Wikipedia

Chengdu

miasto w Syczuanie w Chinach

Chengdu (ⓘChengdu; chiń. 成都; pinyin Chéngdū) – miasto w Chinach, liczące ponad 15 milionów mieszkańców, stolica prowincji Syczuan[1].

Chengdu
成都
ilustracja
Państwo

 Chiny

Prowincja

Syczuan

Powierzchnia

14335[1] km²

Wysokość

500 m n.p.m.

Populacja (2019)
• liczba ludności


15 000 686[1]

Nr kierunkowy

(0)28

Kod pocztowy

610000-611944

Tablice rejestracyjne

川A

Plan Chengdu
Położenie na mapie Syczuanu
Mapa konturowa Syczuanu, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Chengdu”
Położenie na mapie Chin
Mapa konturowa Chin, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Chengdu”
Ziemia30°39′49″N 104°04′00″E/30,663611 104,066667
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Świątynia Daci

Geografia i klimat

edytuj

Miasto leży w zachodniej części Kotliny Syczuańskiej, w 40% na żyznej równinie Chengdu. Najniższym punktem jest ujście rzeki Zhi Shui w dystrykcie Jintang na wysokości 387 m n.p.m., zaś najwyższym szczyt w paśmie górskim Qionglai, w zachodnim dystrykcie Dayi, mający wysokość 5364 m.[2] Przez obszar miasta przepływa kilka rzek, zaś przez ścisłe centrum rzeka Jin, która blisko najstarszej części miasta dzieli się na dwie odnogi.

Chengdu leży w strefie klimatu subtropikalnego, monsunowego. Występują tutaj duże wahania opadów w cyklu rocznym, zaś średnia wilgotność względna wynosi około 80%. Pora deszczowa występuje od czerwca do września. Zimy są łagodne, zaś lata niezbyt gorące z dużą wilgotnością powietrza[2].

Średnia temperatura i opady dla Chengdu (okres 30 letni)
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 9.5 11.1 16.2 21.6 26.0 27.8 29.6 29.7 25.1 20.6 15.6 10.8 20,3
Średnie temperatury w nocy [°C] 2.4 4.2 8.1 12.7 17.2 20.2 22.0 21.6 18.4 14.5 9.2 4.2 12,9
Opady [mm] 7 10 21 47 87 103 231 224 132 39 17 5 77
Średnia liczba dni z opadami 7 8 11 13 15 16 17 16 17 14 8 6 148
Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[3]

Podział administracyjny

edytuj
 
Wejście do stacji Tianfu Square (dzielnica Qingyang)
 
Apartementowce w dzielnicy Wuhou

Chengdu dzieli się na 11 dzielnic, 5 miast na prawach powiatów i 4 hrabstwa[1].

Podział miasta Chengdu
 
Chenghua
Jinjiang
Jinniu
Longquanyi
Pidu
Qingbaijiang
Qingyang
Shuangliu
Wenjiang
Wuhou
Xindu
Xinjin
Dayi
Jintang
Pujiang
Chongzhou
Jianyang
Pengzhou
Qionglai
Nazwa dzielnicy Populacja
(2019)[1] 		Powierzchnia
(km²)[1] 		Gęstość zaludnienia
(/km²)
Chenghua (成华区) 790 238 108 7317
Jinjiang (锦江区) 616 514 61 10 107
Jinniu (金牛区) 767 460 108 7106
Longquanyi (龙泉驿区) 739 995 556 1331
Pidu (郫都区) 654 922 437 1499
Qingbaijiang (青白江区) 423 772 379 1118
Qingyang (青羊区) 718 970 66 10 894
Shuangliu (双流区) 1 382 893 1068 1295
Wenjiang (温江区) 509 970 276 1848
Wuhou (硚口区) 1 339 697 122 10 981
Xindu (新都区) 820 371 496 1654
Dayi (大邑县) hrabstwo 509 172 1284 397
Jintang (金堂县) hrabstwo 903 580 1156 782
Pujiang (蒲江县) hrabstwo 267 521 580 461
Xinjin (新都县) hrabstwo 318 817 329 969
Chongzhou (崇州市) miasto pow. 660 917 1089 607
Dujiangyan (都江堰市) miasto pow. 622 180 1208 515
Jianyang (简阳市) miasto pow. 1 503 193 2214 679
Pengzhou (彭州市) miasto pow. 798 654 1421 562
Qionglai (邛崃市) miasto pow. 651 850 1377 473
Razem 15 000 686 14 335 1046

Historia

edytuj

Wczesna historia

edytuj
 
Złota patera przedstawiająca cztery nektarniki wokół słońca (XVI-XI w. p.n.e.)

