Heitor Villa-Lobos: Różnice pomiędzy wersjami

Heitor Villa-Lobos
	; Heitor Villa-Lobos (ok. 1922)
Imię i nazwisko	Hector Villa-Lobos
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1887 ; Rio de Janeiro
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1959 ; Rio de Janeiro
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pianista
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 08:06, 2 lis 2023

Faksymile oryginalnej partytury Villa-Lobosa utworu *Escravos de Job*

Hector Villa-Lobos (ur. 5 marca 1887 w Rio de Janeiro, zm. 17 listopada 1959 tamże) – brazylijski kompozytor, pianista samouk i znawca folkloru brazylijskiego.

W szóstym roku życia rozpoczął naukę gry na wiolonczeli pod kierunkiem ojca Raúla (pisarza, amatora-wiolonczelisty), nieco później próbował grać na fortepianie i klarnecie. Wbrew woli matki, w wieku 18 lat został wędrownym muzykiem. Zamieszkał u ciotki Zizinhi (Leopoldina do Amaral). Grywał zarobkowo w zespołach teatralnych, kawiarnianych i hotelowych, gdzie po raz pierwszy zetknął się z muzyką kompozytorów późnego romantyzmu. W latach 1905–1913 uczestniczył w wyprawach naukowych do różnych stanów Brazylii i Amazonii, gdzie studiował folklor muzyczny plemion indiańskich. W 1913 poślubił pianistkę Lucílię Guimarães

W 1922 udaje się do Paryża na stypendium rządowe (1922–1926). Twórczość Lobosa zyskuje tu uznanie i powodzenie. W 1927 odbywają się w Paryżu dwa festiwale jego muzyki, w 1929 – koncert kompozytorski. Zetknięcie z twórczością Milhauda i podróże do Europy w latach dwudziestych umocniły jego upodobania muzyczne.

Po powrocie do Brazylii w 1930 r. Villa Lobos poświęcił się aż do końca życia nauczaniu i intensywnemu komponowaniu.

W 1931 został naczelnym inspektorem i dyrektorem wychowania muzycznego w szkołach w Rio de Janeiro. W 1936 reprezentował Brazylię na Międzynarodowym Kongresie Szkolnictwa Muzycznego w Pradze. Położył wielkie zasługi w organizację brazylijskiego szkolnictwa muzycznego, zrewolucjonizował tam metodę nauczania muzyki, biorąc za podstawę edukacji własny zbiór opracowań brazylijskich i innych melodii ludowych.

W 1919 r. poznał pianistę Artura Rubinsteina, który został wielkim admiratorem i propagatorem jego muzyki na całym świecie. Villa-Lobos napisał dla niego swój najdłuższy i najbardziej złożony utwór fortepianowy pt. Rudepoêma (1921–1926)^[a], będący portretem osobowości wielkiego pianisty. Premiera utworu miała miejsce w Paryżu 1927.

Twórczość

Villa-Lobos uprawiał niemal wszystkie znane gatunki muzyczne. Jego dorobek liczy ok. 2000 kompozycji^[1]. Do grupy bardziej udanych kompozycji należą przede wszystkim utwory fortepianowe: Rudepoêma, Cirandas i As Trés Marias oraz orkiestrowe (m.in. symfonie i poematy symfoniczne). Był wielkim miłośnikiem muzyki J.S. Bacha, któremu złożył hołd cyklem dziewięciu suit Bachianas Brasileiras (1930–1944). Jednym z najbardziej oryginalnych dzieł Villi-Lobosa, nawiązującym do popularnej brazylijskiej muzyki instrumentalnej w typie serenadowym jest cykl czternastu utworów na rozmaite zestawy instrumentalno-wokalne pt. Chôros (1920–1929) ukazujący różne oblicza swojej ojczyzny^[b]. W ostatnim okresie twórczości poświęcił się muzyce wirtuozowskiej, pisanej na zamówienia wybitnych wykonawców. Komponował intensywnie aż do końca życia.

