Ciprian Desporrins

Ciprian Desporrins
	;
Biografia
Naissença	1698 ; Acós
Mòrt	1759 (60/61 ans)
Donadas personalas
Nacionalitat	Francesa

Estatua despareishuda de Desporrins a Argelèrs de Gasòst.

Ciprian Desporrins (Cyprien Despourrins en francés), Acós 1698 – Argelèrs de Gasòst 1759), que ho un parlamentari de Bigòrra (1729-1730) e sustot un poèta bearnés deu sègle XVIII autor de cançons famosas com Rossinholet qui canta o Quant vòs ganhar pastoreta charmanta.

Vita

Que vadó a Acós en ua familha aristocratica on lo pair, Pèir Desporrins èra parlamentari e tanhent d'ua abadia laïca. Sa molhèr, la mair de Desporrins, qu'èra Gabrièla de Miramont, originària d'Argelèrs, en Bigòrra. Ciprian desporrins que ho l'ainat de tres mainatges (los autes que s'aperavan Josèp e Pèir). Que ho parlamentari aus estats de Bigòrra (1729-1730) ; a la mort deu son oncle mairau, la familha que s'establí a Argelèrs en 1746.

A despart de la "tripla espada", lo simbèu de Pèir Desporrins en brembança d'un duèl on lo pair deu poèta e vençó tres adversaris, ua legenda que conta qu'en la vila de las Aigas Bonas, Desporrins, provocat, e mandè lo son serviciau a cuélher ua espada shens díser arren au son pair ; aqueste, mesfisèc, que seguí lo vailet, que demorè la fin deu duèl e urós de véder lo son hilh victoriós, que l'expliquè que l'avèva vengut venjar, avosse hèit òp.

Poesia

Las soas cançons, escrivudas en un bearnés de la plana e non pas dens lo de la soa Vath d'Aspa nadau, qu'avón de tira un gran succès e que hon interpretadas peu gran cantador Prim'uomo Pèir de Jeliòt (un contemporanèu de Desporrins) qui las interpretè a la Marquisa de Pompador. Robèrt Lafont que soslinha dens la soa Istòria de la literatura occitana que las soas cançons e hon imitadas mantuns còps après.

L'òbra poetica de Desporrins que ns'ei estada transmesa per un trenteat de poesias publicadas per Vignancour en 1820.

Obelisc d'Acós

Lo pialar de l'obelisc apitat dens la soa ciutat nadau d'Acós que presenta dus poèmas d'omatge compausats, l'un entà Xavièr Navarròt e l'aute entà Jansemin. Ua tresau fàcia que muisha tres espadas en sovier de tres duèls qui ganhè adarron Pèir Desporrins, lo pair de Ciprian Desporrins ; qu'ei lo simbèu de la familha e tanben d'Acós.

Extrèit

De cap a tu sòi Marion

Castèth bastit per Desporrins pair, Argelèrs de Gasòst.

De cap a tu sòi Marion ;
Tu m'as charmat per ta doçor.
Tu m'as ligat deu permèr moment,
E tan doçament,
E tan tendrament,
Que jo sòi en turment !
Qu'ac volhas o n'ac volhas pas,
Jo t'aimarèi dinc au trepàs.

Jamei non senti tau plaser
Com quan jo te pòdi véder ;
E quan vei tons charmants uelhets
E tan berogets,
E tan graciosets,
Mori d'amor per eths;
E quan t'enteni devisar
Lo còr m'acabas de traucar.

Un bèth palais non t'òfri pas,
Mes au mens casa qu'averàs
No'i trobaràs de bèths bastiments,
Riches ornaments,
Mes de braves gens;
Praubes mes valents;
Dens aquera simpla maison
Fòrça plaser e hèra d'amor.

Non pòt òm pas estar content,
Shens víver com hèn la gran gent ?
Non i a vita com la deus pastors;
Tot que i ei urós,
Tot que i ei graciós,
Las penas que i son flors.
Quan lo tropèth ei recaptat,
Adiu lo goei deu temps passat.

Lo men sòrt, Diu ! be seré doç
Si agradavas las mias amors.
Si tu'm volès, plus urós qu'un rei,
Jo t'aubedirèi,
Jo be t'aimarèi
E tan plan harèi,
Qu'a fòrça de't tant careçar
No't sauràs estar de m'aimar