Fasade

Fasade (frå fransk façade, «andlet utover», framside) har fleire tydingar.^[1] Ordet er av same latinske rot som franske og engelske face og blir brukt om «andlet utover», særleg i arkitekturen.

Fasaden er anten den sida av ein bygning som vender mot gata (inne i eit kvartal) eller sida der hovudinngangen er. Det blir nesten alltid lagt mest arbeid i fasadeutforminga som blir laga slik at det er klart både kva som er fasade, og i arkitektonisk formspråk kva bygningen er og kva tyding han har.

Fasadeutforminga har variert etter dei rådande stilartane i kunsthistoria.

I overført tyding bruker ein ofte ordet som spesiell nemning for den mest representative sida.

Biletdøme

Mosaikk på sørfasaden til St. Vitus-katedralen i Praha frå 1300-talt.
Fasaden til Golestan-palasset i Iran frå 1500-/1700-talet.
Fasaden til San Ildefonso-kyrkja i Oporto i Portugal frå 1700-talet, med azulejo-fliser frå 1900-talet.
Fasaden til Brzeg slott med skulpturar i renessansestil, gjenreist på 1900-talet.
Fasaden til ein restaurant i Chiyoda i Tokyo med skilt og lanterner.
Fasaden til Chicago Theatre med store skilt over inngangen.
Glasfasade i Wuhan botaniske hage.