poematy symfoniczne Uirapurú (1917), Amazonas, Dawn in a Tropical Forest (1954)
Fantasia concertante na 32 wiolonczele,
12 symfonii (1920–1958), w tym X Symfonia na głos tenorowy, bas, chór i orkiestrę (dzieło, które ilustruje w sześciu scenach życie księdza José de Anchieta),
2 koncerty wiolonczelowe (1915, 1955)
Momoprecoce na fortepian i orkiestrę
Koncert harfowy
Koncert na harmonijkę ustną i orkiestrę
Noneto 'Impressão rápida de todo o Brasil’ (1923)
Koncert na gitarę i orkiestrę (1952) [prawykonany przez gitarzystę A. Segovię w 1956]
17 kwartetów smyczkowych (1915–1955)
Rudepoêma (1921–1926, wer. orkiestrowa 1942)
Suite Populaire Bresilienne na gitarę solo (1908–1912)
Dwanaście etiud na gitarę solo (1929)
Pięć preludiów na gitarę (1940)
Odkrycie Brazylii (Descobrimento do Brasil), muzyka do filmu: 4 suity na chór i orkiestrę (1937)
Hommage à Chopin (1949)

Jest autorem szeregu zbiorów pieśni ludowych.

Jego najbardziej znanym utworem jest Aria-Cantilena z suity Bachianas brasileiras nr 5.

Uwagi

↑ Utwór ten bywa nazywany „Świętem Wiosny w brazylijskiej dżungli”
↑ choro – wiejski taniec brazylijski, gatunek spopularyzowany przez Villa-Lobosa.

Przypisy

↑ Pisał dużo i bez kontroli, stąd też w jego dorobku mieszczą się obok utworów przynajmniej w pewnym stopniu tłumaczących sławę kompozytora, rzeczy o zadziwiającej wprost płytkości i banalności. [B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. Wyd. Literackie, 1990: 180–181.]

Bibliografia

PeterP. Gammond PeterP., Kompozytorzy świata, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Delta W-Z, 2006, ISBN 83-7175-419-1, OCLC 749502174 .
BogusławB. Schäffer BogusławB., Kompozytorzy XX wieku, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990, ISBN 83-08-01832-7, OCLC 23212227 .
GerardG. Béhague GerardG., Villa-Lobos, Heitor, [w:] StanleyS. Sadie, JohnJ. Tyrrell (red.), The new Grove dictionary of music and musicians, wyd. 2, New York: Grove, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.29373, ISBN 1-56159-239-0, OCLC 44391762 (ang.).

Linki zewnętrzne

Heitor Villa-Lobos – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[1] Utwór ten bywa nazywany „Świętem Wiosny w brazylijskiej dżungli”

[3] ro – wiejski taniec brazylijski, gatunek spopularyzowany przez Villa-Lobosa.

[2] Pisał dużo i bez kontroli, stąd też w jego dorobku mieszczą się obok utworów przynajmniej w pewnym stopniu tłumaczących sławę kompozytora, rzeczy o zadziwiającej wprost płytkości i banalności. [B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. Wyd. Literackie, 1990: 180–181.]

[a]

[1]

