Naar inhoud springen

Gebruiker:Benedict Wydooghe/Sxrivn is koken incornoatijden

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Boekenworm van Carl Spitzweg. Schrijven leer je door te lezen en eigenaardig genoeg vertonen vooral schoolinspecties een afkeer van literatuur op de schoolbanken. 'Leer de Vlaamse jongens en meisjes sollicitatiebrieven schrijven' zo klinkt het, niettegenstaande literatuur de beste taal is die voor handen is. 'Literatuur lezen is een onmisbare voorwaarde om helder en goed te leren schrijven en denken' stellen Annelies Verbeke en Geert Van Istendael in: De Standaard. Zijn sollicitatiebrieven nuttiger dan sonnetten?, p. 33.
De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience is de bewaarbibliotheek van Antwerpen. Het standbeeld van Hendrik Conscience staat voor de bibliotheek. De oorsprong van de bibliotheek gaat terug tot 1481 als stadssecretaris Willem Pauwels zijn collectie van 41 boeken aan de stad schenkt. De oude leeszaal is sinds 1933 een magazijn met er boven de Nottebohmzaal, genoemd naar de mecenas Oscar Nottebohm. Handschriften uit de tiende eeuw steken in de collectie.
Lezen in een kunst: Dou's Lezende oude vrouw
De detectiveschrijver creëert mysterie en spanning door het de lezer moeilijk maken om de identiteit van de dader te ontmaskeren door de gegevens maar met mondjesmaat mee delen. De whodunit als puzzelverhaal.


Deze cursus, Sxrivn is koken, richt zich tot beginnende en gevorderde Sociaal Cultureel Werkers en Sociaal Werkers die met de pen in aanslag een folder, een website, een verslag of een ander schrijfsel willen brouwen. De SW'er en de SCW'er die met volwassenen of jongeren in taalklassen werkt, kan hier inspiratie vinden. De cursus heeft de ambitie om tot lees- en schrijfplezier te komen door teksten nauwgezet en tot in de details te ontleden, een plezier dat bij velen vaak ver te zoeken is. Lezen en schrijven zijn geen overbodige vaardigheden in tijden van Fake news en reclame, in tijden van slordige politiek en de drang naar elitair onderwijs.

.

Workshops

De lessen omvatten vier workshops van een volle dag over schrijven en schrijfstijl. Het volstaat niet om de schooluren schrijvend door te brengen. Na de lesdag investeer je evenveel tijd aan het schrijven in je vrije momenten. Dit wil zeggen dat je ongeveer 36 uur besteedt om de cursus 'Sxrivn is koken' tot een goed einde te brengen.

.

Punten verzamelen

Om 'Sxrivn' tot een goed einde te brengen, dient de student vier oefeningen in voor kerstmis. Die staan beschreven met de kwaliteitsvereisten. Met elke oefening zijn er vijf punten te verdienen. De student kan enkel slagen als alle oefeningen zijn ingediend.

.

Cursusmateriaal

De cursus bestaat uit vijf delen die op hun beurt onderverdeeld zijn in hoofdstukken (zie inhoud). Het eerste deel omvat met een reeks concrete schrijftips. Zo kunnen schrijvers zonder veel omwegen snel en gestructureerd aan de slag. Wie het schrijven grondiger wil bestuderen, kan terecht in het tweede deel. Daar focust de cursus op de geschiedenis van het schrift, de spelling, het creatief en systematisch schrijven en twee oefeningen. Deel vier en deel drie zijn niet van belang nu we thuis zitten onder de cornoadreiging. Deel vijf helpt je op weg met meer bronnen en organisaties die je helpen sxrivn. Studenten die deze cursus op papier wensen, vinden in de zijbalk van Wikipedia de tab 'Downloaden als pdf' of de 'printvriendelijke versie'. Doe dit, het levert de beste papieren kwaliteit op, url's zijn voluit te lezen.

.

Goed leren lezen en fatsoenlijk, samenhangend, overzichtelijk, begrijpelijk en, in het beste geval, elegant schrijven, dat zou elke leerling moeten kunnen als hij de drempel van de volwassenheid overstapt, het leven tegemoet.

— Annelies Verbeke & Geert Van Istendael.

.

.

.

.

DEEL I SCHRIJF- & KOOKTIPS: Hollen door de keukenpraktijk

[bewerken | brontekst bewerken]

.

Een schrijver in huis maakt mij rustig.

— Sigrid Bousset

.

Hoofdstuk 1. Ingrediënten in de snelkoker

[bewerken | brontekst bewerken]
Typen en tekstverwerking, hulpmiddelen bij het schrijven of overschrijven.

.

♠ BEELDFRAGEMENT UNIVERSITEIT VAN VLAANDEREN: Ben je slimmer als je dt-fouten maakt? 16.20 Min.

.

1. Bouwpakket

[bewerken | brontekst bewerken]

.

  • Letters: 26

.

  • Woorden: oneindig... Het langste woord in het Woordenboek der Nederlandsche Taal is levensverzekeringsaangelegenheden. Het telt 35 letters, dat is evenveel als het langste woord in de Van Dale: meervoudigepersoonlijkheidsstoornis.

.