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Chengdu pochodzą sprzed 4500 lat[4]. Na obszarze obejmującym miasto znajdowała się stolica państwa Shu, które istniało od XI wieku p.n.e. do końca IV wieku p.n.e.[5] Z powyższego okresu pochodzi obszar religijno-ofiarny Jinsha w dystrykcie Qingyang oraz grobowce w centralnej części miasta[6]. W 316 roku p.n.e. po podbiciu miasta przez Qin, stało się ono stolicą prefektury, zaś w 311 roku p.n.e. rozpoczęto budowę murów miejskich[7]. W tym okresie rozpoczęto także budowę Shu Dao, pierwszej drogi biegnącej z Syczuanu do północnej prowincji Shaanxi, której trasa biegnie przez urwiste góry i momentami jest wykuta w stromych klifach[8]. Około 251 roku p.n.e. ukończono budowę systemu irygacyjnego Dujiangyan, który funkcjonuje do obecnych czasów[9].

II wiek p.n.e. – XVII wiek

edytuj
 
Most Anshun

Od czasów panowania dynastii Han Chengdu stawało się jednym z najważniejszych ośrodków polityki i gospodarki w Chinach. W tym okresie miasto słynęło z produkcji wysokiej jakości brokatu, eksportowanego także poza granice państwa[10]. Według chińskiej historii, na górze Qingcheng, która znajduje się na północy zespołu miejskiego, w 142 roku Zhang Daoling ustanowił doktrynę religijnego taoizmu[11]. W połowie VIII wieku zamieszkiwali w Chengdu Du Fu i Li Bai, uznawani za jednych z najwybitniejszych poetów chińskich, tworząc w tym okresie jedne z najważniejszych swoich dzieł[12].

W epoce Trzech Królestw Chengdu było stolicą królestwa Shu Han, zaś po zjednoczeniu pozostawało stolicą prowincji Syczuan i jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych cesarstwa[5]. W 1023 roku w Chengdu wprowadzono najwcześniejszą papierową walutę na świecie – jiaozi, która była powszechnie uznawanym środkiem płatniczym wymienialnym na monety[13]. Wenecki kupiec i podróżnik Marco Polo w drugiej połowie XIII wieku przebywał w mieście i opisał ówczesną zabudowę mostu Anshun[14].

W 1362 roku miasto zostało na krótko zdobyte podczas Powstania Czerwonych Turbanów[7]. Pod koniec XIV wieku cesarz Hongwu, pierwszy z dynastii Ming, wybudował dla swojego syna pałac, którego mury o wysokości 5 metrów miały długość 4,5 km[15]. Pałac został zniszczony podczas wojen w okresie upadku dynastii Ming w połowie XVII wieku[16]. Po dwuletniej okupacji miasta w latach 1644-1646, w wyniku masakr dokonanych przez wojska Zhanga Xianzhonga oraz późniejszych działań wojennych, Chengdu niemal całkowicie się wyludniło[10]. W 1696 roku powołano w mieście dzisiejszą diecezję rzymskokatolicką.

XVIII - XX wiek

edytuj
 
Pałac królewski na początku XX wieku (nieistniejący obecnie)

Po tragicznych wydarzeniach z połowy XVII wieku w wyniku których prowincja utraciła około 75% populacji, przez dziesięciolecia tereny były zasiedlane przez ludność z sąsiednich prowincji[17]. Ponownie rozwinął się przemysł związany z produkcją brokatu, pod koniec panowania dynastii Qing w mieście działało ponad 2000 prywatnych warsztatów posiadających około 10 tysięcy krosień[18]. Równina Chengdu słynęła również z uprawy wysokiej jakości tytoniu[19].

Wybudowanie w 1877 roku fabryki broni przez gubernatora prowincji zainicjowało w mieście budowę zakładów w stylu zachodnim[15]. W 1896 roku z polecenia cesarza Guangxu założono Syczuańską Szkołę Chińską i Zachodnią, zaś w 1910 roku zachodni misjonarze otworzyli szkołę medyczną pod nazwą Zachodnio-Chiński Uniwersytet, z obydwu wywodzi się obecny Uniwersytet Syczuański[20]. Na początku XX wieku ludność samego miasta liczyła od 450 do 500 tysięcy osób, zaś całej równiny Chengdu około 5 milionów osób. Przez miasto przechodziły główne szlaki handlowe prowincji, zaś samo Chengdu było wówczas otoczone murem o łącznej długości ponad 19 km[17]. Dzisiejsza ulica handlowa Chunxi Road, która została wybudowana w latach dwudziestych XX wieku, skupiała wówczas 70% biznesu całego miasta[10].