[b]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Artysta muzyczny infobox
-[[Plik:Heitor Vila-Lobos (c. 1922).jpg|thumb|200px|Hector Villa-Lobos ok. 1922 roku]]
+ |nazwa                 = Heitor Villa-Lobos
-'''Hector Villa-Lobos''' (ur. [[5 marca]] [[1887]] w [[Rio de Janeiro]], zm. [[17 listopada]] [[1959]] tamże) – [[Brazylia|brazylijski]] [[kompozytor]], [[Pianista (muzyk)|pianista]]-samouk, najwybitniejszy XX-wieczny kompozytor brazylijski i najsławniejszy kompozytor Ameryki Południowej, jeden z największych znawców folkloru brazylijskiego.
+ |nazwa oryginalna      =
+ |zdjęcie               = Heitor Villa-Lobos (c. 1922).jpg
+ |opis zdjęcia          = Heitor Villa-Lobos (ok. 1922)
+ |alt zdjęcia           =
+ |imię i nazwisko       = Hector Villa-Lobos
+ |pseudonim             =
+ |data urodzenia        = [[5 marca]] [[1887]]
+ |miejsce urodzenia     = [[Rio de Janeiro]]
+ |data śmierci          = [[17 listopada]] [[1959]]
+ |miejsce śmierci       = Rio de Janeiro
+ |instrument            = [[fortepian]]
+ |typ głosu             =
+ |gatunek               = [[muzyka poważna]]
+ |zawód                 = [[kompozytor]], pianista
+ |aktywność             =
+ |wydawnictwo           =
+ |powiązania            =
+ |współpracownicy       =
+ |wyróżniony instrument =
+ |zespół                =
+ |odznaczenia           =
+ |faksymile             =
+ |opis faksymile        =
+ |commons               = Category:Heitor Villa-Lobos
+ |www                   =
+}}
+[[Plik:Brazilian 500 cruzados obverse.jpg|mały|Heitor Villa-Lobos na brazylijskim banknocie]]
+[[Plik:Facsimileescravosdejobvl.jpg|mały|[[Faksymile]] oryginalnej partytury Villa-Lobosa utworu ''Escravos de Job'']]
+'''Hector Villa-Lobos''' (ur. [[5 marca]] [[1887]] w [[Rio de Janeiro]], zm. [[17 listopada]] [[1959]] tamże) – [[Brazylia|brazylijski]] [[kompozytor]], [[pianista]] samouk i znawca folkloru brazylijskiego.
-W szóstym roku życia rozpoczął naukę gry na wiolonczeli pod kierunkiem ojca Raúla (pisarza, amatora-wiolonczelisty), nieco później próbował grać na fortepianie i klarnecie. Wbrew woli matki, w wieku 18 lat został wędrownym muzykiem. Zamieszkał u ciotki Zizinhi (Leopoldina do Amaral). Grywał zarobkowo w zespołach teatralnych, kawiarnianych i hotelowych. gdzie po raz pierwszy zetknął się z muzyką kompozytorów późnego romantyzmu. W latach 1905-13 uczestniczył w wyprawach naukowych do różnych stanów Brazylii i Amazonii, gdzie studiował folklor muzyczny plemion indiańskich. W 1913 poślubił pianistkę Lucílię Guimarães
+W szóstym roku życia rozpoczął naukę gry na wiolonczeli pod kierunkiem ojca Raúla (pisarza, amatora-wiolonczelisty), nieco później próbował grać na fortepianie i klarnecie. Wbrew woli matki, w wieku 18 lat został wędrownym muzykiem. Zamieszkał u ciotki Zizinhi (Leopoldina do Amaral). Grywał zarobkowo w zespołach teatralnych, kawiarnianych i hotelowych, gdzie po raz pierwszy zetknął się z muzyką kompozytorów późnego romantyzmu. W latach 1905–1913 uczestniczył w wyprawach naukowych do różnych stanów Brazylii i Amazonii, gdzie studiował folklor muzyczny plemion indiańskich. W 1913 poślubił pianistkę Lucílię Guimarães
-W 1922 udaje się do Paryża na stypendium rządowe (1922-26). Twórczość Lobosa zyskuje tu uznanie i powodzenie. W 1927 odbywają się w Paryżu dwa festiwale jego muzyki, w 1929 - koncert kompozytorski. Zetknięcie z twórczością [[Darius Milhaud|Milhauda]] i podróże do Europy w latach dwudziestych umocniły jego upodobania muzyczne.
