [[Wrocław]]
| mapa =
⚫
|długość = 1 km
⚫
| zdjęcie = UlicaSzewska-WidokNaPołudnie-Skoda16T-POL, Wrocław.jpg
|poprzednie nazwy =
⚫
| zdjęcie_podpis = Widok od skrzyżowania z ulicą Oławską na południe. Ulicą jedzie tramwaj [[Škoda 16 T|Skoda 16 T]].
| przebieg =
|plan =
|przebieg =
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1||[[Trasa W-Z (Wrocław)|ul. Kazimierza Wielkiego]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1||[[Trasa W-Z (Wrocław)|ul. Kazimierza Wielkiego]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0||[[Ulica Ofiar Oświęcimskich we Wrocławiu|ul. Ofiar Oświęcimskich]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[ulica Oławska we Wrocławiu|ul. Oławska]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[ulica Oławska we Wrocławiu|ul. Oławska]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Kurzy Targ]] / ul. św. Marii Magdaleny}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Ulica Kurzy Targ we Wrocławiu|Kurzy Targ]] / ul. św. Marii Magdaleny}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Ulica Wita Stwosza we Wrocławiu|ul. Wita Stwosza]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Ulica Wita Stwosza we Wrocławiu|ul. Wita Stwosza]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Ulica Kotlarska we Wrocławiu|ul. Kotlarska]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0||[[Ulica Kotlarska we Wrocławiu|ul. Kotlarska]]}}
Linia 19: Linia 21:
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0||[[Plac Uniwersytecki we Wrocławiu|plac Uniwersytecki]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0||[[Plac Uniwersytecki we Wrocławiu|plac Uniwersytecki]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1||ul. Grodzka}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1||ul. Grodzka}}
| commons = Category:Szewska Street, Wrocław
|kod mapy = Wrocław
|współrzędne =
| stopniN= |minutN= |sekundN =
|commons = Category:Szewska Street, Wrocław
| stopniS= |minutS= |sekundS =
| kod mapy = Wrocław
}}
}}



{{Galeria
{{Galeria
Linia 30: Linia 30:
|wielkość = 250
|wielkość = 250
|pozycja = right
|pozycja = right
|Plik:Wroclaw kosciolMMag z Szewskiej.jpg|[[Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu|Kościół św. Marii Magdaleny]]
|Plik:St Maria Magdalena Church (202650167).jpeg|[[Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu|Kościół św. Marii Magdaleny]]
|Plik:Wrocław - Petersdorff.JPG|Dom handlowy ''Kameleon'' (daw. ''Rudolf Petersdorff'')
|Plik:Wrocław - Petersdorff.JPG|Dom handlowy ''Kameleon'' (daw. ''Rudolf Petersdorff'')
|Plik:Wroclaw kosciol swMacieja od Szewskiej.jpg|Kościół św. Macieja
|Plik:Wroclaw kosciol swMacieja od Szewskiej.jpg|Kościół św. Macieja
}}
}}



'''Ulica Szewska''' (wcześniej [[język niemiecki|niem.]] ''Schuhbrücke'') – ulica o średniowiecznym rodowodzie na [[Stare Miasto we Wrocławiu|Starym Mieście]] we [[Wrocław]]iu przebiegająca w kierunku południkowym, obecnie stanowiąca część [[strefa piesza|strefy pieszej]].
'''Ulica Szewska''' (wcześniej [[język niemiecki|niem.]] ''Schuhbrücke'') – ulica o średniowiecznym rodowodzie na [[Stare Miasto we Wrocławiu|Starym Mieście]] we [[Wrocław]]iu przebiegająca w kierunku południkowym, obecnie stanowiąca część [[strefa piesza|strefy pieszej]].
Linia 50: Linia 49:


