Ulem
Ulem to muzułmański teolog i uczony. Słowo pochodzi z wyrazu arabskiego alim, oznaczającego uczonego. W skład grupy ulemów wchodzili wszyscy duchowni muzułmańscy : muftiowie oraz imamowie. Ulemów określa się również mianem znawców szariatu. Ich główną siedzibą były meczety. Główną rolę posiadał meczet al-Azhar w Kairze.
Sunniccy muzułmanie, którzy pragną stać się uznawanymi znawcami prawa uczęszczają do czterech głównych szkół :
1) Shafi`i w Indonezji, Malezji i Jordanii
2) Hanafi w Turcji, Indiach, Egipcie i Chinach
3) Maliki w północnej i zachodniej Afryce
Muzułmanie szyiccy uczęszczają do szkół imamickich w Iranie, Iraku i Afganistanie.
W XX wieku w większości krajów arabskich ( oprócz Arabii i Iranu ) ulemowie tracili na znaczeniu. Rządy walczyły z silną pozycją duchownych usuwając opozycję. Władza ulemów była coraz bardziej ograniczana. W roku 1961 uniwersytet al-Azhar w Kairze został poddany nadzorowi państwowemu. W tym samym czasie szkoły islamskie zamykano w Turcji i zastępowano je kontrolowanymi przez państwo szkołami religijnymi. Podobny proceder stosowano w Algierii po uzyskaniu niepodległości.
W roku 1979 podczas rewolucji w Iranie duchowni pod przywództwem Chomeiniego przejęli władzę, którą dzierżą do dzisiaj. Talibowie, którzy rządzili Afganistanem także wywodzą się z islamskiego duchowieństwa.
Jednak najważniejszym zadaniem ulemów jest interpretacja i zastanawianie się nad znaczeniem islamskiego prawa w społeczeństwie oraz dysputy. Ulemowie są strażnikami muzułmańskiej tradycji oraz nauczycielami. Stanowią konserwatywną część muzułmańskiej ludności państw arabskich.