Centerpartiet

Centerpartiet
Land	Sverige
Partileiar(ar)	Annie Lööf
Grunnlagt	2. mars 1913
Ideologi	grønn liberalisme, desentralisering, agrarparti
Politisk posisjon	sentrisme

Centerpartiet er eit politisk parti i Sverige. Ideologisk kallar Centerpartiet seg for eit grønt sosialliberalt parti. Partiet er medlem i Alliansen av Liberale og Demokratar for Europa (ALDE) og Det europeiske liberale, demokratiske og reformpartiet. Det deltek i ALDE-gruppa i Europaparlamentet.

Sidan 2. februar 2023 har Muharrem Demirok vore leiaren i partiet, som tok over etter Annie Lööf.

Historie

Historisk har Centerpartiet vore rekna som eit systerparti av det norske Senterpartiet. Som det norske partiet har det sitt opphav i bondeorganisasjonar, og heitte Bondeförbundet frå stiftinga i 1913 fram til 1957. Partiet hadde ei stordomstid på 1970-talet – det var det nest største partiet i Sverige ved riksdagsvala frå 1968 til 1976. Frå 1976 gjekk oppslutninga nedover ved kvart riksdagsval fram til 1998. Sidan vart det gjort mykje for å snu denne utviklinga. Etter valet i 2002 konkluderte partiet med at folk hadde eit uklårt bilete av kva Centerpartiet stod for, og at mange trudde det var imot utvikling og framsteg. Difor sette det seg som mål å bli oppfatta som «moderne, positivt, eintydig og utfordrande.» Den nye strategien har hatt ein viss suksess, med auka oppslutning ved dei to siste riksdagsvala. Partiet har mellom anna fått fleire veljarar i byane.

I den siste tida har avstanden til det norske Senterpartiet auka. Det svenske Centerpartiet er til dømes positivt til EU, seier ja til ei felles EU-grunnlov og ynskjer eit føderalt Europa. Det var likevel mot svensk deltaking i den monetære unionen (euro-sona). Som det norske Senterpartiet har det svenske ein sterk distriktsprofil, men det ynskjer frihandel som eit middel for å hjelpa fattige land ut av fattigdomen, i staden for tollmurar. På 2000-talet har partiet gått inn for føderalisme, både på europeisk og nasjonalt nivå. Centerpartiet har samarbeidd med sosialdemokratane før, men no står partiet klårt på den borgarlege sida. Det har definert seg som eit sosialliberalt parti og er medlem i Det europeiske liberale, demokratiske og reformpartiet. Partiet vert no rekna som eit systerparti av det norske Venstre.

Frå 2006 til 2014 var det eit av fire parti i den borgarlege koalisjonsregjeringa i Sverige. Ved riksdagsvalet i 2010 vart det det femte største partiet, med 6,6 % av røystene og 23 representantar i Riksdagen (av 349).

Oppslutning ved riksdagsval 1921–2014

(som Bondeförbundet frå 1921 til 1957)

Årstal	Mandat	Røyster
2014	22	6,1 %
2010	23	6,6 %
2006	27	7,9 %
2002	22	6,2 %
1998	18	5,1 %
1994	27	7,7 %
1991	31	8,1 %
1988	42	11,3 %
1985	44	12,4 %
1982	56	15,5 %
1979	64	18,1 %
1976	86	24,1 %
1973	90	25,1 %
1970	71	19,9 %
1968	39	15,7 %
1964	36	13,4 %
1960	34	13,6 %
1958	32	12,7 %
1956	19	9,5 %
1952	26	10,7 %
1948	30	12,4 %
1944	35	13,6 %
1940	28	12,0 %
1936	36	14,3 %
1932	36	14,1 %
1928	27	11,2 %
1924	23	10,8 %
1921	21	11,1 %

Systerparti

• Noreg: Senterpartiet
• Finland: Centern
• Åland: Centern
• Island: Framsóknarflokkurinn
• Polen: Folkepartiet (Polskie Stronnictwo Ludowe)

Bakgrunnsstoff

• Offisiell nettstad