  • Zinnen

.

  • Alinea's

.

  • Hoofdstukken

.

  • Boeken

.

  • Trilogie

.

  • Encyclopedie

.

  • Bibliotheek

.

2. Interpunctie

[bewerken | brontekst bewerken]

.

  • Hoofdletter

.

  • Spatie

.

  • Punt

.

  • Ik hou van je, opa.

.

  • Ik hou van je opa.

.

3. Geef je schrijfwerk

[bewerken | brontekst bewerken]

.

  • Een leuke titel

.

  • Een auteur

.

  • Een datum, een plaats

.

4. De titel

[bewerken | brontekst bewerken]

.

  • Is uitdagend en concreet.

.

  • Bestaat uit maximaal zeven woorden.

.

  • Zeven is heilig, zelfs bij Macdonalds: zoveel menu's kunnen onze hersenen aan.

.

  • Kom je er niet? Bedenk een ondertitel.

.

5. Welke vorm kies je?

[bewerken | brontekst bewerken]

Schrijfwerk neemt veel vormen aan, van eenvoudig tot complex: een advertentie, een advertorial, een artikel, een baseline, een bedrijfsblad, een beleidstekst, een blog, een bibliografie, een biografie, een boek, een brief, een brochure, een casestudy, een doctoraat, een draaiboek, een draaiplan, een eindwerk, een e-mail, een enquête, een e-zine, een facebookstatus, een fact sheet, een factuur, een folder, een flyer, een internetartikel, een jaarverslag, een krant, een liefdesbrief, een memo, een mindmap, een monografie, een naslagwerk, een nieuwsbrief, een offerte, een persbericht, een personeelsblad, een postkaart, een publireportage, een rapport, een roman, een synopsis, een scenario, een sollicitatiebrief, een speech, een sms, een slogan, een stationsroman, een tagline, een testimonial, een themadossier, een vacature, een verhaal, een verkoopbrief, een verslag, een vertaling, een webtekst…

.

. 


BE-WOORD-DINGEN

Woorden die ze nooit gebruiken.
Woorden die ze nooit gebruiken omdat ze gewoonweg niet in hen opkomen.
Of niet zijn toebedeeld.

Dat soort stomme, onhoorbare woorden leg ik hen en masse voor. 
Als een schatkist die opengaat. Woorden in veelkleurige lettertypes, 
in alle toonaarden en van klein tot groots.

Het breedgesmeerde studentengezucht ontpopt zich
tot een verwonderde, fladderende focus.

Geconcentreerd schuiven ze het knipselarsenaal 
tot een onverwachte combinatie poëtisch uitpakt.

Ze laten zich niet hinderen door alliteraties 
noch door opsommingen, metaforen noch vergelijkingen. 
Die geheugencellen staan nu op non actief.

En, het maakt niet uit: dit is razziapoëzie.
Wat verschijnt is wonderlijk.

Een lang gedicht dat we ondertekenen 
met professor Marcel van Yololife
die iedereen een warme Warmste week toewenst.

Dit is sociaal cultureel werk ten voeten uit:
educatie en creatie, gemeenschapsvormend en subversief geexperimenteer. 

Alle functies van het SCW in een methodiek.
Ziehier, een volzin uit het handboek voor de vormingswerker, 
even saai als schools. Weg ermee, met dat boek vol ambtelijke rijmelarij.
 
Scheur het in brokken en stukken 
alsof je in een filmische schoolbank zit van Dead Poets Society.
Dit is razziapoëzie!

Pieter noemt het zijn beste leservaring in de vier jaar en
de tekst van Maria kan zo op bezinning. 

Lotte zwiert die van haar zonder aarzelen op sociale media en 
Rani die eens te meer hopeloos te laat is, gaat zonder
lanterfanten aan de slag en redt zich voortreffelijk.

We presenteren als toondichters in de beslotenheid
van een broeierig leslokaal.

Over de borsten van Jeanne D'Ark en een 
bloedbad vol onmacht, het verdomde noodlot
broedertwisten en peetvaders

Applaus.
De razziapoëzie is nu een poëzierazzia.

Vol voorbereiding, snel uit te voeren en met effect.
We zaaien uit, hangen op, nemen een laatste snapchat 
en verdwijnen even snel als we kwamen.

Zullen we straks leslokalen binnendringen?
Om docenten te vol rijm te gijzelen?
Om studenten poëzie in hun strot te duwen?

Dat is pas een poëzierazzia
vol razziapoëzie.

BW

.

.

Hoofdstuk 2. Koken én proeven met Willem Elsschot

[bewerken | brontekst bewerken]
Dit schilderij uit 1559 van Pieter Bruegel de Oude toont minstens 125 spreekwoorden en gezegdes die destijds waarvan sommige nog worden gebruikt. Welke herken je?
Vrouwkje Tuinman spreekt hier over Lijmen/Het Been van Willem Elsschot en de niet zo mooie wereld van het schrijverschap. Hier zien we Elsschot op het Mechelseplein in Antwerpen.
Boudewijn Büch (1948-2002) was zowel schrijver als bibliofiel. In zijn herenhuis aan de Amsterdamse Keizersgracht had hij een drie verdiepingen tellende bibliotheek in empirestijl met een collectie van 100.000 banden met zeldzame exemplaren.
Met 26 letters gaat een schrijver aan de slag om zich uit te drukken. Paul Guldin berekent in 1622 hoeveel woorden er te vormen zijn met het alfabet dat dan 23 letters telt: zeventigduizend miljard miljard woorden, waarbij de langste woorden 23 letters tellen en sommige onuitspreekbaar zijn. De woordenmassa kan 257 miljoen miljard boeken en 8.052.122.350 bibliotheken (met een opslagcapaciteit van 132 kubieke meter) vullen. De beschikbare aardoppervlakte kan echter maar 7.575.213.799 van zulke bibliotheken huisvesten.