W czasie wojny chińsko-japońskiej toczonej od 1937 roku, miasto pozostawało w rękach rządu chińskiego, którego tymczasową siedzibą, jak też główną bazą wojsk pod dowództwem Czang Kaj-szeka był Chongqing, drugie wielkie miasto Kotliny Syczuańskiej[21]. Chengdu w tym okresie było wielokrotnie celem nalotów prowadzonych przez bombowce japońskie[22]. Podczas II wojny światowej z lotnisk w Chengdu i okolicy korzystała XIV Armia Powietrzna Stanów Zjednoczonych, walcząca z Japonią, zaś bombowce B-29 wielokrotnie atakowały cele na wyspach japońskich oraz na obszarach okupowanych przez wojska japońskie w Chinach[23]. Chengdu było ostatnim ważnym miastem kontynentu pozostającym w rękach nacjonalistów po przegranej wojnie domowej z komunistami. Miasto zostało zdobyte przez wojska Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej pod koniec grudnia 1949 roku[15].

W 1952 roku otwarto połączenie kolejowe z Chongqing, które jednocześnie było pierwszą nowo wybudowaną linią w Chińskiej Republice Ludowej[24]. Port lotniczy Chengdu-Shuangliu oddano do użytku cywilnego w 1956 roku[25]. W tym samym roku założono Uniwersytet Elektroniki i Technologii w Chengdu[26]. Pierwszą linię kolejową prowadzącą poza prowincję Syczuan, do Baoji w północnej prowincji Shaanxi, oddano do użytku w 1958 roku, której fragment był jednocześnie pierwszą zelektryfikowaną linią w historii kraju[27]. W tym samym roku zburzono mur miejski, pozostawiając 9 odcinków o łącznej długości około 1 km[28]. W 1970 roku otwarto linię o długości ponad 1000 km do leżącego na południu Kunming w prowincji Junnan, prowadzącą w większości przez tunele i wiadukty z uwagi na górzysty teren[29].

Pierwszą obwodnicę miasta tzw. wewnętrzną, biegnącą w większości wzdłuż dawnych murów miejskich o długości 19,4 km ukończono w 1986 roku[30]. Jedna z najstarszych wyższych uczelni w kraju, założony w 1896 roku Uniwersytet Południowo-Zachodni Jiaotong, przeniósł się do Chengdu w 1988 roku[31]. W 1991 roku otwarto w mieście, jako jedną z pierwszych w kraju strefę zaawansowanych technologii Chengdu (Chengdu Hi-tech Industrial Development Zone)[32]. Drugą obwodnicę miasta o długości 28,3 km oddano do użytku w 1993 roku[30]. W tym samym roku pierwsze firmy z Fortune Global 500 dokonały inwestycji w mieście[33].

XXI wiek

edytuj
 
Tianfu Center

W 2002 roku ukończono trzecią obwodnicę o długości 51 km oraz czwartą o długości 85 km (pierwszą o statusie drogi ekspresowej)[30]. Trzęsienie ziemi w Syczuanie o sile 7,9 w skali Richtera, które miało miejsce 7 maja 2008 roku, pociągnęło za sobą dużą liczbę ofiar śmiertelnych oraz poczyniło znaczne szkody w mieście[34].

Uroczyste otwarcie pierwszej linii metra w Chengdu, a zarazem pierwszej w zachodnich Chinach, odbyło się 27 września 2010 roku[35]. W tym samym roku UNESCO nadało Chengdu, jako drugiemu miasto na świecie tytuł „Gastronomicznej stolicy świata”[36]. W 2013 roku oddano do użytku New Century Global Center, największy budynek na świecie pod względem powierzchni użytkowej. Chengdu od 26 kwietnia 2013 roku jest jedną z końcowych stacji tzw. nowego szlaku jedwabnego, regularnego połączenia kolejowego z Europą utworzonego w wyniku inicjatywy „jeden pas i jedna droga”[37]. Dwie kolejne obwodnice o statusach drogi ekspresowej tj. piątą o długości 223 km oraz szóstą o długości 459 km (biegnącą częściowo poza granicami miasta), oddano do użytku odpowiednio w 2015 i 2021 roku[30].

W 2019 roku Chengdu zostało wybrane na gospodarza Letniej Uniwersjady w 2021 roku, lecz z uwagi na panującą na świecie pandemię COVID-19 została ona przeniesiona na 2022 rok[38]. Powyższa impreza sportowa przyczyniła się do wybudowania w mieście szeregu obiektów sportowych, na czele ze stadionami o pojemności 60 i 40 tysięcy widzów[39].

Pod koniec 2020 roku, po uruchomieniu 5 nowych linii metra (w tym jednej automatycznej), łączna długość systemu w Chengdu wyniosła 558 km, co czyniło go czwartym najdłuższym systemem metra na świecie[40]. W czerwcu 2021 roku otwarto Port Lotniczy Chengdu Tianfu, dzięki czemu Chengdu zostało trzecim po Pekinie i Szanghaju mieście w Chinach, które posiada dwa międzynarodowe porty lotnicze[41]. W trakcie realizacji jest największy transportowy projekt w Chinach, linia kolei dużych prędkości Syczuan – Tybet, mająca połączyć Chengdu z Lhasą, stolicą Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. W budowie jest środkowy odcinek o długości 1011 km pomiędzy Ya’an a Nyingchi, który ma być ukończony do 2030 roku[42].

