Petäjävesi gamle kyrkje
Petäjävesi gamle kyrkje er ei trekyrkje, bygd i åra 1763-1764 for Petäjävesi bedehusforsamling i Jämsä sokn i Tavastland sentralt i Finland.
Kyrkja er eit typisk døme på ein arkitektonisk tradisjon som er unik for dei austlege delane av Nordeuropa. I 1994 vart ho teken med på UNESCO si liste over verdsarv.
Historikk
[endre | endre wikiteksten]Kring 1720 vart det gjeve løyve til å byggja eit gravkapell i området. Då budde det få menneske der, og folk ferdast oftast langs med vassdrag. På sommaren ferdast ein gjerne i båt, og på vinteren med slede på isen. Ein bygde kapellet mellom dei to innsjøane Jämsä og Petäjävesi. Kapellet vart erstatta av ei kyrkje bygd i tre på same staden. Kyrkja stod ferdig 1764. Byggmeister for kyrkja var snikkarmeisteren Jacob Clementsson Leppänen, som og teikna henne.
Den gamle kyrkja ligg ein kilometer frå sjølve tettstaden Petäjävesi. I 1879 stod det ferdig ei ny kyrkje inne i sjølve tettstaden. Den gamle kyrkja vart då mindre bruka.
Kyrkja og interiøret
[endre | endre wikiteksten]Bygningen er ei krosskyrkje som dannar ein gresk kross. Høge, svakt kanta kvelvingar av furu dekkjer krossarmane. I skjæringspunktet ragar det ein åttekanta mellomkuppel.
Ein går inn i kyrkja gjennom grunnetasjen til klokketårnet. Klokketårnet vart bygd i tida 1820-1821 av Jacob Clementsson Leppänens sin sonson Erkki Leppänen.
Preikestolen er etter tradisjonen rekna å vera eldre enn sjølve kyrkja, og er stilistisk lik preikestolen i Jämsä si førre hovudkyrkje. Altertavla, og truleg tavlene på alterveggen er truleg måla av C. F. Blom i 1843.
Utsida av kyrkja vert prega av det høge valmtaket, i stil med gamal gotisk stil tradisjon.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Petäjäveden vanha kirkko[daud lenkje] (på finsk)
- Museiverket om världsarven i Finland (på svensk)
- UNESCO World Heritage Centre - Petäjävesi Old Church
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Leif Anker og Ingalill Snitt: Norsk tittel: Vår Nordiske Verdensarv — ISBN 82-90823-35-5