.

BEELDFRAGMENT OVER WILLEM ELSSCHOT (10.47 Min.)


Koken

[bewerken | brontekst bewerken]

.

1. Een organische tekst

.

Verbanden zorgen dat je tekst coherent van het ene thema naar het andere thema overvloeit. Die [die is trouwens een signaalwoord, het verwijst naar het onderwerp van de vorige zin] lijmen het geheel met signaalwoorden.

.

  1. Chronologisch verband: Van zijn geboorte tot zijn dood bleef hij schrijven.
  2. Opsommend verband: ten eerste, ten tweede of 1. 2. 3; eerst, dan, daarna, vervolgens, tenslotte.
  3. Vergelijkend verband: Schrijfwerk is als een ambacht; schrijven is topsport.
  4. Oorzaak-gevolg verband: Het huis vatte vuur en toen het de slaapkamer bereikte zag ze zich genoodzaakt te springen.
  5. Geografisch verband: De hoofdstad van België, Brussel, telt x inwoners
  6. Doel-middel verband: Om dat te bereiken moet ze een hele weg afleggen.
  7. Tegenstellend verband: Dat was niet naar de zin van... die zag het anders...
  8. Toelichtend verband: Dit vraagt verduidelijking.
  9. Beschrijvend verband: een quote, citaat, een parafrase
  10. Besluitend verband: alles samen genomen is te concluderen dat...

.

Kan je geen 'logica' meer in je tekst brengen, gebruik dan een nieuw hoofdstuk of een tussentitel.

.

2. Stijlfiguren

.

Het gebruik van stijlfiguren toveren bij de lezer een glimlach op het gezicht. De meeste lezers weten niet waarom ze een tekst 'goed' of 'leuk' vinden. Een schrijver daarentegen wel.

.

.

.

.

.

  • Opsommingen bundelen veel info. Zoek een systeem: alfabetisch, van korte naar lange woorden, inzoomend, uitzoomend.

.

  • De afwisseling tussen lange en korte zinnen geven de tekst ritme. Kijk de interpunctie na.

.

.

.

.

Ontdek hier een arsenaal aan spreekwoorden.

.

3. Stel je vragen over

.

  • Spreek je de lezer aan of niet?

.

  • Getallen: eenvoudige getallen voluit (het oogt mooier), complexe niet, jaartallen evenmin

.

  • Heb oog voor verleden tijd of tegenwoordige tijd en mix niet

.

.

Proeven en finetunen

[bewerken | brontekst bewerken]
Waarschijnlijk zag het schrift vijf tot zesduizend jaar terug het levenslicht in Sumer en later in Egypte, de Indusvallei, China en in Meso-Amerika. Archeologen dateren deze kleitablet ca. 2350 v.Chr. Ze ziet er even ingenieus uit als de loden letters op de foto hierboven.
Zorg voor schrijfmateriaal. Een prettige pen en een fijn boekje zoals deze Moleskine.
Een opengeslagen Moleskine met gelinieerde bladzijden. Rechts een elastiek, in het midden een lint dat dienstdoet als bladwijzer en achteraan een opbergvak.

.

De Elsschotproef is genoemd naar de auteur Willem Elsschot. Deze test schrapt zoveel mogelijk woorden uit een (ruwe) tekst, zonder dat er inhoud verloren gaat. De Elsschotproef verhoogt de leesbaarheid.

.

KIJK HOE BONDIG BETER SCOORT (5.19 Min.).

.

De Elsschotproef is niet het herschrijven of het inkorten van de tekst naar sms- of MSN-taal waarbij de zinsbouw van ondergeschikt belang is en (zelf gecreëerde) afkortingen en emoticons algemeen aanvaard zijn. Een afkorting die een begrip is (zoals OCMW) blijft na de Elsschotproef staan, afkortingen zoals m.a.w. of b.v. worden na de proef voluit geschreven of vervangen door één woord. De Elsschotproef is verwant maar niet gelijk aan het schrijfprincipe Kill your darlings. Kill your darlings schrapt datgene waarvan de auteur vindt dat het niet kan worden gemist, terwijl een redacteur vanuit een objectievere positie oordeelt dat het schrappen de leesbaarheid verhoogt. De Elsschotproef zorgt voor een actief taalgebruik en maakt de zin korter en duidelijk, directer en persoonlijker, levendig minder ambigu of vrijblijvend. Gebruik de Elsschotproef zeker bij webschrijven. Omdat weblezen niet lijkt op het lezen van een boek, is bondig taalgebruik aangewezen. Een weblezer 'scant' en 'skimt' de tekst eerder dan die te lezen. De lezersblik glijdt over de inhoud en vertraagt bij titels, woorden en beelden en versnelt dan weer om de belangrijkste inhouden in kaart te brengen. De Elsschotproef doe je zo:

.