Demografia

edytuj
 
Historyczna ulica Jinli

W 2019 roku w Chengdu mieszkało 15 000 686 osób[1]. Wśród osób zameldowanych na stałe 50,4% mieszkańców było mężczyznami, a 49,6% kobietami[43].

Ludność Chengdu od 1950 roku[43]
Rok Populacja +/-
1950 5 048 000
1960 5 701 100 +13%
1970 6 952 100 +22%
1980 8 225 400 +18%
1990 9 195 000 +12%
2000 10 133 500 +10%
2010 11 490 700 +13%
2015 12 280 500 +7%
2019 15 000 686[1] +22%

Gospodarka

edytuj
 
Centrum Chińsko-Europejskie

W 2019 roku przychód PKB Chengdu zaliczył wzrost 8% w stosunku do poprzedniego roku i wyniósł ponad 1,7 biliona CNY[44], co stanowiło ósmy wynik na kontynentalnych Chinach[45]. W 2019 roku sektor usług odpowiadał za 65,6% przychodu PKB miasta, zaś za 34,4% pozostałe sektory gospodarki tj. 30,8% - sektor przemysłowy i 3,6% - sektor rolniczy[44].

Otwarta w 1991 roku jako jedna z pierwszych w kraju strefa zaawansowanych technologii Chengdu (Chengdu Hi-tech Industrial Development Zone) w 2019 roku osiągnęła przychód PKB w wysokości 228 miliardów CNY, co stanowiło ponad 13% przychodu całego miasta[32]. Ponadto od 2000 roku działa specjalna strefa ekonomiczna Chengdu Economic & Technological Development Zone, która odpowiada za 8% przychodu miasta[46]. Działająca od 1 kwietnia 2017 roku Syczuańska strefa wolnego handlu, obejmuje w mieście trzy lokacje: część wyżej wymienionej strefy zaawansowanej technologii, międzynarodowy terminal kolejowy oraz centrum logistyczne przy porcie lotniczym Chengdu-Shuangliu[47].

Do końca 2018 roku 285 firm z listy Fortune Global 500 dokonało inwestycji w mieście[47]. W Chengdu na początku 2020 roku siedzibę miało 96 spółek notowanych na giełdzie, o całkowitej wartości rynkowej ponad 793 miliardy CNY, co stanowiło dziesiąty wynik w kraju[48].

Do rozwoju miasta przyczynił się także fakt, iż Chengdu od 26 kwietnia 2013 roku jest jedną z końcowych stacji tzw. nowego szlaku jedwabnego, regularnego połączenia kolejowego z Europą utworzonego w wyniku inicjatywy „jeden pas i jedna droga”[37]. Do końca sierpnia 2020 roku miasto obsłużyło ponad 6000 pociągów towarowych na powyższej trasie[49].

W 2019 roku dochód rozporządzalny mieszkańca Chengdu zameldowanego na stałe wyniósł 45 878 CNY, który w stosunku do poprzedniego roku (bez uwzględnienia inflacji) wzrósł o 9%[50].

Transport

edytuj

Transport kolejowy

edytuj
 
Dworzec Wschodni w Chengdu

Największymi dworcami w Chengdu są odpowiednio: Wschodni, Główny i Południowy. Z powyższych dworców kursują pociągi kolei dużej prędkości, które obsługują m.in. bezpośrednie połączenia do Kantonu, Szanghaju i Pekinu[51] oraz biegnącą w połowie przez tunele i wiadukty linię do Guiyang[52]. Ponadto w 2018 roku oddano linię do sąsiedniego miasta Ya’an, z którego od 2030 roku mają kursować pociągi dużej prędkości do Nyingchi w Tybecie[53]. W okresie od 28 września do 8 października 2020 roku, przypadającym na święto narodowe wszystkie stacje obsłużyły ponad 3,2 mln osób wyjeżdżających z miasta, w tym 372 tysiące w dniu 1 października 2020 roku[54].

Transport lotniczy

edytuj

Miasto obsługuje port lotniczy Chengdu-Shuangliu, z którego w 2019 roku skorzystało prawie 56 mln pasażerów co stawiało je na czwartym miejscu w kraju pod względem ilości obsłużonych osób[55]. W czerwcu 2021 roku otwarto Port Lotniczy Chengdu Tianfu, który docelowo ma obsługiwać do 120 mln pasażerów rocznie[41].