== Ważniejsze obiekty przy ul. Szewskiej ==
== Ważniejsze obiekty przy ul. Szewskiej ==
* wielofunkcyjny budynek handlowo-biurowy z parkingiem piętrowym ''Szewska Centrum'', arch. Stefan Müller, Paweł Jaszczuk, Mariusz Grochowski, Dariusz Ropacki; przy skrzyżowaniu z [[Trasa W-Z (Wrocław)|ul. Kazimierza Wielkiego]]
* wielofunkcyjny budynek handlowo-biurowy z parkingiem piętrowym [[Szewska Centrum]], arch. Stefan Müller, Paweł Jaszczuk, Mariusz Grochowski, Dariusz Ropacki; przy skrzyżowaniu z [[Trasa W-Z (Wrocław)|ul. Kazimierza Wielkiego]]
* [[Zespół zabudowy mieszkalno-usługowej przy ulicy Świdnickiej we Wrocławiu|Zespół zabudowy mieszkalno-usługowej]]
* [[Dom Handlowy Kameleon]] (dawniej ''Kaufhaus Rudolf Petersdorff''), architekt [[Erich Mendelsohn]], [[ekspresjonizm (architektura)|ekspresjonizm]], 1927–1928
* [[Dom Handlowy Kameleon]] (dawniej ''Kaufhaus Rudolf Petersdorff''), architekt [[Erich Mendelsohn]], [[ekspresjonizm (architektura)|ekspresjonizm]], 1927–1928
* [[Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu|Katedra św. Marii Magdaleny]], architekt m.in. [[Pieszko]], [[architektura gotycka|gotycki]] z [[XIII wiek|XIII]]-[[XV wiek]]u
* [[Katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu|Katedra św. Marii Magdaleny]], architekt m.in. [[Pieszko]], [[architektura gotycka|gotycki]] z [[XIII wiek|XIII]]-[[XV wiek]]u
* [[Spółdzielczy Dom Handlowy „Feniks”|dom handlowy ''Feniks'' (daw. ''Kaufhaus Gebrüder Barasch'')]], architekt Georg Schneider, [[architektura secesji|secesyjny]], 1904 – tylna [[elewacja]] zwrócona ku ul. Szewskiej
* [[Spółdzielczy Dom Handlowy „Feniks” we Wrocławiu|dom handlowy ''Feniks'' (daw. ''Kaufhaus Gebrüder Barasch'')]], architekt Georg Schneider, [[architektura secesji|secesyjny]], 1904 – tylna [[elewacja]] zwrócona ku ul. Szewskiej
* gotycka figura Marii z Dzieciątkiem w narożu kamienicy przy ul. Szewskiej 74a
* gotycka figura Marii z Dzieciątkiem w narożu kamienicy przy ul. Szewskiej 74a<ref>{{cytuj stronę|url=https://polska-org.pl/643251,foto.html?idEntity=513048|tytuł=Figura Maryi z Dzieciątkiem na narożu kamienicy "Pod Złotą Marią" przy ul. Szewskiej 74a i ul. Kurzy Targ 2}} polska-org.pl</ref>

