Naar inhoud springen

Mesofiel hooiland

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Glanshavergrasland met onder meer beemdkroon, gewone margriet en glad walstro

Het mesofiel hooiland is een karteringseenheid in de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met als code 'hu'.

In de vegetatiekunde wordt dit biotoop vertegenwoordigd door verschillende plantengemeenschappen uit de klasse van droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea) en uit de klasse van matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheratea) .

Goed ontwikkelde mesofiele hooilanden worden gewaardeerd als 'Biologisch zeer waardevol'.

Naamgeving, etymologie en codering

[bewerken | brontekst bewerken]

Mesofiele hooilanden omvatten een waaier aan graslanden op plaatsen met een grote variatie aan fysische omstandigheden, zowel qua bodemtypes, bodemvochtigheid, grondwaterstanden en calciumcarbonaatgehaltes. De bodem is meestal zwak zuur tot zwak basisch. Het gemeenschappelijk kenmerk is de abundantie van hoge grassen, schermbloemigen en composieten. Ze zijn dikwijls zeer soorten- en bloemenrijk. Ze worden vooral aangetroffen op hooilanden, hooiweiden en gemaaide wegbermen, maar ook begraasde graslanden komen voor.

Er worden verschillende subtypes onderscheiden, die echter niet altijd duidelijk te onderscheiden zijn en waartussen nog eens overgangen mogelijk zijn:

  • Glanshavergraslanden komen vooral voor op voedselrijkere, min of meer vochtige standplaatsen op zandleem, leem of kleibodems, bij voorkeur kalkrijk, met een diepe grondwatertafel. Op zandgronden kunnen verarmde varianten van dit subtype gevonden worden. Kenmerkende soorten zijn onder andere de gewone glanshaver en de grote vossenstaart.
  • Graslanden van het Grote vossenstaartverbond zijn daarentegen wel grondwaterafhankelijk, en worden zelfs periodiek overstroomd. Ze worden aangetroffen in broeken en meersen. Ze worden van het vorige subtype onderscheiden door het voorkomen van weidekervel en weidekervel-torkruid.
  • Het Grote pimpernelgrasland is voor wat betreft de grondwaterstand intermediair tussen beide voorgaande, en wordt gekenmerkt door het voorkomen van grote pimpernel.
  • Droge stroomdalgraslanden zijn open of gesloten, bloemrijke graslanden op de zandige oeverwallen en dijken. Ze vereisen een basenrijke bodem die op peil wordt gehouden door de winterse overstromingen van de rivier.

Verspreiding en voorkomen

[bewerken | brontekst bewerken]

Goed ontwikkelde mesofiele hooilanden zijn vrij zeldzaam in Vlaanderen. Door de intensivering van de landbouw en het omzetten van hooilanden in weilanden en akker, zijn de meeste van deze graslanden omgezet in soortenrijk permanent cultuurgraslanden (hp*).

Grote oppervlaktes soortenrijke glanshavergraslanden vinden we vooral nog terug in de valleien van de grotere rivieren, waar nog een hooilandbeheer wordt uitgevoerd. Verarmde gemeenschappen van het glanshaver-verbond komen vaak voor op bermen en dijken in de hele regio.

Kamgraslanden op kalkrijk bodem komen enkel voor in Zuid-Limburg en in de Voerstreek, droge stroomdalgraslanden in de Limburgse Maasvallei.

Soortensamenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]

In deze vegetatie zijn de boom- en struiklaag steeds afwezig. De kruidlaag is dominant, met zowel grassen, grasachtige planten als kruiden. Een moslaag is meestal zeer beperkt.

Indicatieve soorten en begeleidende soorten voor het vochtig schraalgrasland
Indicatief / Begeleidend Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
I Gewone glanshaver Arrhenatherum elatius Subtype Glanshavergrasland
I Grote vossenstaart Alopecurus pratensis Subtype Glanshavergrasland
I Beemdkroon Knautia arvensis Subtypes Glanshavergrasland, Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Beemdooievaarsbek Geranium pratense Subtype Glanshavergrasland
I Groot streepzaad Crepis biennis Subtype Glanshavergrasland
I Grote bevernel Pimpinella major Subtype Glanshavergrasland
I Glad walstro Galium mollugo Subtype Glanshavergrasland
I Rapunzelklokje Campanula rapunculus Subtype Glanshavergrasland
I Goudhaver Trisetum flavescens Subtype Glanshavergrasland
I Gele morgenster Tragopogon pratensis Subtype Glanshavergrasland
I Knoopkruid Centaurea jacea Subtype Glanshavergrasland
I Gewone margriet Leucanthemum vulgare Subtype Glanshavergrasland
I Pastinaak Pastinaca sativa Subtype Glanshavergrasland
I Ruige leeuwentand Leontodon hispidus Subtypes Glanshavergrasland, Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Muskuskaasjeskruid Malva moschata Subtype Glanshavergrasland
I Knolsteenbreek Saxifraga granulata Subtype Glanshavergrasland
I Geel walstro Galium verum Subtypes Glanshavergrasland, Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Kattendoorn Ononis spinosa Subtype Glanshavergrasland
I Weidekervel-torkruid Oenanthe silaifolia Subtype Grote vossenstaartverbond
I Weidekervel Silaum silaus Subtype Grote vossenstaartverbond
I Grote pimpernel Sanguisorba officinalis Subtype Grote pimpernelgrasland
I Gulden sleutelbloem Primula veris Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Betonie Stachys officinalis Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Ruige weegbree Plantago media Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Kleine pimpernel Sanguisorba minor Subtypes Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem, Droge stroomdalgraslanden
I Wilde marjolein Origanum vulgare Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Aarddistel Cirsium acaule Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Voorjaarszegge Carex caryophyllea Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Zeegroene zegge Carex flacca Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Bevertjes Briza media Subtype Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem
I Zachte haver Avenula pubescens Subtypes Kamgrasgrasland op kalkrijke bodem, Droge stroomdalgraslanden
I Sikkelklaver Medicago falcata Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Voorjaarsganzerik Potentilla tabernaemontani Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Echte kruisdistel Eryngium campestre Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Veldsalie Salvia pratensis Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Kaal breukkruid Herniaria glabra Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Zacht vetkruid Sedum sexangulare Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Tripmadam Sedum rupestre Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Gewone steenraket Erysimum cheiranthoides Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Heksenmelk Euphorbia esula Subtype Droge stroomdalgraslanden
I Harige ratelaar Rhinanthus alectrolophus Subtype Droge stroomdalgraslanden