Transport drogowy

edytuj
 
Druga obwodnica (dystrykt Jinniu)

W połowie 2020 roku w Chengdu było zarejestrowanych ponad 5 mln samochodów, ustępując w kraju pod tym względem jedynie Pekinowi[56].

Miasto posiada trzy zwykłe obwodnice i trzy o statusie dróg ekspresowych[30].

Najważniejsze drogi wychodzące z Chengdu:

  • autostrada G108 – biegnąca z Pekinu do Kunming;
  • autostrada G213 – biegnąca z Lanzhou do Mohan (przejście graniczne z Laosem);
  • autostrada G317 – biegnąca do Nagqu;
  • autostrada G318 – biegnąca z Szanghaju do Zhangmu (Tybet) przy granicy z Nepalem;
  • autostrada G319 – biegnąca do Xiamen;
  • autostrada G321 – biegnąca do Kantonu;
  • droga ekspresowa G42 – biegnąca do Szanghaju;
  • droga ekspresowa G5013 – biegnąca do Chongqing.

Transport publiczny

edytuj
 
System BRT w Chengdu
Osobny artykuł: Metro w Chengdu.

W 2020 roku z transportu publicznego w Chengdu korzystało dziennie średnio 6,820 mln pasażerów, w tym:

  • autobusy: 2,986 mln
  • metro: 3,313 mln
  • taxi: 521 tysięcy[57].

Na koniec 2019 roku Chengdu posiadało 1132 linie transportu publicznego, które były obsługiwane przez prawie 16 tysięcy autobusów. Ponadto w mieście było zarejestrowanych ponad 16 tysięcy taksówek[58]. Miasto posiada cztery linie systemu BRT[59].

Pod koniec 2020 roku system metra w Chengdu miał długość 558 km i liczył 13 linii[40].

Najwyższe budynki

edytuj
 
Panorama Chengdu

W Chengdu pod koniec lipca 2021 roku znajdowało się 88 budynków których wysokość przekraczała 150 metrów[60].

Miejsce Nazwy najwyższych budynków Wysokość
(m) 		Rok ukończenia
1 Chengdu International Finance Square Tower 1 247 2014[61]
1 Chengdu International Finance Square Tower 2 247 2014[62]
3 Global Times Center 243 2016[63]
4 Western International Finance Center Conrad Hotel 241 2015[64]
5 Tianxi Twin Towers 1 222 2017[65]
5 Tianxi Twin Towers 2 222 2017[66]
7 Tianfu IFC 1 220 2018[67]
7 Tianfu IFC 2 220 2018[68]
7 Waldorf Astoria Chengdu 220 2017[69]
10 Oriental Hope Intertek Plaza 1 219 2016[70]
10 Oriental Hope Intertek Plaza 2 219 2016[71]

Edukacja

edytuj
 
Biblioteka Uniwersytetu Syczuańskiego

W 2019 roku w Chengdu znajdowały się 57 wyższych uczelni, na których studiowało około 880 tysięcy osób, ponadto w mieście funkcjonowało 708 szkół średnich i 607 szkół podstawowych[72].

Najstarszymi wyższymi uczelniami w Chengdu są:

  • Uniwersytet Syczuański (四川大学) (zał. w 1896 roku, w 2021 roku na 14 miejscu w rankingu najlepszych uniwersytetów w kraju[73])
  • Uniwersytet Południowo-Zachodni Jiaotong (西南交通大学) (zał. w 1896 roku, w 2021 roku na 51 miejscu w rankingu)

Ponadto w 2021 roku w pierwszej setce najlepszych uniwersytetów w Chinach znajdował się także:

  • Uniwersytet Elektroniki i Technologii (电子科技大学) (zał. w 1956, w 2021 roku na 31 miejscu w rankingu)

Pozostałe notowane wyższe uczelnie:

  • Południowo-Zachodni Uniwersytet Naftowy (西南石油大学)
  • Syczuański Uniwersytet Rolniczy (四川农业大学)
  • Politechnika Chengdu (成都理工大学)
  • Uniwersytet Technologii Informacyjnych Chengdu (成都信息工程大学)
  • Syczuański Uniwersytet Pedagogiczny (四川师范大学)
  • Uniwersytet Chengdu (成都大学)
  • Uniwersytet Xihua (西华大学)
  • Uniwersytet Technologiczny w Chengdu (成都工业学院)
  • Południowo-Zachodni Uniwersytet Narodowości (西南民族大学)

Ponadto w mieście funkcjonują m.in. następujące wyższe uczelnie:

  • Południowo-Zachodni Uniwersytet Finansów i Ekonomii (西南财经大学)
  • Uniwersytet Medycyny Chińskiej Chengdu (成都中医药大学)
  • Syczuańskie Konserwatorium Muzyczne (四川音乐学院)
  • Akademia Medyczna Chengdu (成都医学院)
  • Akademia Wychowania Fizycznego Chengdu (成都体育学院)

