Dhaka

stolica Bangladeszu

Dhaka, Dakka[a][2][3] (beng. ঢাকা Ḍhākā, wym. [ˈɖʱaka], ang. Dhaka, hist. Dacca) – stolica Bangladeszu, licząca około 17 mln mieszkańców[1].

Dhaka
ঢাকা
Ilustracja
Państwo

 Bangladesz

Prowincja

Dhaka

Zarządzający

Atiqul Islam

Powierzchnia

368 km²

Populacja (2016)
• liczba ludności
• gęstość


16 820 000
45 700[1] os./km²

Nr kierunkowy

02

Kod pocztowy

1000

Położenie na mapie Bangladeszu
Mapa konturowa Bangladeszu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dhaka”
Ziemia23°44′N 90°23′E/23,733333 90,383333
Strona internetowa
Jeden z portów miasta

Historia

edytuj

Historia Dhaki sięga roku 1000. Miasto szybko rozwijało się w XVII wieku, będąc stolicą mogolskiego Bengalu w latach 1608–1639 i 1660–1704[4]. W 1704 stolicę przeniesiono do Murshidabadu, co spowolniło rozwój gospodarczy miasta[4]. Miasto przeszło pod władzę Królestwa Wielkiej Brytanii w 1793[5]. Przemysł w Dhace w połowie XIX wieku zaczął zanikać. Produkcja muślinu została spowolniona przez wysokie opodatkowanie kolonialne, ograniczenia handlu i przymusowy import brytyjskich wyrobów włókienniczych. Lokalni tkacze umierali z głodu w czasie klęski głodu w Bengalu[6]. W 1956 miasto zostało stolicą Pakistanu Wschodniego, a w 1971 stolicą rządu niepodległego Bangladeszu[4]. W 1974 otwarto Dhaka Zoo, będące największym obiektem tego typu w kraju[7]. W 2013 wydarzyła się niedaleko Dhaki katastrofa budowlana, największa pod względem liczby ofiar śmiertelnych w czasach współczesnych, w której zginęło 1127 osób[8].

Klimat

edytuj
Średnia temperatura i opady dla Dhaka
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 25,4 28,1 32,5 33,7 32,9 32,1 31,4 31,6 31,6 31,6 29,6 26,4 30,6
Średnie dobowe temperatury [°C] 19,1 21,8 26,5 28,7 28,7 29,1 28,8 29 28,8 27,7 24,4 20,3 26,1
Średnie temperatury w nocy [°C] 12,7 15,5 20,4 23,6 24,5 26,1 26,2 26,3 25,9 23,8 19,2 14,1 21,5
Opady [mm] 33,5 32,1 37,8 34,2 57,3 63,1 83,3 59,3 47,7 33,9 44,6 43,7 570,5
Średnia liczba dni z opadami 2 3 5 10 15 14 17 16 13 7 2 1 105
Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[9] Weatherbase[10]

Demografia

edytuj

W 2011 Dhakę, w granicach city corporation (istniejącego do 1 grudnia 2011, kiedy to nastąpił podział na Dhaka North City Corporation i Dhaka South City Corporation[11][12]), tj. obszaru miejskiego ustanawianego i administrowanego przez ministra właściwego ds. samorządu terytorialnego, zamieszkiwało 6 970 105 osób. Tego samego roku populacja dhakijskiego obszaru metropolitarnego liczyła 8 906 039. Liczba ludności dhakijskiego megamiasta oszacowana została na 14 171 567 osób[13][14][15].

Miasto odnotowuje wzrost liczby mieszkańców w tempie 4,2% rocznie, co jest jednym z najwyższych wśród azjatyckich miast. Stały wzrost liczby ludności odzwierciedla trend migracyjny z terenów wiejskich na obszary miejskie, co w latach 60. i 70. XX w. stanowiło 60% ogólnego wzrostu liczby mieszkańców miasta. Ponadto wzrost populacji jest związany z poszerzeniem granic administracyjnych, co w latach 90. zwiększyło liczbę mieszkańców miasta o dodatkowe 0,5 mln[16].