.

  • Vermijd het nietszeggende 'men'.

.

.

  1. Af en toe
  2. Andere
  3. Betrekkelijk
  4. Bij benadering
  5. Bijzonder
  6. Daarvan
  7. Derhalve (dus)
  8. Desalniettemin
  9. Dientengevolge (daardoor)
  10. Diverse
  11. Door de band genomen
  12. Door middel van (door)
  13. Doorgaans
  14. Dus
  15. Echter
  16. Enigszins
  17. Enkele
  18. Heel
  19. Hierover
  20. Hoewel
  21. In ogenschouw nemen (kijken, bekijken)
  22. Maar
  23. Meerdere
  24. Meestal
  25. Met betrekking tot (over, voor)
  26. Min of meer
  27. Misschien
  28. Mogelijks
  29. Nog
  30. Onder invloed van (door)
  31. Onderhavig (dit)
  32. Op het gebied van (op)
  33. Over het algemeen
  34. Overigens
  35. Respectievelijk
  36. Soms
  37. Tamelijk
  38. Te (in)
  39. Ten behoeve van (voor)
  40. Thans (nu)
  41. Tot op zekere hoogte
  42. Uiting geven aan (zeggen)
  43. Vaak
  44. Veel
  45. Veelal
  46. Volgende
  47. Vooralsnog (voorlopig)
  48. Waarschijnlijk
  49. Weinig
  50. Wellicht

.

  • Vermijd zinnen zoals 'het zou eventueel gekund hebben dat...'

.

  • Vermijd dubbele ontkenningen zoals 'het is niet onwaarschijnlijk dat...' of 'het is niet onzeker dat ze zal komen.' Positief geschreven teksten lezen prettiger en makkelijker.

.

  • Vervang 'maar' door en, ook of bovendien. 'Maar' is defensief en heeft een negatieve bijklank.

.

.

Hoofdstuk 3. Voor-, hoofd en nagerecht: structuur

[bewerken | brontekst bewerken]
Restanten van de in de hellenistische tijd opgerichte Bibliotheek van Celsus in Efese, Turkije die meer dan 12.000 perkamentrollen bewaarde.
26 letters en tien cijfers, meer heb je niet nodig om een boek te schrijven.

.

1. Hoe kort je tekst ook is...

.

.

  • De eerste zinnen bepalen of de lezer verder leest

.

  • Waarover gaat het, breng sfeer (mijmering), wat is nieuw (krant), wat is het (encyclopedie)

.

2. Werk uit

.

  • Werk met tussentitels

.

  • Plaats eens een quote, een straffe uitspraak, citeer

.

  • Wees logisch: plaats thema's samen of werk chronologisch

.

  • Leg moeilijke woorden uit

.

3. Beëindig je tekst

.

  • Boodschap aan de lezer

.

  • Nodig de lezer uit voor een actie, een websitebezoek

.

  • Maak de cirkel rond en eindig waar je begonnen bent. De terugkoppeling rondt de tekst af waar die begon.

.

  • Meer info...

.

4. Visualiseer

.

  • Lay-out

.

  • Foto's met bijschrift

.

.

.

Hoofdstuk 4. De keukenhulp en de -robot

[bewerken | brontekst bewerken]
Het "Nederlandse" schrift bestaat ongeveer 1500 jaar en is afgeleid van het Romeinse alfabet. De vroegste sporen van het Oudnederlands dateren van ca. 425-450 (de runeninscriptie van Bergakker) en de 6e eeuw (de Salische wet) met de zin "Maltho thi afrio lito". Het betekent "Ik zeg je: ik maak je vrij, halfvrije". Een meer bekend, literair vers komt van een Vlaamse monnik: "Hebban olla vogala nestas bigunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu" wat staat voor "Alle vogels zijn aan hun nesten begonnen behalve ik en jij wel waarop wachten wij?"

.

♠ BEELDFRAGMENT UNIVERSITEIT VAN VLAANDEREN: WAT VERRAADT TAAL OVER JOU? (17.44 Min.)

.

1. De tekstverwerker Wordt keukenrobot

.

  • Gebruik de spellingscorrector

.

  • Gebruik de synoniemenlijst (rechts klikken) (en op internet)

.

  • Alfabetisch sorteren

.

  • Inhoudstafel en koppen

.

  • Verborgen tekens

.

  • Wijzigingen bijhouden

.

  • Pagineer

.

  • Plakken speciaal

.

2. Drop je tekst in dS Schrijfhulp

.

3. Gebruik Wikipedia

.

4. Gebruik VIVES Taalhulp

.

.

Hoofdstuk 5. Werk af en serveer

[bewerken | brontekst bewerken]
Het schrijven met de hand gebeurde vaak in combinatie met het creëren. Tegenwoordig schrijven mensen hun tekst onmiddellijk in de tekstverwerker.

.