Kultura i religia

edytuj

Miasto słynie z kuchni syczuańskiej. UNESCO nadało Chengdu jako drugiemu miastu na świecie tytuł „Gastronomicznej stolicy świata”[36]. Chengdu jest też głównym ośrodkiem rozwoju opery syczuańskiej[74]. Rejon równiny Chengdu znany jest także z haftu syczuańskiego, brokatu syczuańskiego, zdobienia laką oraz tkania z bambusa[75]. Od 2007 roku co dwa lata odbywa się w mieście pod patronatem UNESCO Festiwal Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego[76]. W 2019 roku w Chengdu działało 49 muzeów[77].

W mieście znajduje się siedziba rzymskokatolickiej diecezji Chengdu. Na górze Qingcheng, na której znajduje się szereg świątyń, wedle podań Zhang Daoling ustanowił doktrynę religijnego taoizmu[11].

Atrakcje

edytuj
 
Świątynia Wenshu
 
Ośrodek badawczy i rozrodczy pandy wielkiej w Chengdu

Lista najważniejszych atrakcji turystycznych w mieście:

  • Góra Qinhcheng
  • Świątynie[78]:
    • Markiza Wu (Wuhou) (kompleks pawilonów i ogrodów);
    • Qingyang (Świątynia Zielonej Kozy);
    • Wenshu (licząca 1200 lat; obecne budynki pochodzą z XVIII wieku);
    • Zhaojue;
    • Daci;
  • Dom Du Fu;
  • Klasztor Boskiego Światła;
  • muzeum/ruiny Jinsha;
  • muzeum Sanxingdui[79];
  • zabytkowa zabudowa miasteczka Huanglongxi[80];
  • zabytkowa zabudowa miasteczka Luodai[81];
  • zabytkowa zabudowa miasteczka Anren[82];
  • System irygacyjny Dujiangyan;
    • Świątynia ukrytego smoka (Fulongguan);
  • Wangjianglou (Park Pawilonu Widoku na Rzekę)[83];
    • Pawilon Chongli w Wangjianglou, zbudowany dla upamiętnienia Xue Tao;
  • Syczuańskie Sanktuaria Pand Gigantycznych (zespół 7 rezerwatów i 9 parków krajobrazowych, częściowo znajdujących się na obszarze Chengdu, w których żyje 30 procent populacji Pandy wielkiej)[84].

Sport

edytuj
 
stadion Chengdu Sports Centre

W 2022 roku w Chengdu ma się odbyć przeniesiona z 2021 roku letnia Uniwersjada.

Miasto było gospodarzem międzynarodowych imprez sportowych m.in.:

Od 2016 roku organizowany jest w mieście turniej tenisowy rangi ATP Tour 250 – Chengdu Open.

W mieście od 2014 roku odbywa się międzynarodowy młodzieżowy turniej piłki nożnej Panda Cup.

W Chengdu swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:

W Chengdu znajdują się różne obiekty sportowe m.in.:

  • wielofunkcyjny stadion Chengdu Sports Centre o pojemności 42 tysięcy widzów;
  • stadion Longquanyi o pojemności 27 tysięcy widzów;
  • wielofunkcyjny stadion Dujiangyan Phoenix o pojemności ponad 12 tysięcy widzów.
  • Sichuan International Tennis Center – centrum tenisowe z głównym kortem o pojemności 6 tysięcy widzów[85].

W związku z wybraniem Chengdu na gospodarza letniej Uniwersjady wybudowano szereg obiektów sportowych: dwa stadiony o pojemności 60 i 40 tysięcy widzów oraz kilka hal sportowych o pojemności ponad 10 tysięcy widzów[39].

W dystrykcie Dayi znajduje się Xiling Snow Mountain, największy ośrodek narciarski w południowo-zachodnich Chinach[86].

Współpraca

edytuj

Miasta i regiony partnerskie Chengdu (stan na 1.01.2020)[87].

Znane osoby

edytuj

W Chengdu urodziły się m.in. następujące osoby:

