Naar inhoud springen

De opwekking van Lazarus (Van Gogh)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De opwekking van Lazarus
De opwekking van Lazarus
Kunstenaar Vincent van Gogh
Datering mei 1890
Techniek olieverf op papier
Afmetingen 50 × 65,5 cm
Ontstaan in Saint-Rémy-de-Provence
Verblijfplaats Van Gogh Museum, Amsterdam
Inventarisnummer s0169V1962
Verwante werken
Tekening brief 866
Voorbeeld ets van Rembrandt (B 73)
Brieven 865, 866
Het begin van brief 866
Het begin van brief 866
Schilderijen van Vincent van Gogh
RKD-gegevens
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

De opwekking van Lazarus is een schilderij van Vincent van Gogh uit 1890. Hij baseerde zich voor deze uitbeelding van het Bijbelverhaal op een ets van Rembrandt uit circa 1632, waarbij hij Christus en de omstanders wegliet.[1] Hij richtte alle aandacht op Lazarus en zijn twee zussen, die Jezus hadden gesmeekt hun broer te redden. Doordat sommige kleuren zijn verbleekt is het contrast tussen de koele grot met de figuren op de voorgrond en de zinderende hitte op de achtergrond deels verloren gegaan.

Rembrandt, De opwekking van Lazarus, ets, circa 1632, Metropolitan Museum of Art, New York

Van Gogh maakte het schilderij onder andere als herinnering aan zijn tijd in Arles toen hij eind 1888 na zijn eerste zenuwaanvallen in het ziekenhuis werd opgenomen. Op het schilderij heeft Van Gogh zichzelf uitgebeeld als Lazarus. Maria en Martha, de twee zussen van Lazarus, vergeleek hij met de twee vrouwen die hem destijds hadden bijgestaan en zijn herstel hadden bevorderd: Marie Ginoux (met donker haar) en Augustine Roulin (in de groene jurk). Beide vrouwen zijn meermaals door hem geportretteerd, respectievelijk als L'Arlésienne en La Berceuse.

Van Gogh beschreef het schilderij (met een schetsje ervan) in een brief aan zijn broer Theo van (circa) 2 mei 1890: "De dode en zijn twee zussen. De grot en het lijk zijn violet, geel, wit. De vrouw die de doek van het gezicht van de herrezene wegneemt, heeft een groene jurk en oranje haar, de ander heeft zwart haar en gestreepte kleding. Groen en roze. Erachter akkers, blauwe heuvels, een gele rijzende zon. De kleurencombinatie zou op dezelfde manier voor zichzelf moeten spreken als het clair-obscur van de ets." Hij vertelde verder dat hij graag een grotere versie ervan had gemaakt als zijn "modellen" uit Arles nog beschikbaar waren geweest.[2]

  • Sjraar van Heugten, Louis van Tilborgh & Evert van Uitert (red.), 1990, Vincent van Gogh. Schilderijen, Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh / Milaan, Arnoldo Mondadori Arte / Rome, De Luca Edizioni d'Arte, p. 246-247
[bewerken | brontekst bewerken]
  1. Zijn voorbeeld was een reproductie (heliogravure) van de vijfde staat van de ets. De prent was een van de etsen van Rembrandt die hij voor zijn verjaardag van Theo had gekregen. Zie de aantekeningen bij brief 865
  2. Brief 866 [=CL 632]: "Le mort et ses deux soeurs_– La grotte / et le cadavre sont violet/ jaune/ blanc_ / La femme qui ôte le mouchoir de la face / du ressucité a une robe verte et des cheveux / orangés/ l’autre a une chevelure noire et un / vetement rayé. Vert & rose. Derriere une / campagne/ des collines bleues/ un soleil levant jaune. / La combinaison de couleurs ainsi parlerait par elle-même / de la même chose qu’exprime le clair obscur de l’eau forte_"