+W 1922 udaje się do Paryża na stypendium rządowe (1922–1926). Twórczość Lobosa zyskuje tu uznanie i powodzenie. W 1927 odbywają się w Paryżu dwa festiwale jego muzyki, w 1929 – koncert kompozytorski. Zetknięcie z twórczością [[Darius Milhaud|Milhauda]] i podróże do Europy w latach dwudziestych umocniły jego upodobania muzyczne.
 Po powrocie do Brazylii w 1930&nbsp;r. Villa Lobos poświęcił się aż do końca życia nauczaniu i intensywnemu komponowaniu.
@@ Linia 10: / Linia 39: @@
 W 1931 został naczelnym inspektorem i dyrektorem wychowania muzycznego w szkołach w Rio de Janeiro. W 1936 reprezentował Brazylię na Międzynarodowym Kongresie Szkolnictwa Muzycznego w Pradze. Położył wielkie zasługi w organizację brazylijskiego szkolnictwa muzycznego, zrewolucjonizował tam metodę nauczania muzyki, biorąc za podstawę edukacji własny zbiór opracowań brazylijskich i innych melodii ludowych.
-W 1919 r. poznał pianistę [[Artur Rubinstein|Artura Rubinsteina]], który został wielkim admiratorem i propagateorem jego muzyki na całym świecie. Villa-Lobosa napisał dla niego swój najdłuższy i najbardziej złożony utwór fortepianowy pt. ''Rudepoêma'' (1921-26)<ref>Utwór ten bywa nazywany „[[Święto wiosny|Świętem Wiosny]] w brazylijskiej dżungli” </ref>, będący portretem osobowości wielkiego pianisty. Premiera utworu miała miejsce w Paryżu 1927.
+W 1919 r. poznał pianistę [[Artur Rubinstein|Artura Rubinsteina]], który został wielkim admiratorem i propagatorem jego muzyki na całym świecie. Villa-Lobos napisał dla niego swój najdłuższy i najbardziej złożony utwór fortepianowy pt. ''Rudepoêma'' (1921–1926)<ref group="uwaga">Utwór ten bywa nazywany „[[Święto wiosny|Świętem Wiosny]] w brazylijskiej dżungli”</ref>, będący portretem osobowości wielkiego pianisty. Premiera utworu miała miejsce w Paryżu 1927.
 == Twórczość ==
-Villa-Lobos uprawiał niemal wszystkie znane gatunki muzyczne. Jego dorobek liczy ok. 2000 kompozycji<ref>''Pisał dużo i bez kontroli, stąd też w jego dorobku mieszczą się obok utworów przynajmniej w pewnym stopniu tłumaczących sławę kompozytora, rzeczy o zadziwiającej wprost płytkości i banalności''. [B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. Wyd. Literackie, 1990: 180-181.]</ref>. Do grupy bardziej udanych kompozycji należą przede wszystkim utwory fortepianowe: ''Rudepoêma'', ''Cirandas'' i ''As Trés Marias'' oraz orkiestrowe (m.in. symfonie i poematy symfoniczne). Był wielkim miłośnikiem muzyki J.S. Bacha, któremu złożył hołd cyklem dziewięciu suit ''Bachianas Brasileiras'' (1930-1944). Jednym z najbardziej oryginalnych dzieł Villi-Lobosa, nawiązującym do popularnej brazylijskiej muzyki instrumentalnej w typie serenadowym jest cykl czternastu utworów na rozmaite zestawy instrumentalno-wokalne pt. ''Chôros'' (1920-29) ukazujący różne oblicza swojej ojczyzny<ref>Choros - wiejski taniec brazylijski, gatunek stworzony przez Villa-Lobosa.</ref>. W ostatnim okresie twórczości poświecił się muzyce wirtuozowskiej, pisanej na zamówienia wybitnych wykonawców. Komponował intensywnie aż do końca życia.
+Villa-Lobos uprawiał niemal wszystkie znane gatunki muzyczne. Jego dorobek liczy ok. 2000 kompozycji<ref>''Pisał dużo i bez kontroli, stąd też w jego dorobku mieszczą się obok utworów przynajmniej w pewnym stopniu tłumaczących sławę kompozytora, rzeczy o zadziwiającej wprost płytkości i banalności''. [B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. Wyd. Literackie, 1990: 180–181.]