  • Ba Jin – pisarz
  • Bai Ling – aktorka
  • Tiger Chen – aktor
  • Li Donghua – lekkoatleta
  • Fala Chen - aktorka
  • Huajian Gao - inżynier mechaniki
  • Huang Qi – aktywista i obrońca praw człowieka
  • Chen Jing – siatkarka
  • Li Peng – polityk
  • Li Yuchun – aktorka i piosenkarka
  • Meng Wanzhou – menedżer i przedsiębiorca
  • Van C. Mow - bioinżynier
  • Derek Parfit – profesor
  • Ren Qian – skoczkini do wody
  • Tan Jian – lekkoatletka
  • Tang Qianhui – tenisistka
  • Qi Wei – aktor i piosenkarz
  • Xu Xiaoxi – reżyser i scenarzysta
  • Yan Zi – tenisistka
  • Yang Hongying – pisarka
  • Yu Jie – pisarz i aktywista
  • Yue Hong – aktorka
  • Luo Yunxi – aktor i piosenkarz
  • Kang Zhang – naukowiec z dziedziny okulistyki
  • Jane Zhang – wokalistka popowa
  • Zhang Liyin – wokalistka popowa
  • Zhang Rongfang – siatkarka
  • Zhao Ermi - herpetolog
  • Zheng Jie – tenisistka
  • Zhou Yang – lekkoatletka
  • Zhou Yuelong – snookerzysta

