Gebruiker:Fruitcake/Kladblok/Fenomeen
 Fruitcake |  Mijn overleg |  Mijn Kladblok |  Mijn Bijdragen |
 Naar onderkant van pagina |  Nieuw bericht toevoegen aan mijn overleg |
Een fenomeen of verschijnsel is een observeerbare gebeurtenis,in het bijzonder iets speciaals (letterlijk 'iets' dat gezien kan worden, afgeleid van het Griekse woord phainomenon = observeerbaar).
Kant en het gebruik van fenomeen
[bewerken | brontekst bewerken]Fenomeen heeft een gespecialiseerde betekenis in de filosofie van Immanuel Kant, die de term Fenomeen tegenover noumenon zette in zijn Kritik der reinen Vernunft. Fenomenen beschrijven de wereld zoals we deze ervaren, tegenover de wereld zoals zij onafhankelijk van onze ervaringen bestaat (de dingen op zichzelf, 'das Ding an sich'). Mensen kunnen, volgens Kant, niet de ware aard van dingen kennen, alleen dingen zoals ze ervaren worden. Zo zou filosofie — de term "filosofie" verwees in de tijd van Kant naar wat we nu "wetenschap" noemen — zich bezig moeten houeden met het begrijpen van fenomenen.
Het concept van 'fenomenen' heeft tot een traditie in de filosofie geleid die fenomenologie word genoemd. Belanrijke vertegenwoordigers in de fenomenologie zijn oa. Hegel, Husserl, Heidegger, Merleau-Ponty en Derrida.
Kant's beschrijving van fenomenen wordt ook als invloedrijk beschouwd in de ontwikkeling van psychodynamische modellen die in de psychologie gebruikt worden, en van theorieën de de wijze beschrijven waarop de hersenen, verstand en de externe wereld met elkaaar in interactie zijn.
Algemeen gebruik
[bewerken | brontekst bewerken]In het algemeen, los van de gespecialiseerde (filosofische) betekenis, staat fenomeen voor ieder observeerbare gebeurtenis. Fenomenen maken wetenschappelijke informatie mogelijk. In een poging fenomenen te verklaren zoals aardbevingen, Bliksem, regen, vuur, zonlicht, onweer, roest heeft dat geleid tot de ontwikkeling van de moderen wetenschap. Fenomenen worden vaak uitgebuit door technologie.
Het is mogelijk om fenomenen op te sommen die relevant zijn op bijna ieder vakgebied. Bijvoorbeeld, in het geval van optica en licht, zijn observeerbare fenomen te vatten onder het onderwerp optische fenomenen.
De mogelijkheden zijn talrijk, zoals:
- Abnormaal fenomeen (parapsychologie)
- Biologisch fenomeen
- Chemisch fenomeen (chemica)
- Electrisch fenomeen (electriciteit)
- Electrische Stem Fenomeen
- Geologisch Fenomeen (geologie)
- Hydrologisch fenomeen (hydrology)
- Meteorological fenomeen (weather)
- Optical fenomeen (optics)
- Physical fenomeen (physics)
- Sociaal fenomeen (sociologie)
- Statistisch fenomeen (statistiek)
- Thermisch fenomeen (thermodynamics)
Sommige observeerbare gebeurtenissen worden als alledaags beschouwd, andere zijn alleen mogelijk met zorgvuldige manipulatie door middel van dure en gevoelige apparatuur. Sommige maken deel uit van belangrijke experimenten die tot grote ontdekkingen leiden.
Er is een klasse van fenomenen die buiten de algemeen geaccepteerde kennis ligt die wetenschappers met hyn kennis proberen te ontdekken. Zulke fenomenen vallen onder het onderwerp abnormaal fenomeen.