Lijst van kerken in Leiden
Uiterlijk
vanaf de Hieronder volgt een (incompleet) overzicht van kerken en andere religieuze gebouwen in de Nederlandse stad en gemeente Leiden.
Naam | Adres | Gebruik | bouwjaar | Bijzonderheden | Afbeelding |
---|---|---|---|---|---|
Academiegebouw | Rapenburg | Buiten gebruik als kerk, sinds de reformatie onderdeel van de oorspr. protestantse Universiteit Leiden. Momenteel in gebruik als aula en collegeruimte. | 1516 | gebouwd als kapel voor het Dominicanessenklooster aan het Rapenburg, sinds 1574 in gebruik als auditorium van de Universiteit Leiden | |
Antoniuskerk | Boshuizerlaan 11-13 | Rooms-katholieke Kerk | 1966 | gesloten in 2023 | |
Bethlehemkerk | Lammermarkt 57 | Buiten gebruik als kerk, oorspr. Hoogduitse Gereformeerde Kerk, later Nederlands Hervormde Kerk en JMWZ. Momenteel in gebruik als winkel-/kantoorruimte. | 1644 | gesloten, in gebruik als kantoorruimte | |
Engelse kerk | Faliede Bagijnhof | Buiten gebruik als kerk, vanaf de reformatie Engelse kerk. Momenteel in gebruik als kantoorruimte van de Universiteit Leiden. | 16e eeuw en eerder | voor de reformatie aan St. Agnes gewijde kapel van het Leidse Begijnhof, sterk verbouwd en in gebruik als kantoorruimte van de Universiteit Leiden | |
Fredericus en Odulfuskerk | Zoeterwoudsesingel 50 | Oudkatholieke Kerk, wekelijkse vieringen. | 1926 | Kerkgebouw ontworpen door Bernard Buurman, glas-in-loodramen en muurschilderingen van Chris Lebeau | |
Hartebrugkerk | Haarlemmerstraat 110 | Rooms-katholieke Kerk, regelmatige vieringen. | 1836 | Officiële naam Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen, ook bekend als Coelikerk, kerkgebouw ontworpen door Theo Molkenboer, historisch orgel (1877) van de firma Maarschalkerweerd | |
Herengrachtkerk | Herengracht 68-70 | Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, wekelijkse diensten. | 1878 | kerkgebouw ontworpen door W.F. van der Heijden, vervangt een eerder kerkgebouw uit 1854 | |
Herensingelkerk | Herensingel 3 | Rooms-katholieke Kerk, tweemaal per week vieringen. | 1924-25 | Officiële naam Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart en Sint Josephkerk, kerkgebouw ontworpen door Leo en Jan van der Laan | |
Hooglandse Kerk | Nieuwstraat 26C | Vanaf de reformatie in protestantse handen (nu Protestantse Kerk in Nederland, oorspronkelijk Nederlands Hervormde Kerk), meerdere diensten per week. | tussen 1377 en 1535 | voor de reformatie gewijd aan St. Pancras, historisch orgel (1565/1637) van Peter Jansz. de Swart en de gebroeders Van Hagerbeer | |
Kapel van het Sint Anna Aalmoeshuis | Sint Anna Aalmoeshuis | In gebruik als museumruimte | 1492 | voor de reformatie gewijd aan St. Anna, het interieur van de kapel is origineel, er bevindt zich bovendien een altaarstuk van Pieter Coecke van Aelst | |
Kapel van het Sint-Elisabeth-Gasthuishof | Caeciliastraat 16 | 1428 | voor de reformatie gewijd aan St. Elisabeth | ||
Kooikapel of Bethlehemkerk | Driftstraat 49A | in gebruik bij Baptistengemeente, voorheen Nederlands Hervormde Kerk, wekelijkse diensten. | 1934 | kerkgebouw ontworpen door Gijs van Hoogevest | |
Leonarduskerk | Haagweg 13A | Buiten gebruik als kerk, voorheen Rooms-katholieke Kerk, momenteel in gebruik als kantoorruimte. | 1925-26 | Gesloten, kerkgebouw ontworpen door Leo en Jan van der Laan, muurschilderingen van Humbert Randag | |
Lodewijkkerk | Steenschuur 19 | Na de reformatie buiten gebruik als kerk, vanaf 1807 Rooms-katholieke Kerk, vieringen bijna dagelijks. | tussen 1477 en 1594 | interieur (1807) ontworpen door Jan Giudici | |
