Makary Sieradzki
Makary Sieradzki ps. „Romek”, „Stolarski” (ur. 1 stycznia 1900 w Brzezinkach, zm. 28 grudnia 1992 w Warszawie) – polski pedagog, polonista, podporucznik Armii Krajowej, współpracownik rotmistrza Witolda Pileckiego, pracownik Kuratorium Oświaty w Warszawie, skazany w procesie pokazowym „grupy Witolda” na dożywotnie więzienie, więzień polityczny w latach 1947–1956, po uwolnieniu propagator zdrowego trybu życia, jogin. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
 1947 | |
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1920–1922, 1939–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
Radca i Zastępca Naczelnika Wydziału Ogólnego Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujW okresie dwudziestolecia międzywojennego rozpoczął studia polonistyczne i podjął pracę w kuratorium oświaty okręgu warszawskiego. W okresie marzec 1920 – listopad 1922 odbywał służbę wojskową w formacjach sanitarnych Wojska Polskiego, w stopniu kaprala[1]. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[1]. W roku 1928 ożenił się z Heleną Sobczyńską, nauczycielką, z którą posiadał dwóch synów: Jana i Ignacego[2]. Podczas okupacji niemieckiej wstąpił do Tajnej Armii Polskiej, gdzie na początku 1940 przysięgę odbierał od niego Witold Pilecki[3]. W Tajnej Armii Polskiej zajmował się ewidencją broni oraz prowadzeniem nasłuchów radiowych, których treść przekazywał do innych komórek TAP[4]. W wyniku przekształceń organizacji podziemnych został żołnierzem Armii Krajowej w stopniu podporucznika[5]. W czasie okupacji wraz z żoną ukrywali trzy Żydówki, za co w 1991 roku otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (nr 4784 na liście Instytutu Jad Waszem). Gdy wybuchło powstanie warszawskie, Makary Sieradzki walczył na Powiślu w plutonie dowodzenia, batalionu „Tum”, Zgrupowania „Kryska”. 17 września 1944 w celu uniknięcia niewoli przepłynął Wisłę, dostając się na jej prawy brzeg[6].
W październiku 1944 podjął pracę w Inspektoracie Szkolnym Miasta Warszawy, w roku 1945 został Radcą i Zastępcą Naczelnika Wydziału Ogólnego Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego[4][7]. W 1946 skontaktował się z nim powracający z niewoli w Murnau rtm. Pilecki, proponując odnowienie współpracy konspiracyjnej[7]. Jego zadaniem w grupie Pileckiego było m.in. zbieranie informacji na temat zmian w programie nauczania wprowadzonych przez władze komunistyczne[8]. Ukrywający się pod nazwiskiem Roman Jezierski rtm. Pilecki przebywał wielokrotnie w mieszkaniu Sieradzkich, gdzie zorganizował konspiracyjny lokal kontaktowy. W dniu 6 maja 1947 funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego wtargnęli do mieszkania w Warszawie przy ul. Pańskiej 85 m. 6 i zorganizowali tam „kocioł”[9]. W dniu 8 maja 1947[10] zostaje tam aresztowany Witold Pilecki.
W dniu 15 marca 1948, po śledztwie i procesie, Makary Sieradzki został skazany na karę dożywotniego więzienia. Współoskarżonymi w procesie byli: Witold Pilecki, Maria Szelągowska, Tadeusz Płużański, Ryszard Jamontt-Krzywicki, Maksymilian Kaucki, Witold Różycki oraz Jerzy Nowakowski. Łącznie w więzieniu spędził 9 lat i 5 dni, z czego 7 dni w piwnicy MBP przy ul. Koszykowej 6 w Warszawie, rok i 5 miesięcy w areszcie śledczym na ul. Rakowieckiej 37, resztę w Więzieniu Karnym we Wronkach, z czego 17 miesięcy w izolatce[11]. Helena Sieradzka została skazana w procesie „odpryskowym” na karę 7 lat więzienia, zmienioną później na 6 lat. Karę odbyła w więzieniu kobiecym w Fordonie. Pozostawiony na wolności młodszy syn Makarego, Ignacy został pozbawiony środków do życia i musiał w wieku 14 lat szukać opieki wśród rodziny i przyjaciół. Utrudniano mu również naukę[12].
Makary Sieradzki został zwolniony z więzienia w 1956 w wyniku amnestii.
