Bryting

Denne artikkelen handlar om sporten. For det fysiske fenomenet, sjå refraksjon.

Bryting på eit gresk relieff.

Historisk plakat [1918?], no ved Nasjonalbiblioteket

Bryting er ei idrettsgrein i form av ein tvikamp mellom to utøvarar. Kampsporten har gamle røter, og finst i fleire regionale variantar.

Stilartar

• Fristil- og gresk-romersk bryting som blir utøvd av profesjonelle i den tyske proffligaen og av deltakarar ved nåtidas olympiske leikar.
• Submission-bryting
• Valetudo (Luta Livre Vale Tudo)
• Luta Livre Esportiva legg vekt på bakkekamp og submissions
• Brasiliansk jiu-jitsu
• Shoot wrestling, basert på catch-bryting.
• Shuai jiao: Kinesisk bryting.
• Shuaijiao, ståande bryting.
• Rvanje, frå Serbia
• Sambo
• Wrestling (som ikkje er ein kampsport).

Tradisjonell bryting

Utdjupande artikkel: Tradisjonell bryting

• Backhold-bryting
  • Cumberland-bryting (også kalla Cumbrian-bryting eller Cumberland/Westmorland-bryting )
  • Skotsk backhold-bryting

Den tradisjonelle Naadam-festivalen i Mongolia, nær Ulan Bator

• Catch-bryting
  • Lancashire-bryting
• Glima og bonda-glima ( "bonde-bryting" )
• Inbuan
• Iransk -bryting eller Koshti
  • Pahlavani eller bastani
• Keltisk bryting inkluderer stilartene :
  • Cornish-bryting, frå Cornwall
  • Gouren
  • Devonshire-bryting
• Khmer-bryting

Khuresh (Tuvan-bryting)

• Khuresh
• Judo er rekna som ei form for amatørbryting av det internasjonale bryteforbundet(FILA).
• Loose-bryting :
• Lotta Campidanese
• Lucha Canaria, Kanariøyene
• Lucha Leonesa
• Luctatio, ein oldtidsstilart av romersk bryting
• Luta livre, brasiliansk.
• Lutte traditionnelle i Vest-Afrika ( norsk: "bryting" + "tradisjonell" ) :
• Laamb-bryting inkluderer:
  • • Éin type der slag er tillate : lutte traditionnelle avec frappe
    • Éin type der slag ikkje er tillate : lutte traditionnelle sans frappe
  • Boreh frå Gambia
  • Evala frå Togo
  • Kokawa frå Nigeria og Hausa-område i Niger
• Malla-yuddha frå India, som er kjent.
• Mongolsk bryting Tradisjonell bryting frå Mongolia (mongolsk бөх ).
• Naban: Burmesisk bryting.
• "Pale"-bryting, gresk oldtid
• Pehlwani eller kushti frå India.
• Penjang gulat frå Indonesia.
• Schwingen

Tyrkisk olje-bryting (yağlı güreş). Turnering i Istanbul

• Ssireum: Koreansk bryting.
• Strumpa: Frå Sardinia. Også kalla s'istrumpa eller berre istrumpa.
• Sumo
• Trinta: Frå Moldovia
• Tyrkisk olje-bryting : Brytarane vert smurde inn med olivenolje. På tyrkisk blir stilarten kalla yağlı güreş.

Forvekslast med tradisjonell bryting

• Dumog

Sjå òg

• Anders Rønningen
• Den tyske proffligaen i gresk-romersk og fristil-bryting