Lokhorstkerk | Pieterskerkstraat 1 | Remonstrantse Kerk en Doopsgezinde Kerk, wekelijkse diensten | 1638 | historisch orgel (1774) van Johannes Mitterreither, interieur (1860) ontworpen door Jan Willem Schaap | |
Loodskerk | Herengracht | Kerkgebouw verdwenen, voorheen Nederduits Gereformeerde Kerk (later Nederlands Hervormde Kerk) | 17de eeuw | in 1829 vervangen door een stenen gebouw, dat op zijn beurt in 1898 werd vervangen door de Oosterkerk | |
Lutherse Kerk | Hooglandse Kerkgracht 26 | Buiten gebruik, voorheen Evangelisch-Lutherse Kerk. Momenteel staat het gebouw leeg. | 1618 | Oudste voor de protestantse eredienst gebouwde kerk in Leiden, gesloten in 2018 | |
Marekerk | Lange Mare 48 | Protestantse Kerk in Nederland (oorspronkelijk Nederlands Hervormde Kerk), wekelijks twee diensten op zondag. | 1639-49 | kerkgebouw ontworpen door Arent van 's-Gravesande, historisch orgel (1560/1733) van Peter Jansz. de Swart en Rudolf Garrels | |
Mon Pèrekerk | Haarlemmerstraat, ter hoogte van 262 | kerkgebouw verdwenen, oorspr. Rooms-katholieke Kerk | 1839 | in 1934 verbouwd tot zwembad De Overdekte, gesloopt in 1979 (waarbij een deel van het interieur werd verplaatst naar de Herensingelkerk), officiële naam Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk, kerkgebouw ontworpen door Theo Molkenboer | |
Onze-Lieve-Vrouwekapel | Sumatrastraat 197 | Rooms-katholieke Kerk | 1961 | kerkgebouw ontworpen door Piet van der Sterre | |
Oosterkerk | Herengracht | kerkgebouw verdwenen, Nederlands Hervormde Kerk | 1898 | verving een eerdere kerk uit 1829, gesloopt in 1977, kerkgebouw ontworpen door W.C. Mulder, historisch orgel (1899) van de firma Van Dam | |
Opstandingskerk | Aerent Bruunstraat 1 | Christelijke Gereformeerde Kerken, wekelijkse diensten | 1960 | Heette tot 2007 de Bevrijdingskerk, historisch Fleiter-orgel uit 19e eeuw | |
Sint-Petruskerk (I) | Langebrug, ter hoogte van 56 | kerkgebouw verdwenen, oorspr. Rooms-katholieke Kerk | 1836 | afgebrand in 1933, kerkgebouw ontworpen door Theo Molkenboer | |
Sint-Petruskerk (II) | Lammenschansweg 40A | Rooms-katholieke Kerk, wekelijkse vieringen. | 1936 | kerkgebouw ontworpen door Alexander Kropholler | |
Pieterskerk | Pieterskerkhof 1A | Vanaf de reformatie Nederlands Hervormde Kerk, enkele diensten per jaar. | tussen 1121 en 1570 | toren ingestort in 1512, voor de reformatie gewijd aan St. Pieter, historisch orgel (1643) van de gebroeders Van Hagerbeer | |
Synagoge | Levendaal 16 | Joods, één viering per maand. | 1723 / 1762 / 1858 | zwaar beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog | |
Vrouwekerk | Vrouwekerkhof | kerkgebouw grotendeels verdwenen, vanaf de reformatie Waals-hervormde kerk | 14e en 15e eeuw | aanvankelijk de dorpskerk van Maredorp, voor de reformatie gewijd aan Maria, grotendeels gesloopt in de eerste helft van de 19e eeuw | |
Waalse Kerk | Breestraat 60 | Vanaf de reformatie Waals-hervormde kerk (aanvankelijk als dependance van de Vrouwekerk, vanaf 1818 als enige Waalse kerk in Leiden), wekelijkse diensten. | 13e eeuw / 1635 / 1737-39 | voor de reformatie kapel van het Sint-Catharinagasthuis (Leiden), historisch orgel (1746-48/1748-51) van Gerard Steevens en Pieter Assendelft | |
Zuiderkerk | Lammenschansweg, ter hoogte van 15 | kerkgebouw verdwenen, Gereformeerde Kerken in Nederland | 1939 | gesloopt in 1986, kerkgebouw ontworpen door Abraham van der Kraan |