Wraz z żoną Heleną w 1991 został uhonorowany tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata[13] – Sieradzcy ukrywali w czasie okupacji niemieckiej Żydówki, Klarę i Ninę Szapiro[14]. Po 1990 roku przekazali pieniądze – otrzymane jako odszkodowanie za pobyt w komunistycznych więzieniach - na budowę nowego domu w Schronisku dla Niepełnosprawnych w Radwanowicach, będącego placówką macierzystą Fundacji im. Brata Alberta[15].
Zginął potrącony przez samochód w 1992 roku.
Pozostałe informacje
edytujFatalny stan zdrowia po wyjściu z więzienia skłonił go do zostania wegetarianinem oraz do praktykowania jogi. Opisał to w książce Życie bez chorób[16][17][18][19], będącej rozwinięciem wydanej 10 lat wcześniej pozycji pt. Jak straciłem, jak odzyskałem i jak pielęgnuję zdrowie[20][21].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, Protokół przesłuchania podejrzanego Makarego Sieradzkiego z dn. 7.05.1947 oraz 10.05.1947, IPN BU 259 168 t.1
- ↑ Biblioteka Główna Uniwersytetu Szczecińskiego. Koha free library system katalog główny. [dostęp 2015-02-24].
- ↑ Adam Cyra: Rotmistrz Pilecki ochotnik do Auschwitz. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2014, s. 39. ISBN 978-83-7773-200-7.
- ↑ a b Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, Protokół Przesłuchania Podejrzanego Makarego Sieradzkiego z dn. 5.07.1947, IPB BU 259 168 t. 1
- ↑ Powiśle Czerniakowskie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989, s. 87. ISBN 83-11-07667-7.
- ↑ Wiesław Jan Wysocki: Rotmistrz Witold Pilecki 1901 - 1948. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2012, s. 104. ISBN 978-83-7399-562-8.
- ↑ a b Adam Cyra: Rormistrz Pilecki ochotnik do Auschwitz. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2014, s. 154. ISBN 978-83-7773-200-7.
- ↑ Adam Cyra: Rotmistrz Pilecki. Ochotnik do Auschwitz. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2014, s. 159. ISBN 978-83-7773-200-7.
- ↑ Działania obserwacyjne w tym dniu funkcjonariusze MBP prowadzili również w następujących miejscach: Czerniakowska 128, Smolna 34, Wilcza 29a, Marszałkowska, róg Piusa XI - „Komunikat w sprawie obserwacji za „Cwanym” Warszawa 6.05.1947, IPN BU 259 168 t. 1
- ↑ Wiesław Jan Wysocki: Rotmistrz Witold Pilecki 1901 - 1948. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2012, s. 115. ISBN 978-83-7399-562-8.
- ↑ Makary Sieradzki: Życie bez chorób. Poznań: Różdżkarz, 1990, s. 15.
- ↑ Tadeusz Isakowicz-Zalewski. Przyjaciele Rotmistrza. „Gazeta polska”, 2010-11-10.
- ↑ Lista Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - s. 87. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Karolina Dzięciołowska, Klara Jackl, Obowiązek porządnego człowieka. Historia Makarego i Heleny Sieradzkich [online], Polscy Sprawiedliwi, 2019.
- ↑ Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Ludzie dobrzy jak chleb, Kraków 2010, s. 121-124, ISBN 978-83-929708-9-7.
- ↑ Makary Sieradzki: Życie bez chorób. Poznań: Różdżkarz, 1990, s. 11-15.
- ↑ Beata Zatońska: Makary Sieradzki – jogin niezłomny. Część pierwsza – wojna i więzienie., 6.09.2016, joga-joga.pl.
- ↑ Beata Zatońska: Makary Sieradzki – bohater, który został joginem., 5.08.2016, joga-joga.pl.
- ↑ Beata Zatońska: Makary Sieradzki – jogin niezłomny. Część druga – droga ku zdrowiu., 6.09.2016, joga-joga.pl.
- ↑ Życie bez chorób - Makary Sieradzki., 8.10.2011, prawazwierzat.blox.pl.
- ↑ Jak straciłem, jak odzyskałem i jak pielęgnuję zdrowie - Makary Sieradzki, 25.04.2011, blox.pl.
Galeria
edytuj-
Makary Sieradzki po aresztowaniu przez MBP 1947 -
Ława oskarżonych w procesie pokazowym Witolda Pileckiego (marzec 1948). Pierwszy rząd od lewej: Witold Pilecki, Maria Szelągowska, Tadeusz Płużański, Maksymilian Kaucki i Makary Sieradzki. Drugi rząd: Ryszard Jamontt-Krzywicki, Witold Różycki i Jerzy Nowakowski.