♠ BEELDFRAGMENT IETS MET BOEKEN MET NAEMA TAHIR & DIMITRI VERHULST 41.05 Min.

.

  • Schrijf, herschrijf en schrap

.

  • Laat rusten en herlees

.

  • Laat nalezen

.

  • Publiceer

.

  • Social Media

.

  • Mondelinge reclame

.

Grenzen van realiteit

Een woord wordt geboren

Sierlijk aan elkaar hangende letters

Gedreven door klanken een geheel vormend

Een woord leeft

Tast speels de grenzen van de realiteit af

Bekrachtigd door inhoud te geven aan holle letters


Zwervende zwoele woorden

Harde hevige woorden

Zachte zalige woorden

Snelle snijdende woorden


Een woord sterft

Als de adem de laatste klank uitblaast

Het lijkt nietig hé, een woord

Somber als het enkel geboren wordt om te sterven

Toch is het zo noodzakelijk om te sterven

Om verder te leven in een zin


— Lesley Ramboer, schrijfworkshop, Dworp 2004.

.

.


DE EERSTE TWEE WORKSHOPS

[bewerken | brontekst bewerken]

We starten met een dubbele workshop waarbij je twee teksten zal maken. Neem hier uitgebreid de tijd voor.

Benodigdheden:

  • Enkele oude kranten
  • Een goede balpen
  • Een notaboekje
  • Lijm
  • Schaar
  • Tekstverwerker

.

♥ Klik hier om deel te nemen aan de eerste twee workshops.

.

♥ Klik hier voor de ppt. die bij de eerste twee workshops hoort.

.

DEEL II THEORIE VAN HET SXRIVN: Voor culinaire koks met een portie tijd

[bewerken | brontekst bewerken]
Schrijven resulteert in een tekst. Schrijven kan met de hand of machinaal.

.

Niet alleen walg ik van de reclame, maar ook van de commercie in het algemeen. En ik heb Lijmen geschreven omdat ik er op een of andere manier van af moest komen. Ik moest wel reclame bedrijven, want van mijn pen heb ik nooit kunnen leven.

— Willem Elsschot, net voor zijn dood in 1960.

.

♣ BEELDFRAGMENT IETS MET BOEKEN MET JOOST VANDECASTEELE & MANON UPHOFF

.

Hoofdstuk 1. Het ambacht: de kok en de schrijver

[bewerken | brontekst bewerken]

.

Schrijven

.

Stijl (taalkunde)

.

Hoofdstuk 2. Correct schrijven, een kwestie van etiquette

[bewerken | brontekst bewerken]
Middeleeuwse illustratie van een christelijke kopiist die aan het (over)schrijven is. Tot en met de uitvinding van de boekdrukkunst verloopt het creëren van teksten langzaam.

.

Nederlandse spellingregels

.

Grammatica

.

Dt-regels

.

Afkorting

.

Getal (wiskunde)

.

Spellingcontrole

.

.

Hoofdstuk 3. Creatief koken. Mag het?

[bewerken | brontekst bewerken]
De boekdrukkunst gaf het schrijven en het lezen een enorme duw in de rug. De boekenproductie verhuisde van de middeleeuwse kloosters naar drukkerijen in steden. Vanaf het midden van de vijftiende eeuw kwam een ongekende hoeveelheid boeken op de markt.
Taalspel

In Holland noemt men 't water

De Fransen zeggen l'eau

De Belg die beide talen kent,

Die spreekt van Waterloo.

— Daan Zonderland

.

Creativiteit

.

Automatisch schrijven

.

Edward de Bono

.

Woordenboek

.

Beeldwoordenboek

.

Spreekwoord

.

Lijst van Nederlandse spreekwoorden

.

Woordspeling

.

Palindroom

.

Haiku

.

Hoofdstuk 4. Systematisch schrijven

[bewerken | brontekst bewerken]

.

♣ BEELDFRAGMENT IETS MET BOEKEN MET JEROEN OLYSLAEGERS EN THOMAS ROSENBOOM

.

Schrijven voor Wikipedia

.

Betrouwbaarheid van informatie

.

Referenties maken

.

Computervertaling

.

Moleskine

.

Kaartenbak

.

Boektitel

.

Index (boek)

.

Bladzijde

.

Naslagwerk

.

Hoofdstuk 5. De gallerij

[bewerken | brontekst bewerken]
Frans Masereel (1889–1972) was graficus, houtsnijder, kunstschilder en tekenaar. Hij gaf zijn naam aan het Communistische Masereelfonds.

.

.

Wie schrijft een lemma over deze dichters Marcel van Maele en Frans Buyle? En wie bezorgt Wikipedia een foto Johan Daisne, Max Deauville, Daan Boens, Brigitte Raskin, Herman de Coninck, Lode Zielens, Jotie T'Hooft, Liane Bruylants...

.

.

.

Hoofdstuk 6: Voor fijnproevers met appetijt

[bewerken | brontekst bewerken]

.

♠ BEELDFRAGEMENT TOMMY WIERINGA IN ALLEEN ELVIS BLIJFT BESTAAN

Variaties van lettertypes en talen van de lettergieter William Caslon

.

Schrijven zoals je praat, dat is precies hetzelfde als op het strand lopen in je blote gat.