* [[kościół św. Macieja we Wrocławiu|kościół św. Macieja]], gotycki z [[XIV wiek]]u
* [[kościół św. Macieja we Wrocławiu|kościół św. Macieja]], gotycki z [[XIV wiek]]u
* [[Pomnik św. Jana Nepomucena przy kościele św. Macieja|pomnik św. Jana Nepomucena]] autorstwa [[Jan Jerzy Urbański|Jana Jerzego Urbańskiego]]
* dawny kościół św. Agnieszki (wcześniej kaplica św. Jerzego), gotycki, prezbiterium z 1282, nawa z [[XIV wiek|XIV w.]], w 1811 [[sekularyzacja|sekularyzowany]] (zburzone prezbiterium zastąpiono kamienicą, zaś nawę przekształcono na magazyn), w 1897 nawa przebudowana na dom mieszkalny
* [[Dom z reliktami kościoła cmentarnego pw. św. Agnieszki we Wrocławiu|dawny kościół św. Agnieszki]] (wcześniej kaplica św. Jerzego), gotycki, prezbiterium z 1282, nawa z [[XIV wiek|XIV w.]], w 1811 [[sekularyzacja|sekularyzowany]] (zburzone prezbiterium zastąpiono kamienicą, zaś nawę przekształcono na magazyn), w 1897 nawa przebudowana na dom mieszkalny
* [[architektura baroku|barokowy]] zespół poklasztorny [[Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą|Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą]], obecnie siedziba [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]], wraz z Zaułkiem Ossolińskich,
* [[architektura baroku|barokowy]] zespół poklasztorny [[Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą|Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą]], obecnie siedziba [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]], wraz z Zaułkiem Ossolińskich,
* Instytut Etnologii, Kulturoznawstwa, Historii, Historii Sztuki oraz Archeologii, a także Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
* Instytut Etnologii, Kulturoznawstwa, Historii, Historii Sztuki oraz Archeologii, a także [[Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego]] w dawnym renesansowym pałacu Haynesów,
* Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, dawna rezydencja książąt legnicko-brzeskich z poł. XVI w., przebudowana w XIX w. na siedzibę prezydium policji. Zachowane gotyckie wnętrza parteru i herby książąt w sieni<ref name="dolnyslask">[[Janusz Czerwiński (geomorfolog)|Janusz Czerwiński]], Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: [[Sport i Turystyka]], 1977 s. 64</ref>,
* [[Antykwariat]] Naukowy w kamienicy "Pod Błogosławieństwem Bożym" - ul.Szewska 64/65<ref>{{cytuj stronę |url=https://polska-org.pl/509596,Wroclaw,Kamienica_nr_64_65.html |tytuł=Antykwariat Naukowy w kamienicy "Pod Błogosławieństwem Bożym"}}na portalu polska-org.pl</ref><ref>{{cytuj stronę |url=https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,legendarny-kot-powrocil-do-antykwariatu-na-szewskiej-dante-ma-swoj-pomnik-zdjecia,wia5-3266-36695.html|tytuł=Legendarny kot powrócił do antykwariatu na Szewskiej.}}https://www.tuwroclaw</ref>.
* zabytkowe kamienice m.in. pod numerami [[Kamienica przy ulicy Szewskiej 5 we Wrocławiu|5]]<ref name="zabytek">{{zabytek|dolnośląskie|data dostępu =}}</ref>, [[Kamienica przy ulicy Szewskiej 35 we Wrocławiu|35]]<ref name="zabytek">{{zabytek|dolnośląskie|data dostępu =}}</ref>.


{{Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu}}
{{Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


Linia 71: Linia 78:
* [http://dolny-slask.org.pl/587365,Wroclaw,ul_Szewska.html Ulica Szewska na starych i współczesnych fotografiach]
* [http://dolny-slask.org.pl/587365,Wroclaw,ul_Szewska.html Ulica Szewska na starych i współczesnych fotografiach]


[[Kategoria:Ulice we Wrocławiu|Szewska]]
[[Kategoria:Ulice na Starym Mieście we Wrocławiu|S]]

Aktualna wersja na dzień 14:49, 17 mar 2024

ulica Szewska
Stare Miasto
Ilustracja
Widok od skrzyżowania z ulicą Oławską na południe. Ulicą jedzie tramwaj Skoda 16 T.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Długość

1 km

Przebieg
światła ul. Kazimierza Wielkiego
ul. Ofiar Oświęcimskich
ul. Oławska
Kurzy Targ / ul. św. Marii Magdaleny
ul. Wita Stwosza
ul. Kotlarska
ul. Nożownicza
ul. Uniwersytecka
plac Uniwersytecki
światła ul. Grodzka
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Szewska”
51,110838°N 17,034981°E/51,110838 17,034981
Multimedia w Wikimedia Commons
Kościół św. Marii Magdaleny
Dom handlowy Kameleon (daw. Rudolf Petersdorff)
Kościół św. Macieja

Ulica Szewska (wcześniej niem. Schuhbrücke) – ulica o średniowiecznym rodowodzie na Starym Mieście we Wrocławiu przebiegająca w kierunku południkowym, obecnie stanowiąca część strefy pieszej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Ulica powstała na początku XIII wieku stanowiąc zachodnią granicę zwartej zabudowy pierwszej lokacji miasta. W tym czasie istniał już po jej wschodniej stronie kościół św. Andrzeja (później Marii Magdaleny). Po kolejnej lokacji, powiązanej z założeniem Rynku Wielkiego, uzyskała obustronną zabudowę.

Stosunkowo wąska ulica Szewska przebiega około 100 m na wschód od Rynku i jako jedna z dwu- ulic dociera aż do brzegu Odry, przecinając dawny teren książęcy. Niemiecka nazwa Schuhbrücke[1] świadczy o tym, że ulica była stosunkowo wcześnie utwardzona (wybrukowana, wymoszczona). Dawniejsi badacze wiązali nazwę ulicy z jej północnym odcinkiem, przebiegającym przez teren domeny książęcej, poza obrębem miasta lokacyjnego – na ich granicy, w ciągu ul. Uniwersyteckiej i pl. bpa Nankiera dopatrywano się przebiegu fosy lub odnogi Odry.