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h 统计年鉴2020, 15-1 Land Area, Registered Households and Population in Districts, Cities at County Level and Counties(End of 2019). cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  2. ↑ a b Brief Introduction to Geography of Chengdu. chengdu.gov.cn, 2014-11-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  3. ↑ Chengdu. imgw.pl. [dostęp 2021-08-25]. (pol.).
  4. ↑ Remains of 4,500-year-old bamboo-mud cabin found in China. xinhuanet.com, 2021-06-07. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  5. ↑ a b Chengdu. chinadaily.com.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  6. ↑ Archaeological Sites of the Ancient Shu State: Site at Jinsha and Joint Tombs of Boat- shaped Coffins in Chengdu City, Sichuan Province; Site of Sanxingdui in Guanghan City, Sichuan Province 29C.BC-5C.BC. whc.unesco.org, 2013-01-29. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  7. ↑ a b About City. jinniu.gov.cn, 2012-07-18. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  8. ↑ Huang Zhiling: Shu Path considered possible heritage site. chinadaily.com.cn, 2015-11-14. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  9. ↑ Dujiangyan – The oldest functioning dam-free water diversion project. mwr.gov.cn, 2019-03-20. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  10. ↑ a b c What is the story of Chengdu?. shine.cn, 2018-03-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  11. ↑ a b Mount Qingcheng and the Dujiangyan Irrigation System. whc.unesco.org, 2000. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  12. ↑ Qian Tong: Chengdu on the road to become a global city. shine.cn, 2018-05-03. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  13. ↑ History etched in ancient coins. szpsq.gov.cn, 2014-06-07. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  14. ↑ Wu Huixin: Spanning city’s rivers and history. shine.cn, 2014-07-10. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  15. ↑ a b c Chengdu, an Ancient and Modern City. chengdu.gov.cn, 2014-11-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  16. ↑ Dong Jidong: Chengdu Center plays on ancient past to stoke future growth. chinadaily.com.cn, 2017-03-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  17. ↑ a b Richard’s 1908 ↓, s. 112.
  18. ↑ Huang Zhiling: Special Supplement: Ancient Shu brocade shimmers through centuries. chinadaily.com.cn, 2008-08-17. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  19. ↑ Chisholm 1911 ↓, s. 319.
  20. ↑ About SCU. en.scu.edu.cn, 2017-03-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  21. ↑ More people visit World War II allied forces headquarters in China. chinadaily.com.cn, 2017-07-06. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  22. ↑ 114 Air Battle over Chengdu. air.mnd.gov.tw, 2020-04-30. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  23. ↑ Huang Zhiling: Stone rollers tell story of sacrifice. chinadaily.com.cn, 2015-08-26. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  24. ↑ The first railway built by the PRC: Chengdu-Chongqing Railway. cgtn.com, 2021-07-29. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  25. ↑ Jerry.P: China’s 18 4F-class airports in 2021. whatchina.cn, 2021-03-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  26. ↑ About UESTC - History. uestc.edu.cn, 2021-03-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  27. ↑ Bruce Connolly: Traveling on board China's trains for 30 years. chinadaily.com.cn, 2017-08-24. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  28. ↑ 你對護城河了解幾分？沿著護城河逛逛老成都. sc.people.com.cn, 2021-03-21. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  29. ↑ 20 old photos bring you back to the “Wonder of the World” of Chengdu-Kunming Railway. crtg.cn, 2021-03-08. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  30. ↑ a b c d e 成都，到底有几环？. thepaper.cn, 2020-11-07. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  31. ↑ About – History. en.swjtu.edu.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  32. ↑ a b 成都高新区简介. cdht.gov.cn, 2020-08-13. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  33. ↑ Zhuan Ti: Historic gateway forges links around the globe. chinadaily.com.cn, 2016-11-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  34. ↑ Economic implications of Sichuan earthquake. europeanchamber.com.cn, 2008-06-19. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  35. ↑ West China's first subway starts operation. chinadaily.com.cn, 2010-09-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  36. ↑ a b Gourmet Chengdu. unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  37. ↑ a b Hao Nan: Once a Silk Road center, city again a hub of global trade. chinadaily.com.cn, 2018-11-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  38. ↑ Chengdu 2021 FISU World University Games postponed to 2022. fisu.net, 2021-04-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  39. ↑ a b Venues. 2021chengdu.com, 2021-04-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  40. ↑ a b China's Chengdu opens 5 new metro lines. globaltimes.cn, 2020-12-19. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  41. ↑ a b Huang Zhiling: Chengdu opens its second international airport. global.chinadaily.com.cn, 2021-06-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  42. ↑ Luo Wangshu: Sichuan-Tibet Railway 'extremely challenging' project, expert says. chinadaily.com.cn, 2021-03-10. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  43. ↑ a b 统计年鉴2020, 3-1 Total Registered Households and Population over the Years(Year-end). cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  44. ↑ a b 统计年鉴2020, 2-1 Gross Domestic Product over the Years. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  45. ↑ Sun Chi: Shanghai, Beijing among 10 economically strongest cities of China. chinadaily.com.cn, 2020-03-13. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  46. ↑ Chengdu Economic and Technological Development Zone. chinadaily.com.cn, 2019-03-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  47. ↑ a b Chengdu Investment Guide 2019. chengdu.gov.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  48. ↑ Zhang Liying: Top 10 Chinese cities based on value of listed companies. china.org.cn, 2020-01-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  49. ↑ Chengdu sees 6,000 trips by China-Europe freight trains. gov.cn, 2020-08-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  50. ↑ 统计年鉴2020, 7-3 Per Capita Cash Income of Urban Households over the Years. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  51. ↑ Updated China Train Schedules and Routes 2020. chinadiscovery.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  52. ↑ A high-speed railway is put into operation with nearly half of its route running on bridges and in tunnels. globaltimes.cn, 2019-12-16. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  53. ↑ Xu Keyue: Xi calls construction of Sichuan-Tibet railway significant to unity and border stability. globaltimes.cn, 2020-08-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  54. ↑ 中秋国庆长假铁路成都车站共发送旅客312万人. news.cnr.cn, 2020-10-09. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  55. ↑ China's top 10 airports in passenger numbers in 2019. chinadaily.com.cn, 2020-03-17. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  56. ↑ Li Fusheng: Chengdu auto show a sign of enthusiasm, resolution. chinadaily.com.cn, 2020-07-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  57. ↑ 2020年全市主要交通运输数据. jtys.chengdu.gov.cn, 2021-01-28. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  58. ↑ 统计年鉴2020, 8-6 Public Traffic in City. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  59. ↑ Chengdu. BRTData.org, 2017-10-20. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  60. ↑ Chengdu, China. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  61. ↑ Chengdu International Finance Square Tower 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  62. ↑ Chengdu International Finance Square Tower 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  63. ↑ Global Times Center. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  64. ↑ Western International Finance Center Conrad Hotel. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  65. ↑ Tianxi Twin Towers 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  66. ↑ Tianxi Twin Towers 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  67. ↑ Tianfu IFC 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  68. ↑ Tianfu IFC 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  69. ↑ Waldorf Astoria Chengdu. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  70. ↑ Oriental Hope Intertek Plaza 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  71. ↑ Oriental Hope Intertek Plaza 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  72. ↑ 统计年鉴2020, 13-4 Basic Statistics on Education. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  73. ↑ Best Chinese Universities Ranking • Overall Ranking - 2021. shanghairanking.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  74. ↑ Sichuan opera from Sichuan Province. globaltimes.cn, 2010-09-15. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  75. ↑ Chengdu Culture. chengdu.gov.cn, 2015-01-08. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  76. ↑ International Festival of the Intangible Cultural Heritage. unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  77. ↑ 统计年鉴2020, 13-3 Basic Statistics on Museums. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  78. ↑ Chengdu temples. china.org.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  79. ↑ Sanxingdui Museum – Official website. sxd.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  80. ↑ Huanglongxi ancient town in China's Sichuan. china.org.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  81. ↑ Luodai Town--Beauty Under Chengdu's Nose. china.org.cn, 2003-07-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  82. ↑ Enjoy a weekend of Red tourism in Anren, Sichuan Province. globaltimes.cn, 2018-06-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  83. ↑ Wangjiang Pavalion Park. travelchinaguide.com, 2019-07-26. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  84. ↑ Sichuan Giant Panda Sanctuaries - Wolong, Mt Siguniang and Jiajin Mountains. whc.unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  85. ↑ 四川国际网球中心. shuangliu.gov.cn, 2019-03-11. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
  86. ↑ Xiling Snow Mountain, Official website. xiling.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
  87. ↑ Chengdu Sistership City Scholarship. uestc.edu.cn, 2020-01-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chengdu&oldid=75318083”