Gospodarka

edytuj

Główny ośrodek przemysłu odzieżowego, włókienniczego, spożywczego i metalurgicznego kraju, rynek handlu jutą, ryżem, nasionami roślin oleistych, cukrem i herbatą[4]. W mieście mają siedzibę Uniwersytet w Dhace, Bangladesh University of Engineering and Technology i inne ośrodki naukowe oraz instytuty badań rolniczych.

Transport

edytuj

Jednym z głównych środków transportu są riksze. Każdego dnia na ulice miasta wyjeżdża ich około 400 tysięcy, co jest światowym rekordem[17].

Port Sadarghat na rzece Buriganga obsługuje transport w górę rzeki oraz do innych portów Bangladeszu[18].

Port lotniczy Dhaka jest położony 20 km na północ od miasta i jest największym w kraju.

Architektura

edytuj

W centrum miasta znajduje się hinduistyczna świątynia Dhakeśwari, od której prawdopodobnie miasto wzięło swą nazwę[19]. City Centre Dhaka (171 m) jest najwyższym budynkiem w Bangladeszu[20]. Siedzibą parlamentu jest Jatiyo Sangshad Bhaban. Uniwersytet w Dhace, założony w 1921, jest najstarszym uniwersytetem w kraju i największą uczelnią publiczną w Bangladeszu[21]. W mieście znajduje się Biblioteka Narodowa Bangladeszu.

  1. Egzonim ten usunięto na posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które odbyło się 20 lutego 2002. Obecnie zalecana forma „Dhaka” jest transkrypcją z języka bengalskiego.

Przypisy

edytuj
  1. a b Demographia: World uban areas.
  2. Hasło „Dakka” w Wielkim słowniku ortograficznym PWN.
  3. Dhaka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-02-01].
  4. a b c d Dhaka, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08] (ang.).
  5. Sebastian Srangio, Dhaka: Saving Old Dhaka’s Landmarks [online], 1 października 2010 [dostęp 2021-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-09] (ang.).
  6. Hissam Khandker: Which India is claiming to have been colonised?. thedailystar, 2015-07-31. [dostęp 2017-06-29]. (ang.).
  7. Dhaka Zoo. dhakacity. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-04)]. (ang.).
  8. Bangladesh collapse search over; death toll 1,127. Yahoo News, 2013-05-12. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).
  9. [1] – World Meteorological Organization.
  10. [2] – Weatherbase.
  11. DCC split into two. bdnews24.com, 2011. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-30)]. (ang.).
  12. President assents DCC split bill. Bangladesh Sangbad Sangstha, 2011. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
  13. District Statistics 2011. Dhaka. Bangladesh Bureau of Statistics, 2013. [dostęp 2017-06-29]. (ang.).
  14. Bangladesh Population and Housing Census 2011. Urban Area Report. Dhaka: Bangladesh Bureau of Statistics, 2014. ISBN 978-984-519-036-7. [dostęp 2017-06-29].
  15. Bangladesh Population & Housing Census 2011. Zila Report: Dhaka. Dhaka: Bangladesh Bureau of Statistics, 2015. ISBN 978-984-33-8609-0.
  16. Urbanization Takes on New Dimensions in Asia’s Population Giants. [dostęp 2012-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-14)].
  17. Robert Cervero: Informal Transport in the Developing World. UN-HABITAT, 2000, s. 39. ISBN 92-1-131453-4. (ang.).
  18. Dhaka. W: Economic and Social Commission for Asia and the Pacific.: Asian Highway Handbook. United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, United Nations Publications, 2005, s. 28. ISBN 92-1-120170-5. (ang.).
  19. Modi visits Dhakeshwari temple, Indian chancery in Dhaka. Zee Media Corporation Ltd. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-15)]. (ang.).
  20. Time to go vertical as land shrinks. 2012-09-02. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-23)]. (ang.).
  21. Brief History. du.ac.bd. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-23)]. (ang.).