Przy północnym odcinku Szewskiej, na terenach książęcych, znajdowały się w XIII wieku dwory książęce, określane jako curia – na wschód od niej, wokół obecnego kościoła św. Macieja, dwór z czasów Henryka Brodatego, na zachód zaś – dwór z końca stulecia, powstały zapewne za Henryka Prawego, którego kaplicę stanowił późniejszy kościół św. Agnieszki. Ulicę wzmiankowano po raz pierwszy w 1306 jako platea sulorum; jej północne zakończenie stanowiła wymieniona w 1346 Furta Młyńska (Mühlpforte)[2], zaś południowe wzmiankowana w 1446 Furta Mennicza (Münzpforte) w murach miejskich. W 1345 określano północny odcinek ulicy jako Schubrucken , w XVI w. środkowy odcinek jako Vordere Brustgasse, zaś w 1446 południowy jako Pfnorrgasse (tą samą nazwą określano później ul. Łaciarską).

Korzystny przebieg ulicy sprawił, że w początku XX wieku zaproponowano wykorzystanie jej jako odciążającą prowadzący przez Rynek trakt Świdnicka-Kuźnicza trasę komunikacyjną. Dla wszelkich nowych obiektów ustanowiono przesuniętą wschodnią linię zabudowy, sięgającą elewacji kościoła Marii Magdaleny, tak aby w przyszłości, po dalszych wyburzeniach, przeprowadzić stosunkowo szeroką trasę z linią tramwajową. Przy projekcie domu handlowego Petersdorff na rogu z ulicą Oławską architekt Erich Mendelsohn wziął nową linię zabudowy pod uwagę, zwracając obiekt w stronę w założeniu głównej ulicy Szewskiej[3]. W końcu lat 30. zrezygnowano z trasy na południowym odcinku ulicy, decydując się na wariant prowadzący ul. św. Katarzyny, Nowym Targiem i ul. Nożowniczą.

Po II wojnie światowej nie powrócono już do planów szerokiej trasy, jedynie przeniesiono z ul. Świdnickiej prowadzący w kierunku północnym tor tramwajowy (wcześniej tramwaje kursowały na Szewskiej wyłącznie na odcinku położonym na północ od Kurzego Targu). Duża część zabudowy ulicy uległa zniszczeniu w czasie wojny; niektóre parcele zabudowano w latach 60. i 70. banalnymi obiektami mieszkalnymi. Po budowie Trasy W-Z zlikwidowano tramwaje w obrębie Starego Miasta, pozostawiając jedynie linie przebiegające przez tor na ulicy Szewskiej. Pozostały one, mimo początkowych planów likwidacji, także po włączeniu Szewskiej w obręb strefy pieszej, po kompleksowej przebudowie nawierzchni i instalacji podziemnych w latach 2005–2007.

Ważniejsze obiekty przy ul. Szewskiej

[edytuj | edytuj kod]
Ulice i place Starego Miasta we Wrocławiu
ulice
ulice historyczne
place

Wrocław
Stare Miasto

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nazwa Schuhbrücke może być współcześnie dosłownie rozumiana jako most Obuwniczy, jednak mamy tu do czynienia z archaicznym znaczeniem określenia Brücke.
  2. ↑ Wieżę bramną na zakończeniu ulicy Szewskiej wyburzono dopiero w 1864.
  3. ↑ Przy budowie domu towarowego Howell linię zabudowy nieznacznie przekroczono.
  4. ↑ Figura Maryi z Dzieciątkiem na narożu kamienicy "Pod Złotą Marią" przy ul. Szewskiej 74a i ul. Kurzy Targ 2. polska-org.pl
  5. ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 64
  6. ↑ Antykwariat Naukowy w kamienicy "Pod Błogosławieństwem Bożym".na portalu polska-org.pl
  7. ↑ Legendarny kot powrócił do antykwariatu na Szewskiej..https://www.tuwroclaw
  8. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Szewska_we_Wrocławiu&oldid=73163433”