Erazm Wardziński

Erazm Eryk Wardziński
	1 zwycięstwo
	kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	12 listopada 1919 ; Korytowo
Data i miejsce śmierci	12 lipca 1993 ; Highcliffe
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego; RAF
Jednostki	303 dywizjon myśliwski,; 302 dywizjon myśliwski,; 3 dywizjon myśliwski RAF,; 308 dywizjon myśliwski,; 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Erazm Eryk Wardziński (ur. 12 listopada 1919 w Korytowie, zm. 12 lipca 1993 w Highcliffe) – kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Virtuti Militari.

Życiorys

Miał pięciu braci: Witolda, Edwarda, Franciszka, Henryka i Zygmunta^[1]. W 1938 roku rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Lotnictwa. Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany i przez Rumunię, Liban i Francję przedostał się do Wielkiej Brytanii^[2]. Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-1581. W czerwcu 1941 roku został skierowany na szkolenie do 58 Operational Training Unit (OTU), które ukończył w sierpniu^[3]. Otrzymał przydział do 303 dywizjonu myśliwskiego, 21 sierpnia został przeniesiony do 302 dywizjonu myśliwskiego^[4]. 17 kwietnia 1942 roku w rejonie Cherbourga podczas operacji Circus 2 zgłosił prawdopodobne zestrzelenie Messerschmitta Bf 109^[5]^[a].

W lutym 1943 roku rozpoczął naukę w Szkole Oficerów Lotnictwa, którą ukończył w listopadzie i powrócił do służby w 302 dywizjonie myśliwskim. 19 września 1943 roku uzyskał pewne zwycięstwo nad FW 190. Następnie został przeniesiony do 3 dywizjonu myśliwskiego RAF latającego na samolotach Hawker Typhoon. 29 lutego 1944 roku pilotował Typhoona IB QO-P (JP921), który został zestrzelony przez obronę przeciwlotniczą. Udało mu się uniknąć niewoli i dołączył do holenderskiego ruchu oporu. 4 października 1944 roku został wyzwolony przez wojska alianckie i powrócił do Wielkiej Brytanii. W lutym 1945 roku powrócił do latania bojowego i został mianowany dowódcą eskadry w 308 dywizjonie myśliwskim. 20 marca 1945 roku został ponownie zestrzelony podczas lotu bojowego na samolocie Spitfire Mk XVI (TB734). Również i w tym przypadku uniknął niewoli, udało mu się przedostać na tereny opanowane przez oddziały alianckie. 21 kwietnia 1945 roku powrócił do 308 dywizjonu. W maju 1945 roku został skierowany na kurs dowódców dywizjonu, który ukończył w lipcu. Został przydzielony do sztabu 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do komunistycznej Polski, pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

1 września 1948 został przyjęty do służby w RAF na podstawie dziesięcioletniego kontraktu (6 lat służby czynnej i 4 lata w rezerwie) w stopniu kapitana ze starszeństwem z 15 lutego 1945 (numer służbowy 500070)^[7]. W RAF pracował do emerytury^[2]^[8]. Po zakończeniu służby pośredniczył w kontaktach pomiędzy brytyjskimi i radzieckimi przedsiębiorstwami^[1]. 16 lutego 1951 otrzymał brytyjskie obywatelstwo^[9].

Na liście Bajana został sklasyfikowany na 253. miejscu z jednym pewnym zwycięstwem i jednym uszkodzeniem^[10].

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia^[11]:

Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 11537,
Krzyż Walecznych – trzykrotnie,
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
Medal Lotniczy,
Polowy Znak Pilota,
Air Force Medal^[1].

Uwagi

↑ Nie zostało to uwzględnione w późniejszych oficjalnych zestawieniach zwycięstw polskich pilotów. Piotr Sikora podaje, że zostało to uznane za uszkodzenie maszyny nieprzyjaciela^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Waleczni jak Wardzińscy. Wojenne losy bohaterskich braci spod Bukowca. extraswiecie.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
↑ ^a ^b Pawlak 2009 ↓, s. 284.
↑ Krzystek 2012 ↓, s. 595.
↑ Zieliński 2003 ↓, s. 30.
↑ Król 1981 ↓, s. 73.
↑ Sikora 2016 ↓, s. 255.
↑ GENERAL DUTIES BRANCH : Appointment to commission. „The London Gazette”. 38427 Suplement, s. 5381, 1948-10-08. Londyn. .
↑ Uciekinierzy przed niewolą w Polskich Siłach Powietrznych. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
↑ Naturalisation. „The London Gazette”. 39205, s. 2193, 1951-04-17. Londyn. .
↑ Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-07-31]. (pol.).
↑ Wardziński Erazm Stanisław. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2021-11-02]. (pol.).

Bibliografia

Wacław Król: Zarys działań polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii 1940-1945. T. 11. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1981, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0152-5. OCLC 25298285.
Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
Piotr Sikora: Bitwy polskiego lotnictwa 1918-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-626-0. OCLC 967134154.
Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.

[7] Nie zostało to uwzględnione w późniejszych oficjalnych zestawieniach zwycięstw polskich pilotów. Piotr Sikora podaje, że zostało to uznane za uszkodzenie maszyny nieprzyjaciela^[6].

[swiecie-1] Waleczni jak Wardzińscy. Wojenne losy bohaterskich braci spod Bukowca. extraswiecie.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).

[CITEREFPawlak2009284-2] Pawlak 2009 ↓, s. 284.

[CITEREFKrzystek2012595-3] Krzystek 2012 ↓, s. 595.

[CITEREFZieliński200330-4] Zieliński 2003 ↓, s. 30.

[CITEREFKról198173-5] Król 1981 ↓, s. 73.

[CITEREFSikora2016255-6] Sikora 2016 ↓, s. 255.

[8] GENERAL DUTIES BRANCH : Appointment to commission. „The London Gazette”. 38427 Suplement, s. 5381, 1948-10-08. Londyn. .

[9] Uciekinierzy przed niewolą w Polskich Siłach Powietrznych. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).

[10] Naturalisation. „The London Gazette”. 39205, s. 2193, 1951-04-17. Londyn. .

[11] Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-07-31]. (pol.).

[12] Wardziński Erazm Stanisław. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2021-11-02]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[6]