Bernat Manciet
Bernat Manciet | |
---|---|
Los bòscs de las Lanas que Manciet expleitè ua partida de la soa vita. | |
Naissença | 27 de seteme de 1923, Sabres, Lanas |
Decès | 2 de junh, de 2005, Lo Mont |
Bernat Manciet (Sabres, Lanas, lo 27 de seteme de 1923 - Lo Mont, lo 2 de junh de 2005) qu'estó, dab Joan Bodon, Max Roqueta e Robèrt Lafont, un deus escrivans occitans màgers deu sègle XX e de segur lo màger escrivan gascon de la segonda meitat d'aqueth medish sègle. Estó autor dab Fèlix Castanh de la Declaracion de Nerac en 1956.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Vadut en 1923 a Sabres dehens la borgesia paisana de las Lanas, Manciet qu'estó expausat despuish l'enfança au gascon, dens lo parlar negue de la Lanas, e aquò despuish lo parlar deus bordèrs dinc au parlar deus mei erudits. Qu'arrecebó de segur ua educacion de las bonas a l'escòla publica de Sabres, puish au licèu de Talança e, fin finau au Licèu Montanha de Bordèu on passè lo son bac en 1940. Arron qu'estudiè a París abans de començar ua carrièra diplomatica dens l'Alemanha d'après guèrra. En 1953, que persegueish la soa carrièra diplomatica qui'u miè quauques mes a Brasil puish a Montevideo en Uruguai.
Que torna tà Sabres entà marida's en 1955 dab Na Marie-Geneviève Dayon ; que van aver cinq mainats (Marie-Joseph, Jean-Romain, Marc, Anne e Claire) e víver a Trensac. Bernat Manciet qu'i gavida l'enterprèsa deus sons sògres (los establiments Dayon e Manciet) dans lo maine de la husta.
En 1965, que dèisha de miar la segueria familhau tà consacra's sancerament a l'escritura. Estó autor dab Fèlix Castanh de la Declaracion de Nerac en 1956. Que ho cap redactor de la revista Òc. Ja que la Gran Lana e sia demorada la soa tèrra d’inspiracion, Bernat Manciet qu’ei reconeishut com un deus poètas qui balhè a la poesia epica la soa expression mèi complida, mèi universau.
Que s'ei mort lo 2 de junh de 2005.
Òbras
[modificar | Modificar lo còdi]En 1945, qu’estó Miquèu de Camelat qui ho publicar peu permèr còp lo poèma titolat A le nèu. Despuish Bernat Manciet que bastí dab capborrèr, en occitan de Gasconha, ua òbra de la mèi grana exigéncia e de las mèi importantas de la literatura contemporanèa. Deu sonet au cant reiau, de la poesia epica au teatre, deu roman a la novèla e dinc'à l'essai, pas nat genre non l’escapè.
- Accidents, I.E.O. (Institut d'études occitanes), 1955 qui provoquè un tèrratrem dens las Letras occitanas. Puish reedicions per las edicions L’Escampette, Bordèu, 1999.
- Lo gojat de noveme, edicions Reclams, Pau, 1964. A despart de la semblança enter lo narrator (aperat Bernat) e l'autor, Bernat Manciet que declarè : "Aqueth libi estó pas, e' pensi, escriut dab l'esperit, mès dab la pèth. E la pèth non mentís pas."
- La Pluja e Lo camin de tèrra, dus romans publicats amassa, edicions Per Noste, Ortès, 1976.
- Lo gojat de noveme, La Pluja e Lo camin de tèrra que compausan un trilogia dens laquau Bernat Manciet defeneish en medish temps lo son este e la soa tèrra, lo pinhadar lanusquet. - Le Triangle des Landes, edicions Arthaud, 1981, e navèra edicion corregida, ed. In 8, Sèrra-Morlaàs, 2005.
- L'Enterrament a Sabres / L'Enterrement à Sabres, edicions Ultreïa, Garenh (Lanas), 1989 ; edicions Mollat, 1996 ; edicion Poésie/Gallimard, París, 2010.
- Cantas deu rei / Chants royaux, edicions de la Barbacane, 1975.
- Strophes pour Feurer, edicions L’Escampette, 1995.
- Lo Gojat de noveme / Jeune Homme de novembre, redicions per Reclams, Pau, 1995 e 2003.
- Per el Yiyo, edicions L’Escampette, 1996.
- Véniels, edicions L’Escampette, 1996.
- Impromptus, edicions L’Escampette, 1998.
- Los Hòra-trèits o Ifigenia davant la gara / Les Émigrants o Iphigénie devant la gare, edicions L’Escampette, Bordèu, 1999.
- Les Vigilantes, edicions L’Escampette, 1999.
- Le dire de Guernica, edicions L'Escampette, 2001.
- Compresseur, suivi de Poussière, edicions L’Escampette, 2000.
- Pastel, alchimie du bleu, libe de man hèit, edicions la part des anges, 2001.
- Poïésiques, 2 CD e un liberòt de poesias lejudas per Bernat Manciet, pintruras e dessenhs de Bernat Manciet e musica de Bernat Lubat (piano, clavèrs e percussions), edicions Labeluz, 2001.
- Cobalt, edicions Cadratins, Bahèras de Bigòrra, 2002.
- Éloge de la Rose, edicions L’Escampette, 2003.
- Orphée, Pèça de teatre, hicada en scèna peu G. Tiberghien, mèsa en musica peu J.-C. Audouin, Bordèu, 2004.
- Cordoa enqüèra / De nouveau Cordoue, edicions Cadratins, Bahèras de Bigòrra, 2004.
- Casaus perduts, novelas, edicions Reclams, 2005.
- Jardins perdus seguits de Les murmures du mal, edicions L'Escampette, 2005 e 2006.
- Ecorchés, fotografias de l'Eric Chabrely, edicions la part des anges, 2006.
- Lo Brec / La Blanche Nef, poèma, edicions Reclams, 2006.
- L'Eau mate, edicions L’Escampette, 2007.
Bernat Manciet que s'ei exprimit longament sus son caminament dens :
- Entre Gascogne et Provence - Itinéraire en lettres d'Oc, Entervista de Serge Bec e Bernard Manciet, realisada peu Jean-Luc Pouliquen, Edisud, 1994.
- Ua entervista filmada a Trensac, realisada peus Franc Bardou e Pèir Venzac en 2003.
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Siti de la revista ÒC que Bernat Manciet bailegèt e qu'i publiquèt la màger part deus sons escriuts : [1]
- Siti Bernard Manciet dab biografia, bibliografia, fòtos, dessehns e correspondéncias.