— Willem Frederik Hermans.

.

Redactie-oefening

[bewerken | brontekst bewerken]

OPDRACHT DRIE A. Lees de basistekst na en schrijf kort neer wat er er van vindt. Een redacteur heeft deze basistekst behandelt, onder handen genomen. Het resultaat lees je in een volgende paragraaf. Probeer de volgende vragen te beantwoorden: waarom leest de tekst beter? Welke ingrepen heeft de redacteur gedaan? Waar herken je de schrijftips waarmee je hierboven kennismaakte? Print de tekst uit en noteer de ingrepen die je herkent.

.

Basistekst


'Een monument, het gemeentehuis van Slijpe'

Eén van de laatste bastions van het zelfstandige Slijpe als gemeente. Als ik langs het gemeentehuis kom, mijmer ik over de vele trouwstoeten die zich naar de grote zaal op het eerste verdiep gingen waar dolverliefde koppeltjes elkaar het ja-woord gaven. De plaats waar felle discussies oplaaiden in het schepencollege over de manier hoe Slijpe beter bestuurd kon worden of over de gewone dingen des levens werd beslist over vergunningen voor het houden van festiviteiten zoals de jaarlijkse kermis. Maar na de zitting werden de plooien gladgestreken. Toch van horen zeggen! Wie van de geboren en getogen Slijpenaars herinnert zich niet de gemoedelijke gemeentesecretaris Jozef Laleman die altijd wel een oplossing vond voor iemand met een administratief probleem.
In de archieven vond ik een interessant document over de aankoop van een huis dat ideaal was voor de oprichting van een gemeentehuis. we noteren het jaar 1902. Ik vat het samen in de bewoordingen van toen. Op 7 juli 1902 stelde men Stephaan Debruyne, baas-timmerman en Pieter Levecque baas-metser aan om een schatting te doen van een bestaand pand gelegen op de hoek van de Dorpsstraat, nu Diksmuidestraat, en de Middelkerkestraat, nu Slijpesteenweg, toebehorend aan de erfgename van wijlen Christiaan Logier, rentenierster. Dit wijst erop dat het pand het eigendom was van bemiddelde mensen. Zij bevestigden dat er een spreekkamer was om mensen te ontvangen en een trap die leidde naar een plaats waar er vier kamers waren. Genoeg ruimte om een grote gelagzaal te maken. Het dak was bedekt met pannen en een donderscherm. Het gebouw moet zeker boven de gewone werkmanshuizen getorend zijn geweest. Na onderzoek werd de waarde van het pand op 10.000 Belgische Frank geschat. Voor de jonge lezers, een kleine 250 euro. Geen klein bedrag voor die tijd ! 
het zou echter tot 1924 duren eer het gemeentehuis zoals het er nu uitziet werd gebouwd. Op de website van de gemeente Middelkerke vinden we hierover de volgende beschrijving. Het voormalig gemeentehuis is gebouwd in 1924 naar ontwerp van architect A. Neirynck uit Uitkerke. Men heeft hier gekozen voor een traditionele wederopbouwstijl met het gebruik van streekeigen baksteen. Typerend zijn de twee rechtertraveeën die oplopend in een trapgevel met bekronend gebogen fronton tussen twee arduinen bollen. Let ook op het ovaalvormig venster of oculus in de top. De functie van dit gebouw wordt ons bevestigd in het opschrift boven de dubbele toegangsdeur waar in sierlijke letters het woord 'GEMEENTEHUIS' te lezen valt. Na de fusie (toen alle gemeentelijke diensten naar Middelkerke verhuisd waren) deed dit gebouw respectievelijk dienst als postkantoor , klaslokaal en als vergaderruimte voor de kerkfabriek en plaatselijke verenigingen. Tot slot een kleine anekdote die wel berust op ware feiten. Aan de achterzijde van het gemeentehuis bevindt zich een klein kamertje op de eerste verdieping. Dit was gekend als het cachot van Slijpe. Iemand die te veel in het glas had gekeken of wat opstandig was, kon in dit gezellige kamertje wel eens een nachtje doorbrengen op bevel van de veldwachter. Iedereen van het dorp wist het maar er werd eens hartelijk om gelachen. Laten we hopen dat ons gemeentehuis een goede en respectvolle bestemming krijgt!

De auteurs zijn bekend bij de docent.


Na eerste bewerking
Hier in het gemeentehuis passeerden de dagelijkse dingen des levens: vreugde en tristesse, de registratie van dood en geboorte, de vergunningen voor festiviteiten en de jaarlijkse kermis, de administratieve akkefietjes. Wie herinnert zich niet de gemoedelijke gemeentesecretaris? Geboren en getogen Slijpenaars kennen hem zonder twijfel. Die Jozef Laleman kreeg altijd en alles opgelost.
Slijpes gemeentehuis, een vergeten monument van 10.000 frank

Walter & Eric Opstaele

Als we langs het gemeentehuis heen fietsen – nu een bejaard bastion van het ooit zo zelfstandige Slijpe - dan overvalt ons het mijmeren. Talloze trouwstoeten en dolverliefde koppels gaven hier kussend hun ja-woord. Hier laaiden felle discussies op, hier en krabde het schepencollege zich in de haren: hoe dit oude dorp in hemelsnaam besturen? Dat burgemeester en schepenen de plooien na de zitting glad streken, dat hebben we alleen van horen zeggen. En als dat inderdaad zo was, dan was het ongetwijfeld bij een glas bier in het café aan de overkant. 