</ref>. Do grupy bardziej udanych kompozycji należą przede wszystkim utwory fortepianowe: ''Rudepoêma'', ''Cirandas'' i ''As Trés Marias'' oraz orkiestrowe (m.in. symfonie i poematy symfoniczne). Był wielkim miłośnikiem muzyki J.S. Bacha, któremu złożył hołd cyklem dziewięciu suit ''Bachianas Brasileiras'' (1930–1944). Jednym z najbardziej oryginalnych dzieł Villi-Lobosa, nawiązującym do popularnej brazylijskiej muzyki instrumentalnej w typie serenadowym jest cykl czternastu utworów na rozmaite zestawy instrumentalno-wokalne pt. ''Chôros'' (1920–1929) ukazujący różne oblicza swojej ojczyzny<ref group="uwaga">[[Choro (muzyka)|choro]] – wiejski taniec brazylijski, gatunek spopularyzowany przez Villa-Lobosa.</ref>. W ostatnim okresie twórczości poświęcił się muzyce wirtuozowskiej, pisanej na zamówienia wybitnych wykonawców. Komponował intensywnie aż do końca życia.
 * poematy symfoniczne ''Uirapurú'' (1917), ''Amazonas'', ''Dawn in a Tropical Forest'' (1954)
 * ''Fantasia concertante'' na 32 wiolonczele,
-* 12 symfonii (1920-58), w tym ''X Symfonia'' na głos tenorowy, bas, chór i orkiestrę (dzieło, które ilustruje w sześciu scenach życie księdza [[Józef Anchieta|José de Anchieta]]),
+* 12 symfonii (1920–1958), w tym ''X Symfonia'' na głos tenorowy, bas, chór i orkiestrę (dzieło, które ilustruje w sześciu scenach życie księdza [[Józef Anchieta|José de Anchieta]]),
 * 2 koncerty wiolonczelowe (1915, 1955)
 * Momoprecoce na fortepian i orkiestrę
@@ Linia 23: / Linia 52: @@
 * Noneto 'Impressão rápida de todo o Brasil’ (1923)
 * Koncert na gitarę i orkiestrę (1952) [prawykonany przez gitarzystę [[Andrés Segovia|A. Segovię]] w 1956]
-* 17 kwartetów smyczkowych (1915-55)
+* 17 kwartetów smyczkowych (1915–1955)
-* ''Rudepoêma'' (1921-26, wer. orkiestrowa 1942)
+* ''Rudepoêma'' (1921–1926, wer. orkiestrowa 1942)
-* Suite Populaire Bresilienne na gitarę solo (1908-1912)
+* Suite Populaire Bresilienne na gitarę solo (1908–1912)
 * Dwanaście etiud na gitarę solo (1929)
 * Pięć preludiów na gitarę (1940)
 * Odkrycie Brazylii (Descobrimento do Brasil), muzyka do filmu: 4 suity na chór i orkiestrę (1937)
+* Hommage à Chopin (1949)
 Jest autorem szeregu zbiorów pieśni ludowych.
-Jego najbardziej znanym utworem jest Aria-Cantilena z suity ''Bachianas brasileiras nr 5.''
+Jego najbardziej znanym utworem jest Aria-Cantilena z suity ''[[Bachianas brasileiras]] nr 5.''
-== Dyskografia ==
+== Uwagi ==
+{{Uwagi}}
-* ''Bachianas brasileiras 1, 2, 5, 6'' - 1996
-* ''Bachianas brasileiras 1 i 5'' - 1999
+== Przypisy ==
-* ''Regreso al sur'' - 2002
+{{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
+* {{cytuj | autor= [[Peter Gammond]] | tytuł = Kompozytorzy świata | data = 2006 | isbn = 83-7175-419-1 | miejsce = Warszawa | wydawca = Oficyna Wydawnicza Delta W-Z | oclc = 749502174}}
-# Classical Composers - Oficyna wydawnicza Delta W-Z, Warszawa 2000.
-# B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku (tom 1). Wydawnictwo Literackie, 1990.
+* {{cytuj | autor = [[Bogusław Schaeffer|Bogusław Schäffer]] | tytuł = Kompozytorzy XX wieku | data = 1990 | isbn = 83-08-01832-7 | wolumin= 1 | miejsce = Kraków | wydawca = Wydawnictwo Literackie | oclc = 23212227}}
+* {{cytuj | redaktor = [[Stanley Sadie]], [[John Tyrrell]] | tytuł = The new Grove dictionary of music and musicians | data = 2001 | isbn = 1-56159-239-0 | wydanie = 2 | miejsce = New York | wydawca = Grove | oclc = 44391762|rozdział=Villa-Lobos, Heitor |autor r=[[Gerard Béhague]]|doi=10.1093/gmo/9781561592630.article.29373| język = en | dostęp = z}}
-# G. Béhague: Villa-Lobos, Heitor (''The New Grove Dictionary of Music and Musicians), 2001''
+== Linki zewnętrzne ==
+* {{IMSLP|id=Villa-Lobos, Heitor}}
 {{Kontrola autorytatywna}}
@@ Linia 51: / Linia 86: @@
 [[Kategoria:Zmarli w 1959]]
 [[Kategoria:Ludzie związani z Rio de Janeiro]]
+[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Rio de Janeiro]]