954
rok kalendarzowy w X wieku, zwykły (nieprzestępny)
Rządzący państwami w 954
Wydarzenia
edytujWedług miejsca
edytujEuropa
edytuj- Rozpoczęło się powstanie Słowian połabskich przeciwko Ottonowi I, które król niemiecki stłumił w 955.
- Wiosna - armia Księstwa Węgier pod dowództwem Bulcsú przeprawiła się przez Ren. Rozbili obóz w Wormacji w stolicy swojego sojusznika Konrada Rudego, księcia Lotaryngii. Następnie Bulcsú maszerował na zachód, atakując wojska króla Ottona I, przekraczając rzeki Mozelę i Mozę.[1]
- 6 kwietnia - 10 kwietnia - Węgrzy oblegali Cambrai, spalili jego przedmieścia, lecz nie byli w stanie podbić miasta. Jeden z krewnych Bulcsú został zabity przez obrońców, ponadto odmówili wydania jego ciała Węgrom, którzy w akcie zemsty zabili wszystkich swoich jeńców.
- Węgrzy ograbili regiony Hesbaye i Silva Carbonaria (dzisiejsza Belgia). Obrabowali i spalili Katedrę Św. Lamberta w Hainaut, klasztor w Moorsel, ponadto ich łupem padły miasta Gembloux i Tournai.
- Lato - Węgrzy zaatakowali okolice Laon, Reims, Chalon, Metz i Gorze, po czym wrócili do Burgundii. W Prowansji Węgrzy walczą z Maurami z muzułmańskiej enklawy Fraxinet. [2]
- 10 września - Król Ludwik IV zmarł po wypadku podczas polowania (niedaleko jego pałacu w Corbeny). Następcą tronu został jego 13-letni syn Lotar (pod opieką Hugona Wielkiego, hrabiego Paryża).
- 12 listopada - koronacja Lotara w Opactwie Saint-Remi przez Artalda, arcybiskupa Reims, na króla zachodniofrankijskiego. Jego matka, królowa Gerberga Saska mianuje Hugona Wielkiego regenta.[3]
- Zima - w Sejm Rzeszy w Auerstedt zgromadzonej przez Ottona I, jego syn Ludolf (książę Szwabii) i Konrad Rudy poddają się władzy Ottona. Zostali pozbawieni księstw, ale kilku szlachciców w dalszym ciągu stawiało opór królowi. [4]
Anglia
edytuj- Król Eryk Krwawy Topór zostaje zabity w Stainmore, pozwalając królowi Edredowi odzyskać Skandynawski York i połączyć Nortumbrię, [5] z Królestwem Anglii. Osulf I z Bamburgh otrzymuje tytuł Ealdorman („hrabia”) Nortumbrii.
- Król Malcolm I zginął w bitwie przeciwko Normanom po 11 latach panowania. Jego następcą został Indulf, syn zmarłego króla Konstantyna II, jako władca Aly (Szkocja).
Według tematu
edytujReligia
edytuj- Książę Alberyk II, princeps i władca Rzymu umiera po 22-letnim panowaniu. Na łożu śmierci na swojego następcę wyznacza swego syna - Oktawiana.
- Seborga (współczesna Liguria) zostało poddane jurysdykcji Benedyktyńskim mnichom z opactwa Lerynu.
Urodzili się
edytuj- Fujiwara no Yoshitaka, japoński poeta waka (zm. 974)
- Ōnakatomi no Sukechika, japoński poeta waka (zm. 1038)
- Otton I Szwabski, książę Szwabii i Bawarii (zm. 982)
- Wang Yucheng, chiński urzędnik i poeta (zm. 1001)
data przybliżona
edytuj- Malcolm II, król Albya (Szkocja) (zm. 1034)
Zmarli
edytuj- 25 stycznia - Aszot II, książę Tao-Klardżeti (Gruzja)
- 22 lutego - Guo Wei, cesarz z Późniejszej dynastia Zhou (ur. 904)
- 21 maja - Feng Dao, chiński książę i kanclerz (ur. 882)
- 10 września - Ludwik IV, król Państwa zachodniofrankijskiego
- Abul-Aish Ahmad, sułtan z dynastii Idrysydów (Maroko)
- Alberyk II, książę Rzymu (ur. 912)
- Eryk Krwawy Topór, król Norwegii (ur. ok. 885)
- Cellachán Caisil, władca prowincji Munster (Irlandia)
- Fryderyk, arcybiskup (elektor) z Moguncji
- Fujiwara no Onshi, cesarzowa Japonii (ur. 885)
- Li (Dowager Zhaosheng), chińska cesarzowa Późniejszej dynastii Han
- Liu Chong, założyciel Północnego Han (ur. ok. 895)
- Malcolm I, król Alby (Szkocja)
- Nuh ibn Nasr, emir z dynastii Samanidów
Przypisy
edytuj- ↑ Bóna, István (2000). The Hungarians and Europe in the 9th-10th centuries. Budapest: Historia - MTA Történettudományi Intézete, str. 51-52. ISBN 963-8312-67-X.
- ↑ Ballan, Mohammad (2010). Fraxinetum: An Islamic Frontier State in Tenth-Century Provence. Comitatus: A journal of Medieval and Renaissance Studies, Volume 41, 2010, p. 31.
- ↑ The Annals of Flodoard of Reims, 916–966, eds & trans. Steven Fanning: Bernard S. Bachrach (New York; Ontario, Can: University of Toronto Press, 2011), p. 60.
- ↑ Timothy Reuter (1999). The New Cambridge Medieval History, Volume III, p. 247. ISBN 978-0-521-36447-8.
- ↑ Hywel Williams: Cassell's Chronology of World History. London: Weidenfeld & Nicolson, 2005, s. 95–104. ISBN 978-0-304-35730-7. (ang.).