Een vel papier
In het gemeentearchief ontdekten we onlangs een vel papier over de aankoop van een huis, ideaal om er een gemeentehuis in onder te brengen. We noteren 7 juli 1902. Terwijl Cyriel Buysse zijn toneelstuk 'Het gezin van Paemel' schrijft, krijgen een zekere Stephaan Debruyne en Pieter Levecque de opdracht een pand te schatten. Het ligt op de hoek van de Dorps- en de Middelkerkestraat. De staatnamen zijn inmiddels verdwenen (nu spreken we van de Diksmuidestraat en de Slijpesteenweg), het huis uit 1924 staat er nog. Debruyne en Levecque hebben kennis van zaken: de eerste is een timmerman met een zaak en de andere is een metsersbaas. Het huis zelf is eigendom van een rentenierster, de erfgename van wijlen Christiaan Logier. Debruyne en Levecque stellen vast dat deze bemiddelde dame een al even bemiddeld pand betrekt. Hun bewoordingen klonken het ongeveer zo. Het gebouw torent boven de gewone werkmanshuizen uit, een huis met een spreekkamer en een trap die naar vier kamers leidt. Hier is ruimte voor een gelagzaal. Op het pannendak ligt een donderscherm. Na onderzoek schatten de twee mannen het pand op een waarde van tienduizend frank. Voor jonge lezers: 250 euro. Geen klein bedrag in die dagen, geen gezin van Paemel.

OPDRACHT 3 B

Aan de slag…

Hoe zou jij het artikel – met alles wat je leerde – afwerken? Doen! Stuur het document met je bewerkingen door naar de docent met als titel Naam_Voornaam_opdrachtdrie. Gebruik deze naamgeving ook voor de andere opdrachten.

.

Opdracht naar keuze

[bewerken | brontekst bewerken]

OPDRACHT 4

Kies keurig je schrijfgerief.
De onderdelen van een balpen. De kogel van een balpen zorgt ervoor dat je pen over het blad glijdt. Of gebruik je liever een Swadeshi Ratnamson?
De Hongaarse journalist en uitvinder László József Bíró (1899–1985) patenteerde in 1938 de balpen.

.

.

1. Kies het onderwerp

Bij de onderwerpskeuze zijn vier of vijf basisvereisten nodig, voor je het onderwerp uitwerkt.

  1. Het onderwerp geniet de interesse van de schrijver;
  2. Er zijn geschreven of mondelinge bronnen;
  3. De bronnen vallen binnen het referentiekader van de auteur;
  4. De auteur heeft voldoende ervaring met het onderwerp;
2. Kies een vorm

Schrijfwerk neemt veel vormen aan, van eenvoudig tot complex: een advertentie, een advertorial, een artikel, een baseline, een bedrijfsblad, een beleidstekst, een blog, een bibliografie, een biografie, een boek, een brief, een brochure, een casestudy, een doctoraat, een draaiboek, een draaiplan, een eindwerk, een e-mail, een enquête, een e-zine, een facebookstatus, een fact sheet, een factuur, een folder, een flyer, een internetartikel, een jaarverslag, een krant, een liefdesbrief, een memo, een mindmap, een monografie, een naslagwerk, een nieuwsbrief, een offerte, een persbericht, een personeelsblad, een postkaart, een publireportage, een rapport, een roman, een synopsis, een scenario, een sollicitatiebrief, een speech, een sms, een slogan, een stationsroman, een tagline, een testimonial, een themadossier, een vacature, een verhaal, een verkoopbrief, een verslag, een vertaling, een webtekst…

3. Schrijf

Motiveer in de mail aan de docent waarom je dit onderwerp én deze vorm hebt gekozen. Pas wat je hierboven leerde zeker toe en zorg voor een gepaste, aantrekkelijke lay-out. Het kan ook gaan om een tekst die je reeds liggen had, maar die je nu kritisch onder de loupe neemt. Stuur in dat geval beide teksten door naar de docent.


.

.

DEEL III

[bewerken | brontekst bewerken]

(...)

DEEL IV LESVERLOOP: 'Eten en zwijgen' zei de keukenmeid

[bewerken | brontekst bewerken]
"Perils of Pauline" uit 1914 maakte het verschijnsel van cliffhangers in films populair. Niettemin is het ook een schrijfkterm die gebruikt wordt voor verhalen in boeken en toneelstukken. De schrijver bereikt het effect door een personage in een hopeloze situatie te brengen of iets schokkends te onthullen. De term 'cliffhanger' betekent letterlijk iets dat over een rotswand bungelt en de afgrond of de zee in dreigt te tuimelen. Het gebruik van cliffhangers gaat terug op de verhalen van Duizend-en-één-nacht: de vertelster weet dat de sultan haar de volgende dag ter dood zal veroordelen. Daarom vertelt ze een verhaal, dat ze stopt als de spanning erg groot is om de volgende avond verder te vertellen. Dat doet de sultan besluiten om haar executie een dag uit te stellen.

.

Het schrijven van een kortverhaal is als een affaire met een minnares. Er is geen tijd voor te veel bijfiguren en nevenintriges. Het einde komt snel en onverwachts, hoewel het niet altijd pijnloos is.

— Arnon Grunberg.

.

Dag 1: Sxrivn? Sport, ambacht of een culinaire aangelegenheid?

[bewerken | brontekst bewerken]

.

Inleiding, moeder waarom schrijven wij?
  • Visie
  • Doel
  • Opdrachten
  • Werkwijze
  • Cursus

.

Voormiddag

(...) .

Namiddag

.

Huiswerk
  • Schrijf het interview uit.
  • Zoek een mooi tekstfragment in een fictieboek. Tik het over en stuur voor de volgende les het naar Benedict Wydooghe. Motiveer wat je er zo goed in vindt.

.

.

Dag 2: Werken op de redactie: een mierennest

[bewerken | brontekst bewerken]
De Frankfurter Buchmesse is een Duits vijfdaagse evenement met 7000 exploitanten en 280.000 bezoekers en met een geschiedenis van een half millennium. Tot laat in de 17e eeuw bleef Frankfurt am Main de centrale boekenbeursstad van Europa.

.

Voormiddag
  • Stijl: wat? Enkele tips (voor de uitwerking zie hierboven):
  • Wat is stijl? Het belang van stijl? Hoe doe je dat?
  • Stijl is VORM (Lay-out) en INHOUD (Hoe verwoorden we het)
* Opsommingen
* Alliteratie
* Metafoor
* Vergelijking
* Tegenstelling
* Herhaling
* Zoek fijne woorden
* Uitdrukkingen
* Gezegdes
* Zintuigelijk schrijven
  • Boekfragmentenstudie op woord-, zin en paragraafniveau.
  • Omgevings- en zintuigenoefening.

.

Namiddag
  • Referenties maken.
  • Bijsturen interviews: hoe afwerken?
  • Redactie op het tekstmateriaal.

.

Opdracht 1, Kijken

.

Opdracht 2, Maak een envelopje.


.

.


In 1555 sticht Christoffel Plantijn in Antwerpen een drukkerij.

.

Dag 3 (geen lesdag): Eindredactie: zorgvuldigheid, afwerking & verspreiding

[bewerken | brontekst bewerken]

.

.

DEEL V BRONNEN: Receptjes & kookbijbels en toprestaurants: alltijd weer etenstijd

[bewerken | brontekst bewerken]
De Antwerpse boekenbeurs bestaat sinds november 1932. De eerste beurzen gingen door in de stadsfeestzaal.
In dit decor van de stadsfeestzaal op de Meir vonden de eerste Antwerpse boekenbeurzen plaats.

.

Kijken & lezen

[bewerken | brontekst bewerken]

.

(...)

.

.

.

  • UMBERTO ECO. Hoe schrijf ik een scriptie? Bert Bakker, Amsterdam, 1992.

.

  • UMBERTO ECO. Bekentenissen van een jonge romanschrijver. Bert Bakker, Amsterdam, 2011.

.

  • HOUËT H. Prisma handboek van de Nederlandse taal. Spectrum, Utrecht, 2000.

.

.

  • NEDERHOED PETER. Helder rapporteren. Een handleiding voor het opzetten en schrijven van rapporten, scripties, nota's en artikelen, Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2011.

.

  • RENKEMA JAN. Schrijfwijzer. SdU, Den Haag, 2002.

.

  • ROBINSON A. The Origins of Writing. In: CROWLEY D. & HEYER P. (Eds.) Communication in History: Technology, Culture, Society, Allyn and Bacon, 2003.

.

  • VAN COILLIE JAN, DAENES KATLEEN & MATON ELS (Ea.). Horen zien en schrijven. Schrijfboek voor welzijnswerkers, die Keure, Brugge, 2014.

.

  • WALLECHINSKY D. & WALLACE S. Lijstenboek. Het onmisbare handboek van merkwaardige informatie. Thomas Rap, Amsterdam, 2004.

.

  • WITTEVEEN KAREL. Creatief schrijven. Boom, Amsterdam, 2006.

.

.

Organisaties

[bewerken | brontekst bewerken]

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Wedstrijden en prijzen

[bewerken | brontekst bewerken]

.

Boek.be kent deze prijzen toe:

.

.

.

.

.

  • de prijs voor de Beste Boekenjuf of Boekenmeester.

.

Klik hier voor de volledige reeks.

.

.

Vives-materiaal

[bewerken | brontekst bewerken]

.

.

.

  • Toledo > community [VIVES] Nederlands voor studenten en docenten (code: g- C136880-K)

.

  • Toledo > community [VIVES] Nederlands: oefeningen (code: g-C136834-K)

.

.

Festivals

[bewerken | brontekst bewerken]

.

.

.

.

.

.

.

.

Categorie:Taalkunde Categorie:Tekstanalyse Categorie:Epiek

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Benedict_Wydooghe/Sxrivn_is_koken_incornoatijden&oldid=66988562"